Jest już program jesiennego festiwalu w Lublinie

20. Międzynarodowy Festiwal "Konfrontacje Teatralne"

Najstarszy lubelski festiwal ma 20 lat. Konfrontacje Teatralne, jak co roku, odbędą się w październiku, ale jego twórcy zaprezentowali już program jubileuszowej edycji.

16 czerwca w Centrum Kultury odbyła się konferencja prasowa, na której dyrektor festiwalu Janusz Opryński oraz kuratorzy Marta Keil i Grzegorz Reske zaprezentowali program tegorocznych Konfrontacji Teatralnych. Gościnnie wystąpiła Joanna Krakowska, jako kuratorka jednego z nurtów festiwalu "Klauzula przyzwoitości" oraz Maria Kwiecień reżyserka spektaklu "Burmistrz".

Program 20. edycji festiwalu zbudowany jest wokół trzech nurtów tematycznych, które przeplatają się ze sobą w rozmaity, nieraz zaskakujący sposób:

1. Polityczność sztuki. Także tej cenzurowanej. Pokażemy twórców wyraziście politycznych, krytycznych, zmuszających do myślenia i otwierających nowe konteksty, a jednocześnie odsłonimy społeczny i ekonomiczny kontekst ich pracy.

2. Sztuki performatywne. Ponownie zaprosimy lubelską publiczność na spektakle, które w fascynujący, zaskakujący sposób poszerzają formułę teatru, proponują nowy sposób myślenia o języku teatralnym, kwestionując tym samym model dramatycznego teatru repertuarowego jako jedynego możliwego.

3. Niezależność. Konfrontacje powstały 20 lat temu jako festiwal teatru niezależnego, awangardowego, poszukującego. Czym jest dzisiaj niezależność? Niezależność od kogo, czego? Wobec czego chcemy tworzyć dziś alternatywę?

Klauzula przyzwoitości

W ramach nurtu dotyczącego polityczności sztuki proponujemy widzom blok tematyczny "Klauzula przyzwoitości" ("Decency Clause"), który przygotowaliśmy wspólnie z Joanną Krakowską, autorką i kuratorką tej części programu.

Mija właśnie 25 lat od słynnej sprawy "Czwórki NEA". W 1991 roku National Endowment for the Arts (NEA) - niezależna amerykańska agencja rządowa założona w roku 1965 w celu wspierania sztuki i kultury odmówiła czterem artystom wypłacenia przyznanych wcześniej grantów pod pretekstem propagowania "nieprzyzwoitych" treści. Za "nieprzyzwoite" uznano w tym przypadku m.in. te tematy, które nie były heteronormatywne. Holly Hughes, Karen Finley, John Fleck i Tim Miller nie otrzymali dofinansowania na projekty, które wcześniej zostały pozytywnie ocenione przez ekspertów NEA. Co więcej, konserwatyści postulowali wprowadzenia do regulaminu NEA "klauzuli przyzwoitości", która eliminowałaby z konkursu projekty niechętnie przez nich widziane. Artyści odwołali się od tej decyzji i wygrali proces w Najwyższym Sądzie USA. Niemniej jednak sytuacja z 1991 roku miała dalekie konsekwencje dla amerykańskiej sztuki: od tego czasu, pod naciskiem Kongresu, NEA zrezygnowała z przyznawania dotacji indywidualnym twórcom.

Holly Hughes, jedna z bohaterek sprawy "Czwórki z NEA", będzie w Lublinie gościem Konfrontacji. Nowojorska performerka, profesor Uniwersytetu w Michigan, ikona amerykańskiego ruchu feministycznego i queerowego, pokaże performans "Clit Notes", który powstał w odpowiedzi na wydarzenia wokół NEA.

Holly Hughes wspólnie z Lois Weaver i Peggy Shaw zakładała w latach 80. legendarną Women's One World (WOW) Café, kooperatywę artystek w nowojorskiej East Village, która stała się jednym z najważniejszych centrów amerykańskiej sztuki - to w WOW Café debiutowali najważniejsi twórcy teatru poszukującego, eksperymentalnego, fundujący amerykańską scenę awangardową.

Lois Weaver i Peggy Shaw z kolei tworzą wybitny kolektyw Split Britches - legendarną, najbardziej znaną na świecie lesbijską grupę teatralną, która zasłynęła m.in. "Belle Reprieve": spektaklem opartym na "Tramwaju zwanym pożądaniem" Terence'a Williamsa, przepisanym na relacje między kobietami. W Lublinie pokażą dwa solowe spektakle.

Dołączy do nich Penny Arcade, jedna z gwiazd Andy'ego Warhola, znakomita performerka i aktywistka

Po raz pierwszy pokażemy w Polsce nieznaną tutaj nowojorską awangardę teatru i performansu. Emancypacyjna walka podjęta przez Holly Hughes, Split Britches czy Penny Arcade na zawsze zmieniła kształt współczesnej sztuki, a także stworzyła warunki i możliwości dla takich twórców, jak doskonale przyjęta w zeszłym roku Martha Graham Cracker. Podejmiemy rozmowę z najważniejszymi postaciami queerowego i feministycznego performansu amerykańskiego nt. obecnej społecznej, politycznej, ale również ekonomicznej sytuacji sztuki. Dotkniemy awangardy, by zrozumieć współczesność.

Bo przecież cenzura nie zniknęła wraz z 1989 rokiem - to mit. Znamy ją dzisiaj bardzo dobrze. Klauzula przyzwoitości działa wszędzie, zmienia się tylko poczucie tego, co jest przyzwoite, a co nie jest. Nasze ciała, pragnienia, pomysły, wiek, płeć kulturowa, rasa i wolność zawsze będą uznawane za opresywne przez jakieś instytucje lub któregoś polityka. Toczące się obecnie w Polsce wojny kulturowe wokół polityki, praw kobiet, problematyki gender, nierówności ekonomicznych, społecznej solidarności, religii, wojny i płci są najlepszym tego dowodem. Prezentacja nowojorskiej awangardy jest także bezpośrednim nawiązaniem do tożsamości Konfrontacji - festiwalu wywodzącego się z teatru alternatywnego, awangardowego, politycznego.

Kuratorka projektu: dr Joanna Krakowska, absolwentka filologii angielskiej Uniwersytetu Warszawskiego, adiunkt w Instytucie Sztuki PAN, zastępczyni redaktora naczelnego miesięcznika "Dialog", historyk teatru współczesnego, eseistka, felietonistka, tłumaczka, redaktorka. Jest współautorką zbioru esejów Soc i sex. Diagnozy teatralne i nieteatralne (2009), nagrodzonego w konkursie Fundacji Kultury, oraz redaktorką książek Teatr drugiego obiegu (2000), Aktor teoretyczny (2002), Teatr. Rekonstrukcje (2004). Autorka nominowanej do Nagrody Literackiej Nike książki Mikołajska. Teatr i PRL (2011), stypendystka Fulbrighta w Nowym Jorku w roku akademickim 2013-2014.

(-)
Materiał Organizatora
26 czerwca 2015

Książka tygodnia

Teatr, który nadchodzi
Wydawnictwo słowo/obraz terytoria Sp. z o.o.
Dariusz Kosiński

Trailer tygodnia

La Phazz
Julieta Gascón i Jose Antonio Puchades
W "La Phazz" udało się twórcom z "La ...