Karaluchy i ludzie
„Kroki" – reż. Tadeusz Kabicz – Teatr Polskiego Radia„Kroki" to nader ciekawe słuchowisko, którego celem jest przekroczenie tzw. szowinizmu gatunkowego. Jest to próba oddania głosu istotom pomijanym i tym samym zwrócenie uwagi na bioróżnorodność oraz próbę przekroczenia humanizmu.
„Kroki" opowiadają historię czterech przedstawicielek dwóch różnych gatunków – dwóch karaluchów oraz dwóch kobiet - znajdujących się w jednym mieszkaniu. Pomimo różnic, cechujących wszystkie bohaterki, są one do siebie nader podobne. Zarówno bowiem ludzkie jak i zwierzęce doświadczenia okazują się do siebie zbliżone – doświadczenie śmierci, samotność, przeświadczenie o wyższości swojej nacji oraz brak zrozumienia oraz zamknięcie na odmienny gatunek.
Historia prezentowana w słuchowisku niewątpliwie zaskakuje poruszanym problemem. „Kroki" bowiem podejmują ważną kwestię związaną z, niestety słabo rozwiniętym w Polsce, posthumanizmem. Oddanie głosu karaluchom, które najczęściej postrzegane są w sposób pejoratywny, a ich egzystencja spotyka się z niechęcią i obrzydzeniem, pozwala tym dosadniej przekroczyć granice czysto ludzkiego poznania. Antropomorfizacja tych stworzeń sprawia, że zyskują one indywidualność, a także umożliwia lepsze zrozumienie ich potencjalnej perspektywy oraz doświadczeń.
Podejmowany również w „Krokach" problem starości zwraca uwagę na problem ekspansywnej władzy człowieka nad innymi zwierzętami, ale i nad przedstawicielami swojego gatunku. Obnaża tym samym krzywdzący i pełen wykluczeń oraz gwałtów, mit idei Człowieka.
Słuchowisko tym samym koncentruje się na antyhumanistycznej narracji opierającej się na zerwaniu z kartezjańskim postrzeganiem Człowieka, jako istoty wyróżnionej i panującej. Idea człowieka witruwiańskiego zostaje rozmyta, sam zaś ludzki gatunek zostaje umieszczony w bioróżnorodnej perspektywie, gdzie stanowi jedynie jeden z licznych gatunków zamieszkujących daną przestrzeń. Ekspansja człowieka zostaje ukazana nie jako działanie pozytywne, a jako kolonizacja i zawłaszczanie terenu wspólnego wszystkim istotom.
„Kroki" tym samym stanowią jedno z ciekawszych i niewątpliwie ważnych słuchowisk.
Samo wykonanie - genialna modulacja głosu aktorek, a także adekwatne zaaranżowanie tła wydarzeń – pozwala pogrążyć się w przedstawianej historii nadając jej autentyczności i tym dogłębniej pobudzić wyobraźnię słuchaczy. Podejmowany zaś temat niewątpliwie wzbogaca perspektywę, równocześnie skłaniając do refleksji nad różnorodnością gatunkową oraz potrzebą przekroczenia humanistycznej koncepcji człowieka, jako wyróżnionego bytu.
