Jónsi, „Flóð" - Reykjavík

W Muzeum Sztuki Współczesnej Hafnarhús w Reykjaviku odbywa się pierwsza indywidualna wystawa audiowizualna Jónsiego, zatytułowana "FLOD". Prezentowane na niej cztery instalacje islandzkiego muzyka z zespołu Sigur Rós tworzą całościowe światy, w których przestrzeń, dźwięk, światło i zapach łączą się w nierozerwalną całość. Natura odgrywa centralną rolę w twórczości Jónsiego, zarówno jako temat, jak i materiał. Jego prace czerpią inspirację z procesów naturalnych, takich jak wiatr, pływy, światło dzienne, tektonika, ale także z ludzkiego oddechu i przepływu ciała, wywołując u odbiorcy poczucie głębokiego połączenia z otaczającym światem.

Główna instalacja znajduje się w zaciemnionym pomieszczeniu, gdzie na suficie wyświetlana jest wąska projekcja barw utrzymanych w palecie szarości. Przypomina ona wąską szczelinę skalną, przez którą wiatr przemieszcza liście, tworząc grę cieni. Ten zabieg artystyczny wyostrza zmysły odbiorcy, zanurzając go w subtelne wibracje dźwiękowe i delikatny zapach ziemi. Jónsi wykorzystuje szeroką paletę dźwięków – od ambientowych brzmień, przez mechanicznie generowane częstotliwości, aż po próbki dźwięków natury i własny głos – tworząc innowacyjne, nieograniczone połączenia dźwiękowe. Jego kompozycje są jednocześnie eteryczne i elektryzujące. W pracach Jónsiego zapachy odgrywają kluczową rolę, ziemiste i atmosferyczne wonie subtelnie wpływają na doznania odbiorcy, nadając instalacjom emocjonalną głębię.

Warto zwrócić uwagę na instalację składającą się z długich, miedzianych obrazów, które wypełniają zaciemnioną przestrzeń. Poddane chemicznym procesom, obrazy te przypominają jądro Ziemi, skały i magmę. Delikatnie wprawiane w drganie przez specjalny tłoczek umieszczony wewnątrz, generują unikalne dźwięki, przywodzące na myśl ruchy tektoniczne i procesy zachodzące w głębi naszej planety, do których zwykle nie mamy dostępu. Subtelne wibracje i dźwięki tworzą immersyjną atmosferę, wciągając widza, potęgując wrażenie zanurzenia w pierwotnej energii natury i dając mu poczucie, jakby na chwilę odkrywał sekrety Ziemi.

Jónsi opisuje wystawę "FLOD" jako rzeźbę przestrzenną, zapachową i dźwiękową, inspirowaną oceanem. „Ocean to złowroga i tajemnicza siła, centralna dla naszego islandzkiego życia. To opowieść o 'wielkiej fali', która pochłania wszystko na swojej drodze, niszcząc to, co napotka. W obliczu zmian klimatycznych, takich jak podnoszenie się poziomu morza, powodzie, topnienie lodowców i nasilające się klęski żywiołowe, to dzieło jest odzwierciedleniem tej ponurej rzeczywistości."

Jón Þór "Jónsi" Birgisson, urodzony w 1975 roku, jest interdyscyplinarnym artystą i muzykiem, znanym z eksperymentów dźwiękowych i tworzenia immersyjnych instalacji, które angażują różne zmysły: słuch, wzrok, zapach, smak i dotyk. Jako wokalista zespołu Sigur Rós zyskał międzynarodowe uznanie. Współpracując z muzykami, artystami wizualnymi i filmowcami, zdobył liczne nagrody i pochwały krytyków. Swoje prace prezentował m.in. w Muzeum of Old and a New Art (MONA) w Tasmanii, National Nordic Museum w Seattle oraz w Art Gallery of Ontario w Toronto. Obecnie mieszka i pracuje w Los Angeles.

Wystawa "FLOD" jest prezentowana od 1 czerwca do 22 września 2024 roku w Reykjavík Art Museum - Hafnarhús.