Kiedy poznamy laureatów?

Już dzisiaj startuje festiwal Miasto Słowa w Gdyni, a w najbliższy piątek poznamy laureatów 15. Nagrody Literackiej Gdynia (NLG). Laury zostaną wręczone w czterech kategoriach - eseistyka, poezja, proza oraz przekład na język polski. Niemal wszystkie festiwalowe wydarzenia odbędą się w otwartej przestrzeni, ponadto większość z nich będzie transmitowana na żywo w internecie.

"Program festiwalu jest szczególnie bogaty. Na czytelników czekają różnorodne wydarzenia: spotkania i panele dyskusyjne z udziałem nominowanych 15. Nagrody Literackiej Gdynia, spektakl teatralny, pokazy filmowe, koncerty, warsztaty i spotkania dla dzieci czy wystawa plakatu promującego czytelnictwo" - poinformował rzecznik imprezy Przemysław Rydzewski.

Zaproszeni goście
Wśród zaproszonych na festiwal Miasto Słowa pisarzy i pisarek są m.in. Stefan Chwin, Manuela Gretkowska, Marta Dymek, Mikołaj Grynberg, Grzegorz Kasdepke, Mikołaj Łoziński, Stanisław Łubieński, Katarzyna Nosowska, Jakub Małecki, Zygmunt Miłoszewski, Dorota Masłowska, Marek Niedźwiecki, Aleksandra Radomska i Krzysztof Varga.

Szczególną premierą tegorocznej edycji festiwalu będzie książka "Prognoza niepogody. Literatura polska w XXI wieku". To dzieło zbiorowe podsumowujące 15 lat Nagrody Literackiej Gdynia, jednocześnie będące refleksją nad kondycją literatury polskiej w ostatnich dwóch dekadach.

Uczestnicy festiwalu będą mieli też okazję zobaczyć przedstawienie teatralne w wykonaniu Teatru Gdynia Główna. Będzie to "Potop. Pieśń o końcu świata" na motywach książki o tym samym tytule Salci Hałas. Autorem sztuki i reżyserem jest Ewa Ignaczak. Na festiwalu nie zabraknie też propozycji muzycznych. Najważniejszym koncertem będzie sobotni występ zespołu Bisz/Radex, który przygotował również oprawę muzyczną gali finałowej 15. NLG.

Festiwal Miasto Słowa potrwa w Gdyni do 30 sierpnia. Cały program do zapoznania się dostępny tutaj.

Rekordowo dużo – bo aż 537 książek – zgłoszono w tym roku do Nagrody Literackiej Gdynia. Jeszcze nigdy w 15-letniej historii Nagrody tyle tytułów nie ubiegało się o Literackie Kostki. Spośród nadesłanych zgłoszeń Kapituła wybrała 20 książek, po pięć w każdej z czterech kategorii: eseistyka, poezja, proza, przekład na język polski.

Kapitule Nagrody Literackiej Gdynia przewodniczy prof. Agata Bielik-Robson. Do konkursu zgłoszono rekordowo 537 tytułów, wydanych w 2019 roku, wpisujących się w poszczególne kategorie: eseistyka - 103, poezja – 193, proza - 134, przekład - 107. W kategorii esej nominowano pięcioro autorów, znakomicie piszących, choć są to eseje z pogranicza literatury.

W kategorii esej nominowano pięcioro autorów, znakomicie piszących, choć są to eseje z pogranicza literatury. Tym razem jury niespecjalnie przypadła do gustu zeszłoroczna krytyka i teoria literacka, za to bardzo spodobały się eseje quasi-reportażowe:

"Donikąd" Michała Milczarka (Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2019) – książka, która jest tyleż o podróży zewnętrznej, ileż podróżą wewnętrzną, przemierzającą fantazmat Rosji w duszy Polaka;
"Płuczki. Poszukiwacze żydowskiego złota" Pawła Piotra Reszki (Wydawnictwo Agora, Warszawa 2019), rzecz pokazująca, że wszystkiego można się dowiedzieć, nawet tego, co najbardziej skryte i podłe, jeśli zada się właściwe pytanie;
sążnisty esej akademicki o kinie, opowiadający żywym i nieżargonowym językiem o narodzinach polskiego przemysłu filmowego - "Gorączka filmowa. Kinomania w międzywojennej Polsce" Pawła Sitkiewicza (słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2019);
mieszczącą się w ramach teorii kultury książkę Agaty Sikory "Wolność, równość, przemoc. Czego nie chcemy sobie powiedzieć" (Karakter, Kraków 2019), która jasno i prosto wszystko to nam właśnie wykłada oraz "Patyki, badyle" Urszuli Zajączkowskiej (Marginesy, Warszawa 2019), jedyny w swoim rodzaju esej, który użycza mowy naszym niemym zielonym towarzyszom: drzewom, kwiatom, krzewom, źdźbłom trawy.

Kategoria poezja - tradycyjnie - nadal ma się dobrze. Tu w piątce znaleźli się:

- Tomasz Bąk, nasz rodzimy Ginsberg ery późnego kapitalizmu, z wizyjnym "Bailoutem" (Wydawnictwo WBPiCAK, Poznań 2019);
- Konrad Góra z "Kalendarzem Majów" (Biuro Literackie, Stronie Śląskie 2019), świetnie ilustrującym tezę, że wszystko jest polityką, a zarazem wszystko jest poezją;
- Monika Lubińska z tomem "nareszcie możemy się zjadać" (Dom Literatury w Łodzi, Łódź 2019), docenionym przez jury za niebanalną wrażliwość ekologiczną;
- Marcin Mokry z eksperymentalnym "Świergotem" (Fundacja na rzecz Kultury i Edukacji im. Tymoteusza Karpowicza, Wrocław 2019), w którym poezja rozkwita w momentach skrajnej redukcji i zanikania języka na rzecz nieludzkiego, wszystko zalewającego szumu (jak z Levinasa, ale też Celana) oraz
- Joanna Oparek z tomem "mocne skóry białe płótna" (Instytut Mikołowski, Mikołów 2019), mówiąca mocnym kobiecym głosem o erotyce, pijaństwach i erze polskiej transformacji.

W kategorii proza mamy kilka bardzo mocnych pozycji:

- zachwycające stylistycznie "Cieśniny" Wojciecha Nowickiego (Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2019), dzięki którym autor zasłużył sobie u nas na miano "polskiego Sebalda";
- oniryczny, migotliwy i pełen poetyckiego uroku "Zdrój" Barbary Klickiej (Wydawnictwo W.A.B, Warszawa 2019);
- świetny debiut Doroty Kotas pt. "Pustostany" (Niebieska Studnia, Warszawa 2019);
- opowiadania Katarzyny Michalczak, pisarki obdarzonej znakomitym uchem społecznym, pt. "Klub snów" (Wydawnictwo Cyranka, Warszawa 2019) oraz
- "Baśń o wężowym sercu albo wtóre słowo o Jakóbie Szeli" Radka Raka (Powergraph, Warszawa 2019), która porwała nas swoim brawurowym szwunkiem językowym.

W tym roku jednak najmocniej - zdaniem jury - wypadła kategoria przekład na język polski, w której króluje poezja autorów dotąd w Polsce mało znanych i czytanych:

- fantastyczne tłumaczenie Charlesa Reznikoffa, twórcy "Złotego Jeruzalem", w mistrzowskim wykonaniu Piotra Sommera ("Co robisz na naszej ulicy"; Wydawnictwo WBPiCAK, Poznań 2019);
- kongenialny przekład Giuseppe Ungarettiego, włoskiego katastrofisty, pióra Grzegorza Franczaka ("Radość katastrof", Wydawnictwo Lokator, Kraków 2019);
- świetna "Księga pocałunków" Jaroslava Seiferta w interpretacji Leszka Engelkinga (Officyna, Łódź 2019)
- nowy przekład "W cieniu rozkwitających dziewcząt" Marcela Prousta, zrobiony pięknie i pieczołowicie przez Wawrzyńca Brzozowskiego (Officyna, Łódź 2019) i
- kapitalna powieść quasi-autobiograficzną o przewrotnym tytule "Wyznanie maski", napisaną przez Yukio Mishimę, a z japońskiego znakomicie spolszczoną przez Beatę Kubiak Ho-Chi (Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2019).
- Tegorocznych laureatów Nagrody poznamy 28 sierpnia. Uroczysta gala będzie miała miejsce w niezwykłej przestrzeni Muzeum Emigracji w Gdyni. Galę Nagrody poprzedzi kolejna edycja festiwalu Miasto Słowa, którego wydarzenia zaplanowano od 24 do 30 sierpnia 2020.