Józef Fryźlewicz (1932 - 2018)

W latach 1952–1953 studiował w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Krakowie, a w latach 1953–1954 na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Następnie pracował jako instruktor kulturalny w domu kultury w Nowym Targu. W 1959 ukończył studia na Wydziale Aktorskim łódzkiej filmówki.

Zadebiutował 17 listopada 1958, jeszcze podczas studiów, rolą Astolfa w spektaklu „Odludki i poeta" Aleksandra Fredry w Teatrze Powszechnym w Łodzi.

Zawodowo związany był przede wszystkim ze scenami warszawskimi. Jednak zanim przeniósł się do Warszawy grał w Teatrze Siemaszkowej w Rzeszowie (np. Jana „Pierwszy dzień wolności", Biffa „Śmierć komiwojażera"), w Teatrze Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze (Alidora „Przedziwny kochanek", Bolinbroka „Król Ryszard II", Toasa „Ifigenia w Taurydzie", Konrada „Wyzwolenie"), w Teatrze Polskim w Poznaniu Gromana i Joachima Lelewela „Kordian i Cham", Młodzieńca „Nie-Boska komedia", George'a „Kto się boi Virginii Woolf", Gyubala Wahazara „Gyubal Wahazar, czyli Na Przełęczach Bezsensu"), w Teatrze Ludowym w Nowej Hucie Jermołaja Aleksiejewicza Łopachina „Wiśniowy sad" i w Teatrze Śląskim w Katowicach Staruszka „Śmieszny staruszek".

Swój aktorski pobyt w Warszawie rozpoczął rolą Sir Jamesa Blounta w „Ryszardzie III" Williama Szekspira w reż. Jana Maciejowskiego (8 maja 1969) w Teatrze Narodowym, następnie Biskupa Yorku w spektaklu „Becket, czyli honor Boga" Jeana Anouilha w reż. Jana Maciejowskiego (28 listopada 1969) w Teatrze Powszechnym w Warszawie, Szatana w „Kordianie" Juliusza Słowackiego w reż. Adama Hanuszkiewicza (10 stycznia 1970) w Teatrze Powszechnym w Warszawie, Dificanusa i Anioła Śmierci w „Pasji doktora Fausta" Jerzego Sity w reż. Tadeusza Minca (9 października 1971) w Teatrze Narodowym. W Teatrze Współczesnym wystąpił m. in. w „Rzeczy listopadowej" Ernesta Brylla (Ojciec Panny Młodej) w reż. Erwina Axera (1 lutego 1975). Następnie w „Do piachu..." Tadeusza Różewicza (Sfinks) w reż. Tadeusza Łomnickiego (29 marca 1979) w Teatrze na Woli w Warszawie, w „Amadeuszu" Petera Shaffera (Baron von Swieten) w reż. Romana Polańskiego (23 czerwca 1981) w Teatrze na Woli w Warszawie. W Teatrze Rozmaitości zagrał Brata Laurentego w „Romeo i Julii Williama Szekspira w reż. Waldemara Krygiera (5 marca 1983) i wyreżyserował „Dwa teatry" Jerzego Szaniawskiego (6 maja 1983) i „Wielkiego człowieka do małych interesów" Aleksandra Fredry (5 lipca 1985).

Reżyserował także w Teatrze Dramatycznym w Koszalinie, Teatrze na Targówku w Warszawie, Teatrze Popularnym w Warszawie, Teatrze Polskim w Bydgoszczy, Teatr powszechny w Łodzi,

Swoje ostatnie teatralne role zagrał w Teatrze na Woli w Warszawie (Starosta Antoni Szujski) w spektaklu „Kościuszko pod Racławicami" Władysława Ludwika Anczyca w reż. Bogdana Augustyniaka (3 maja 1994) i w Teatrze Polonia w Warszawie (Mares) w spektaklu „Romulus Wielki" Friedricha Dürrenmatta w reż. Krzysztofa Zanussiego (16 stycznia 2009).

Od 1995 pozostawał bez etatu.

W Teatrze Telewizji zagrał m. in. w spektaklach: „Cezar i Kleopatra" Georga Bernarda Shawa (Lucjusz) w reż. Jerzego Gruzy (19 czerwca 1972), „Niemcy" Leona Kruczkowskiego (Gefreiter) w reż. Jana Świderskiego (4 lutego 1974), „Wesele Figara" Pierre de Beaumarchaisa (Bartolo) w reż. Czesława Wołłejki (11 kwietnia 1977), „Grupa Laokoona" Tadeusza Różewicza (Ordynator) w reż. Zygmunta Hübnera (17 lutego 1978) i „Ksiądz Marek" Juliusza Słowackiego (Marszałek) w reż. Krzysztofa Nazara (26 stycznia 1998).

Za pierwszy kontakt z filmem można uznać statystowanie w „Cafe pod Minogą" wg powieści Stefana Wiecheckiego „Cafe pod Minogą" w reż. Bronisława Broka (23 grudnia 1959) ale właściwym debiutem jest rola Mecenasa Lateresena, obrońcy Sztabu Generalnego w filmie „Epilog norymberski" w reż. Jerzego Antczaka (7 maja 1971).
Zagrał ponadto w filmach „Bilans kwartalny" w reż. Krzysztofa Zanussiego (1974), „Zielona minione" w reż. Gerard Zalewskiego (1976), „Tańczący jastrząb" w reż. Grzegorza Królikiewicza (1977), „Pasja" w reż. Stanisława Różewicza (1977), „Test pilota Pirxa" w reż. Marka Piestraka (1979) , „Dyrygent" w reż. Andrzeja Wajdy (1980), „Polonia Restituta" w reż. Bohdana Poręby (1981), „Pan Tadeusz" w reż. Andrzeja Wajdy (1999) i „Kto nigdy nie żył..." w reż. Andrzeja Seweryna
(2006).

Grał także w kilku serialach fabularnych m. in.: „Noce i dnie" w reż. Jerzego Antczaka, „Królowa Bona" w re. Janusza Majewskiego oraz „Dom" w reż. Jana i Marcina Łomnickiego.

Wielokrotnie nagradzany za swoje kreacje teatralne. Miał w swoim dorobku przeszło sto ról w filmie i w Teatrze Telewizji. Był też autorem sztuk teatralnych, wierszy i opowiadań publikowanych w czasopismach kulturalnych.

Nosił przydomek „Maziorz".

W 2015 opublikował w wydawnictwie „Zachylina" książkę wspomnieniową pt. „Pamiętam... Listy do Marka". Wydał także książkę pt. „Ja, Zgryźlewicz".

Zmarł 17 sierpnia 2018 w Domu Artystów Weteranów Scen Polskich w Skolimowie. Pochowany na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.

Żonaty z aktorką i poetką Barbarą Zgorzelewicz. Ma syna, Marcina Fryźlewicza, prawnika, pracownika Biura Analiz Sejmowych w Kancelarii Sejmu. Jego bratankiem jest Marek Fryźlewicz (ur. 1960), były burmistrz Nowego Targu.

Źródła E-teatr, Wikipedia, FilmPolski