Kordianów trzech

Spektakl z napisami w języku angielskim dostępny będzie na kanale TEATR NARODOWY-YouTube → w playliście „Teatr Narodowy online" w dniu 9 stycznia, od godz. 19:00. Czas trwania spektaklu: 2 godz. Link będzie aktywny do dnia 11 stycznia, do godz. 24:00.

Scena zbiorowa, na pierwszym planie: Mariusz Bonaszewski (Szatan). Fot. Tomasz Urbanek / East NewsKordian w scenicznej interpretacji Jana Englerta, poruszające widowisko z udziałem niemal całego Zespołu Teatru Narodowego to wielowymiarowy obraz Polski – jej losów, działań wyzwoleńczych, dramatycznych dziejowych wyborów.

Reżyser poddaje wiwisekcji narodowe mity, sugestywnie przedstawiając polską duchowość i mentalność, w których mieszczą się zarówno szacunek dla tradycji, jak i gorzka refleksja nad czasem obecnym.

Rozliczenie z romantyzmem oraz współczesne dylematy wkomponowane są w metafizyczny porządek dramatu Słowackiego. „Inscenizuję polskie piekło i polskie niebo – mówił Jan Englert podczas pracy nad przedstawieniem. – Przygotowanie, scena otwierająca Kordiana daje mu klamrę metafizyczną, na dodatek w niemal kabaretowej formie [...] dramat Słowackiego czytany przez absurd wydaje mi się niezwykle współczesny".

Wystawienia Kordiana w Teatrze Narodowym mają długą tradycję. Kolejne realizacje jednego z najważniejszych dzieł polskiego dziedzictwa teatralnego wyznaczały rytm historii Narodowej Sceny. W 1930 roku Juliusz Osterwa, pierwszy dyrektor odnowionego Teatru Narodowego, z okazji setnej rocznicy wybuchu powstania listopadowego opracował III akt dramatu i pokazał go pod tytułem Spisek koronacyjny; sam wystąpił w roli Kordiana. W okresie powojennym dramat Słowackiego przygotował Erwin Axer przy współpracy reżyserskiej Jerzego Kreczmara. Premiera przedstawienia odbyła się 21 kwietnia 1956 roku, była pierwszą premierą Kordiana po okresie stalinizmu i zarazem pierwszą po wojnie realizacją dzieła na scenach warszawskich. Do legendy przeszły wykreowane wówczas role Tadeusza Łomnickiego jako Kordiana oraz Jana Kurnakowicza – Księcia Konstantego. Dramat Słowackiego został zrealizowany na deskach Teatru Narodowego także w 200. rocznicę jego utworzenia. W 1965 roku powstała sceniczna interpretacja Kazimierza Dejmka, prezentująca niemal cały tekst utworu. Niespełna półtora roku później, w 1967 roku, reżyser pokazał drugą, zmienioną i przekomponowaną wersję spektaklu, skupiając się przede wszystkim na ukazaniu dramatu politycznego. Kolejna premiera Kordiana, zrealizowana w 1970 roku przez Adama Hanuszkiewicza, wywołała prawdziwą burzę. Na temat tej niekonwencjonalnej inscenizacji ukazało się blisko czterdzieści recenzji, omówień, polemik, felietonów.

Jan Englert mierzył się wcześniej z dziełem Słowackiego dwukrotnie. W 1987 roku wystawił dramat w warszawskim Teatrze Polskim, w 1994 roku przygotował przedstawienie w Teatrze Telewizji. Realizując Kordiana A.D. 2015 podkreślał: „Na 200-lecie Teatru Narodowego Kordiana przygotował Kazimierz Dejmek. Spuścizna teatralna jest dla mnie bardzo ważna, tak jak oddanie hołdu dotychczasowym doświadczeniom teatru romantycznego. W ten sposób spłacam swój dług" (rozmowa z Janem Englertem).

W 2016 roku Jan Englert został wyróżniony Nagrodą Specjalną miesięcznika „Teatr" za: „nadanie wyjątkowego kształtu obchodom 250. rocznicy powstania sceny narodowej w Polsce, o czym świadczą znakomite premiery z udziałem całego zespołu: "Kordian" Juliusza Słowackiego w jego reżyserii, "Dziady" Adama Mickiewicza w interpretacji Eimuntasa Nekrošiusa i "PAN TADEUSZ – wszystkie słowa Mickiewicza" w reżyserii Piotra Cieplaka, a także rocznicowe wydanie serii świetnych monografii poświęconych dziejom Teatru Narodowego w Warszawie". (Jubileusz 250-lecia Teatru Narodowego).