Jan Szurmiej (1946)

Aktor teatralny, telewizyjny i filmowy, reżyser teatralny, inscenizator i choreograf, dyrektor teatrów, znawca kultury żydowskiej.

Urodził się 27 czerwca 1946 w Jaworze.

Absolwent Studia Aktorskiego przy Teatrze Żydowskim, aktor Teatru Żydowskiego w latach 1971–1991. Dyrektor naczelny i artystyczny teatrów muzycznych: Capitol we Wrocławiu i Roma w Warszawie w latach 1991-1995. Odtwórca takich ról jak m.in.: Hunon w „Dybuku", Happy w „Śmierci komiwojażera", Benia Krzyk w „Zmierzchu", Christian Hortkopf w „Jakubie i Ezawie".

W latach 1996-97 był etatowym reżyserem Teatru Żydowskiego w Warszawie. Od roku 2020 zastępca dyrektora ds. artystycznych Teatru Polskiego we Wrocławiu. Wykładowca Akademii Muzycznej we Wrocławiu i Wyższej Szkoły Komunikowania i Mediów Społecznych w Warszawie.

Od wielu lat współpracuje z teatrami w Polsce i zagranicą jako reżyser, inscenizator i choreograf. Ma w dorobku ponad 100 realizacji reżyserskich, m.in. takich przedstawień, jak: „Sztukmistrz z Lublina", „Wielka woda", „Zorba". W Teatrze Żydowskim wyreżyserował spektakle: „Skrzypek na dachu" (2002), „Straszna gospoda" (2007) oraz „Ach! Odessa-Mama...".

Przebieg pracy zawodowej:
1965–1971 Wrocławski Teatr Pantomimy, Wrocław stanowisko: aktor
1971–1991 Teatr Żydowski im. Ester Rachel Kamińskiej, Warszawa stanowisko: aktor
1990–1993 Operetka Wrocławska, Wrocław stanowisko: dyrektor naczelny i artystyczny
1991–1993 Akademia Muzyczna, Wrocław stanowisko: starszy wykładowca
1992–1994 Operetka Warszawska, Warszawa stanowisko: dyrektor naczelny i artystyczny
1996–1997 Teatr Żydowski im. Ester Rachel Kamińskiej, Warszawa stanowisko: reżyser
2020– Teatr Polski, Wrocław stanowisko: zastępca dyrektora d/s artystycznych

Zagrał w wielu filmach i serialach, m.in. w: „Sanatorium pod klepsydrą" Wojciecha Hasa, „Dybuku" Stefana Szlachtycza, „Austerii" Jerzego Kawalerowicza, „Królewskich snach" Grzegorza Warchoła, „Szulerze" Adka Drabińskiego, „Facetach do wzięcia" Janusza Kondratiuka.

Syn aktora i reżysera Szymona Szurmieja (1923–2014) i tancerki i choreografki Aidy z domu Szaszkina (1925-2005); brat Leny (ur. 1947), Małgorzaty (ur. 1956) i Dawida (ur. 1985).

W uznaniu swoich zasług artystycznych otrzymał wiele nagród i odznaczeń, m.in.: Złoty Krzyż Zasługi za osiągnięcia w dziedzinie kultury (1985), Medal 30-lecia Agencji Artystycznej PAGART za promowanie kultury polskiej za granicą (1987),

(1993), Grand-Prix na festiwalu w Moguncji (Niemcy) za reżyserię spektaklu „Sztukmistrz z Lublina (1994, Teatr Współczesny we Wrocławiu), Złota Łódka za reżyserię spektaklu „Skrzypek na dachu" (2000, Teatr Muzyczny w Łodzi, w kategorii Spektakl Roku), Złote Maski za reżyserię spektaklu „Skrzypek na dachu" (2004, Teatr Bagatela w Krakowie, w kategorii Spektakl Roku), 

Nagrody i odznaczenia:

1985 - Złoty Krzyż Zasługi
1987 - Medal 30-lecia Agencji Artystycznej PAGART
1990 - Złota Statuetka Fredry w kategorii Spektakl Roku 1989 za reżyserię przedstawienia "Ósmy krąg" w Teatrze Polskim we Wrocławiu
1992 - Goettingen - Festiwal Teatralny - Grand Prix za reżyserię spektaklu "Sztukmistrz z Lublina" w Teatrze Współczesnym we Wrocławiu
1992 - Złota Statuetka Fredry w kategorii Spektakl Roku 1991 za reżyserię przedstawienia "Skrzypek na dachu" w Teatrze Muzycznym we Wrocławiu
1993 - Grand-Prix na festiwalu sztuki aktorskiej w Kaliszu za musical „Piaf"
2000 - Srebrna Łódka dla przedstawienia "Skrzypek na dachu" w Teatrze Muzycznym w Łodzi
2004 - Rzeszów - XLIII Rzeszowskie Spotkania Teatralne - II miejsce w plebiscycie publiczności na najlepsze przedstawienie Spotkań - za spektakl "Skrzypek na dachu" Bocka i Steina w Teatrze Bagatela im. Boya-Żeleńskiego w Krakowie
2004 - Kraków - Złota Maska w plebiscycie publiczności dla najlepszego przedstawienia w 2003, "Skrzypka na dachu" Bocka w T. Bagatela w Krakowie
2005 - Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
2006 - Kielce - Teatr im. Stefana Żeromskiego - Dzika Róża w plebiscycie na najlepszy spektakl sezonu 2005/2006 - "Ania z Zielonego Wzgórza" L.M.Montgomery
2013 - Zielona Góra - nagroda Leona dla najpopularniejszego spektaklu sezonu - dla przedstawienia "Siostrunie"
2014 - Zielona Góra - Leon dla najlepszego przedstawienia sezonu 2013/14 - dla przedstawienia "Piaf"

Źródło: Wikipedia, E-teatr, FilmPolski, Teatr Żydowski w Warszawie.

Opracował Ryszard Klimczak
Dziennik Teatralny
27 czerwca 2023
Portrety
Jan Szurmiej

Książka tygodnia

Białość
Wydawnictwo ArtRage
Jon Fosse

Trailer tygodnia