Koncepcja programowa

Gdy w październiku 2001 roku w Zabrzu startował I Ogólnopolski Festiwal Dramaturgii Współczesnej „Rzeczywistość przedstawiona" wielu zwolenników tego pomysłu obawiało się, że z jakichś powodów skończy się na kilku edycjach przeglądu. Bo, prorokowano pesymistycznie, może miasto nie udźwignie przedsięwzięcia finansowo, bo nie będzie tylu dobrych przedstawień albo Teatr Nowy, który od początku był współorganizatorem festiwalu, może nie podołać przygotowaniu tak ogromnej imprezy. Tymczasem festiwal wciąż ma się dobrze, spektakle nieustająco budzą zainteresowanie publiczności, a Teatr Nowy doskonale radzi sobie ze stroną techniczną przenoszonych do Zabrza przedstawień i wyjątkowo trafnie dobiera festiwalowy repertuar.

„Rzeczywistość przedstawiona" to jednak nie tylko coroczna okazja do obejrzenia dobrych przedstawień i spotkania z uznanymi zespołami. To przede wszystkim idealnie wykorzystana szansa artystycznej edukacji młodych widzów, od lat okupujących kasy, w oczekiwaniu na bilet, z którego ktoś zrezygnuje albo chociaż na wejściówkę.

„Rzeczywistość przedstawioną" wymyślił nieżyjący już Stanisław Bieniasz, pisarz i dramaturg, a wpółtwórcami byli: Andrzej Lipski, aktor i wieloletni Dyrektor Naczelny i Artystyczny zabrzańskiej sceny oraz Bogdan Ciosek – reżyser.

Bieniasza szalenie interesowała współczesność i jej odbicie w sztuce. Wnikliwie przyglądał się polskim przemianom ustrojowym i obyczajowym, naszemu stosunkowi do historii, uczeniu się demokracji i potknięciom dnia codziennego. Uważał, że teatr to jest dobre miejsce do dyskusji na te tematy, a dramaturdzy powinni o nich pisać. W Polsce nie było w tamtym czasie żadnego przeglądu sztuk współczesnych, zabrzański festiwal trafił więc na podatny grunt. Z drugiej strony pomysłodawcy i organizatorzy „Rzeczywistości przedstawionej" mieli świadomość, że ograniczenie się wyłącznie do dramaturgii polskiej nieomal z definicji ograniczy też siłę i znaczenie przeglądu. Ostatecznie festiwal prezentuje więc sztuki polskich i zagranicznych autorów, napisane po 1989 roku.

Ogólnopolski Festiwal Dramaturgii Współczesnej „Rzeczywistość przedstawiona" Zabrze 2016 odbędzie się już po raz szesnasty w dniach od 15 – 22 października.

Festiwal, którego organizatorami są Miasto Zabrze i zabrzański Teatr Nowy ukazuje jeden z nurtów współczesnego teatru. Nurt ukierunkowany na realizacje i interpretacje dramatu (polskiego jak i obcego) powstałego po 1989 roku , który stara się spełniać postulat „lustra rzeczywistości" i pokazywać człowieka w szerokim kontekście socjologicznym, obyczajowym, politycznym, religijnym.

Co roku do udziału w festiwalu zapraszane są najwybitniejsze polskie inscenizacje teatralne, które prezentowane są na scenie Teatru Nowego, jak również w obiektach postindustrialnych, charakterystycznych dla naszego regionu. Na przestrzeni piętnastu poprzednich edycji festiwalu gościliśmy m.in. Teatr Studio i Teatr Polonia w Warszawie, Teatr Współczesny w Szczecinie, Teatr Nowy w Łodzi, Teatr Wybrzeże w Gdańsku, Teatr Polski we Wrocławiu, Teatr Powszechny w Warszawie, Teatr Rozmaitości w Warszawie, Teatr Stary w Krakowie, Teatr im. S. Jaracza w Łodzi, Teatr Polski w Poznaniu, Teatr Polski w Bydgoszczy, Teatr im. J. Osterwy w Lublinie, Teatr im. A. Mickiewicza w Częstochowie, Teatr im. H. Modrzejewskiej w Legnicy, Teatr Dramatyczny w Wałbrzychu, Teatr Ludowy w Krakowie, Teatr Polski w Bielsku – Białej, TR Warszawa, Lubuski Teatr w Zielonej Górze, Teatr Wierszalin w Supraślu, Teatr im. St. I. Witkiewicza w Zakopanem i inne.

Festiwal ma charakter konkursowy, a Jury decyduje o przyznaniu nagród twórczych .

W skład tegorocznego Jury wchodzą:

Zenon Butkiewicz – publicysta teatralny, doktor nauk humanistycznych, wieloletni dyrektor Departamentu Narodowych Instytucji Kultury w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Wicedyrektor Teatru im. Wilama Horzycy w Toruniu (1990–1993), dyrektor naczelny Teatru Współczesnego w Szczecinie (1993 -2009). Członek rad artystycznych i programowych wielu festiwali teatralnych m. in. Festiwalu Teatrów Polski Północnej, Przeglądu Teatrów Małych Form „Kontrapunkt", Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego KONTAKT . Współtwórca projektu telewizyjnych realizacji polskich sztuk współczesnych TEATROTEKA w Wytwórni Filmów Dokumentalnych i Fabularnych w Warszawie, koordynator i dyrektor I i II edycji Konkursu na Inscenizację Dawnych Dzieł Literatury Polskiej „Klasyka Żywa". Autor opracowań naukowych i artykułów publicystycznych poświęconych zagadnieniom życia teatralnego i historii teatru, ze szczególnym uwzględnieniem dziejów festiwali teatralnych w Polsce.

Ingmar Villqist – dramatopisarz, reżyser, absolwent historii sztuki na Uniwersytecie Wrocławskim. W latach 1997 – 2004 wykładowca warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. Wieloletni wicedyrektor Narodowej Galerii Sztuki Zachęta. Dyrektor Teatru Miejskiego w Gdyni w latach 2008-2010. Wykładowca na Wydziale Radia i Telewizji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Jeden z najczęściej wystawianych dramatopisarzy polskich. Reżyserował w teatrach m.in. Warszawy, Poznania, Gdańska, Katowic, Gdyni, Essen, Oberhausen, a także w Operze Śląskiej w Bytomiu , Teatrze Rozrywki w Chorzowie i Teatrze Nowym w Zabrzu. Czterokrotnie nominowany do Paszportu „Polityki".

Lech Raczak – absolwent Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Poznańskiego, od 1964 r. aktor i reżyser w Teatrze Ósmego Dnia. Zespołem tym kierował w latach 1968-1994. Ósemki, wraz z wrocławskim Kalamburem, krakowskim Teatrem STU i Teatrem 77 z Łodzi dały początek polskiemu nurtowi teatru kontestacyjnego. Artyści tej grupy wypracowali własny model ekspresji aktorskiej i opartą na improwizacji zespołową metodę pracy nad spektaklem. Stworzyli również własną poetykę teatru ulicznego ("Raport z oblężonego miasta" 1983; "Cuda i mięso" 1984; "Mięso" 1989). Po rozstaniu z Teatrem Ósmego Dnia Lech Raczak na cztery lata związał się poznańskim Teatrem Polskim. Najpierw był jego reżyserem, a między 1995 a 1998 dyrektorem artystycznym. W latach 1993 -2012 roku szef artystyczny Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego Malta w Poznaniu. Reżyseruje w Polsce i we Włoszech. Prowadzi warsztaty aktorskie i reżyserskie. Jest profesorem wizytującym w pracowni Zjawisk Teatralnych ASP w Poznaniu. W 2012 r. odznaczony przez Ministra Kultury medalem Gloria Artis.

Festiwal Dramaturgii Współczesnej oprócz spektakli konkursowych obfituje również w szereg imprez o charakterze edukacyjnym m.in. warsztaty dramatopisarskie i aktorskie, spotkania autorskie, wystawy plastyczne, przeglądy spektakli Teatru Telewizji, prezentacje polskiego dramatu współczesnego przez młodzieżowe grupy teatralne, prezentacje miniaturek dramatu przeznaczone dla najmłodszego odbiorcy czytane w pobliskich ośrodkach edukacyjno – społecznych tzw. „Smykom rzeczywistość przedstawiona", dyskusje widzów z twórcami przedstawień konkursowych i inne.

Serdecznie zapraszamy

Koncepcja programowa: Jerzy Makselon - dyrektor naczelny
Beata Dąbrowiecka - sekretarz Festiwalu