Krzysztof Chamiec (1939 - 2001)

Po wojnie dwukrotnie na krótko aresztowany (przez Rosjan i SB) za przynależność jego rodziny do AK. Początkowo studiował ekonomię na lubelskim UMCS. W tym czasie zadebiutował w lubelskiej Operetce (1949). Później przeniósł się do Szczecina, gdzie grał w Teatrze Polskim.

W sezonach 1953/54, 1954/55 oraz 1955/56 występował w Teatrze im. W. Bogusławskiego w Kaliszu. Stworzył tu kilka bardzo interesujących kreacji, o których pisano: "Niewątpliwie szczytowym osiągnięciem tej kadencji była realizacja Żeglarza J. Szaniawskiego w reż. K. Swinarskiego [prem. 14 V 1955 - przyp. AA] z udziałem M. Plucińskiego (kapitan Nut) i świetnie już zapowiadającego się K. Chamca (Jan). Sąd, iż był to jeden z najlepszych spektakli tej sztuki w powojennym teatrze, potwierdzają zgodnie recenzje, w tym z prasy ogólnopolskiej". [Kaszyński S., Teatralia ..., s. 71]. Ten spektakl wspominał z humorem po latach: "Za czasów młodości grałem w teatrze kaliskim. Właśnie występowaliśmy w Poznaniu ze sztuką Szaniawskiego Żeglarz reżyserowaną przez Konrada Swinarskiego, który debiutował nią jako reżyser. Dwie godziny przed spektaklem pochyliłem się w hotelu nad umywalką i już pozostałem w tej pozycji - chwycił mnie postrzał. Lekarz zaaplikował mi morfinę. Dzięki niej moja rola została oceniona niezwykle wysoko, grałem podobno bajecznie, jak w malignie!" [Budzińska A., Rodzynki i migdały, t. 2]. W Kaliszu zadebiutował jako asystent reżysera w Zwykłym człowieku L. Leonowa (prem. 9 IX 1955).

W 1954 zdał aktorski egzamin eksternistyczny w PWST w Krakowie. Od 1956 grał w tamtejszych teatrach: Starym im H. Modrzejewskiej i J. Słowackiego (1957-61). Potem występował w łódzkim Teatrze im. S. Jaracza (1961-67).

Od 1967 związany z teatrami stołecznymi: Klasycznym, Ateneum, Polskim, Narodowym oraz z Centrum Sztuki Studio, w których stworzył wiele niezapomnianych kreacji, m.in. w Cyrano de Bergerac, Caliguli, Kordianie, Troilusie i Kresydzie, Mazepie, Wujaszku Wani Czechowa, Księżyc świeci zabłakanym O'Neilla, Zbójcach Schillera (rola Franciszka Moore'a). Dużo i chętnie występował w Teatrze TV. Zagrał wysoko ocenione role, m.in. w Eryku IV i Henryku VI oraz policjanta w Cenie A. Millera.

O swoim zawodzie mówił "Teatr jest dla aktora nie wysychającym źródłem emocji. Nawet jeśli chwilowo mam go dosyć, po pewnym czasie powraca jeszcze silniejsza fascynacja. Liczyłem, że w końcu się od niej uwolnię, ale nic z tego!. Udaje mi się to tylko do momentu, póki nie wejdę do teatru".

Współpracował z TVP. Grał w Teatrze Telewizji, m.in. ks. Robaka w Panu Tadeuszu w adaptacji Hanuszkiewicza (Studio-63 1970) oraz w telewizyjnych teatrach Sensacji i "Kobra" (często obsadzany w rolach inspektorów policji).

Występował także w Teatrze Polskiego Radia, w którym stworzył wybitną kreację jako Rhett Butler w Przeminęło z wiatrem M. Mitchell.

Na ekranie filmowym zadebiutował w 1961 rolą Hrabiego w Komediantach Kaniewskiej. Wystąpił w kilkudziesięciu pierwszo i drugoplanowych rolach w polskich i zagranicznych (Czechosłowacja, NRD, ZSRR) filmach fabularnych, telewizyjnych oraz w serialach.

Jego emploi (męski, wyniosły, pewny siebie) predestynowało go do grania ról mundurowych, zwłaszcza oficerów (m.in. (kapitan gwardii w Marysia i Napoleon Buczkowskiego, podporucznik "Kruk" w Barwy walki, porucznik Kaczmarek w trylogii Kierunek Berlin, Ostatnie dni, Zwycięstwo Passendorfera, sturmbahnführer Lothar w Stawka większa niż życie Morgensterna i Konica, pułkownik w Urodziny młodego warszawiaka Petelskich), ludzi wykształconych (m.in. Piotr w Złoto Hasa, prokurator Deruga w Niedziela sprawiedliwości Passendorfera, dyrektor kombinatu w Walkower Skolimowskiego, doktor Stanny w Weekend z dziewczyną Nasfetera), dyplomatów, arystokratów, cudzoziemców (książę Schwanzenberg w Wielka miłość Balzaka Solarza, hrabia Anglik w Lalka Bera). Często odtwarzał postaci historyczne (m.in. rola tytułowa w Kazimierz Wielki Petelskich, Ignacy Paderewski w Polonia Restituta Poręby, generał Orlicz-Dreszer w Zamach stanu Filipskiego, Feliks Dzierżyński w Krach operacji "Terror" Bobrowskiego). Wielką popularność przyniosły mu role Jana w Kamiennych tablicach Petelskich oraz Dziada w telewizyjnym filmie Gwiezdny pył Kondratiuka. Swoich bohaterów obdarzał naturalną elegancją, ciepłem i urokiem osobistym.

Członek SPATiF-ZASP (czł. Zarządu Oddz. Warszawskiego 1957-82). Uhonorowany nagrodami Przewodniczącego Komitetu ds. RTV, Prezydenta m. Warszawy. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim OOP, Złotym Krzyżem Zasługi, Honorową Odznaką m. Łodzi, brązowym i srebrnym medalem "Zasłużony dla Obronności Kraju" (za kreacje w filmach o tematyce wojskowej). Zasłużony dla kultury narodowej (1989).

Był zapalonym podróżnikiem i miłośnikiem szybkiej jazdy samochodem, łowienia ryb oraz gry w tenisa.

Czterokrotnie żonaty, z aktorkami Aleksandrą Grzędzianką, Joanną Sobieską, Joanną Jędryką i z Laurą Łącz. Miał czworo dzieci.

Nagrody i odznaczenia:

1963 - Kalisz - III KST - nagroda indywidualna za rolę Vala Xaviera w "Orfeuszu w wężowej skórze" w T.im.Jaracza w Łodzi
1965 - Honorowa Odznaka m.Łodzi
1966 - Kalisz - VI Kaliskie Spotkania Teatralne - nagroda za rolę tytułową w przedstawieniu "Caligula"
1974 - nagroda Komitetu d/s PRiTV za twórczość radiową i telewizyjną
1976 - Złoty Krzyż Zasługi
1981 - Kalisz - XXI KST - II nagroda w konkursie spektakli Teatru TV za rolę Gospodarza w "Weselu"
1983 - Złoty Ekran za rolę w filmie TV "Gwiezdny pył"
1985 - nagroda "Trybuny Ludu" za zaangażowaną działalność zawodową i społeczną w dziedzinie teatru
1984 - Krzyż Kawalerski OOP
1985 - Nagroda Ministra Kultury i Sztuki I stopnia za wybitne kreacje aktorskie w teatrze, filmie i TV
1985 - Brązowy Medal za Zasługi Obronności Kraju
1986 - nagroda RSW Prasa, Książka, Ruch I stopnia za wysoki poziom artystyczny oraz interesujące formy upowszechniania wiedzy o teatrze i filmie w klubach RSW
1986 - nagroda prezydenta miasta st.Warszawy za wybitne realizacje dramatu polskiego na stołecznych scenach w sezonie 1985/1986
1986 - Opole - XII OKT - nagroda za rolę Władysława IV w sztuce Marii Dąbrowskiej "Geniusz sierocy"
1989 - tytuł Zasłużony Dla Kultury Narodowej

Źródło: Słownik biograficzny Wielkopolski południowo-wschodniej. Ziemia kaliska, tom 3