Księżniczka i cudzoziemiec

Terakotowa cesarska armia znajduje się wśród mieszkańców Pekinu uosabianych przez Chór. Są i fragmenty muru chińskiego, przy którym rozgrywa się dramat Liu, Turandot oraz Kalafa. Symboli w reżyserskiej wizji Michała Znanieckiego jest znacznie więcej i są one kluczami do interpretacji fantastycznych zamysłów inscenizacyjnych. Bo na przykład trzej ministrowie Ping, Pang, Pong, niczym wyjęci z comedii dell'arte, aktywnie uczestniczą z scenicznych zdarzeniach. Są jak trzy niosące ze sobą śmierć pytania, które księżniczka zadaje książętom ubiegających się o jej rękę. Kojarzą się z trzema małpami, które według buddyjskiej interpretacji podpowiadają, że wyplenianie zła, należy zacząć od siebie.

Czy uosobieniem tego Zła jest księżniczka Turandot? Zimna, bezwzględna, nosząca w sobie traumę tragedii, jaka dawno wydarzyła się w jej cesarskiej rodzinie. Dramatu, za który odpowiedzialny był mężczyzna. Kateryna Mykolayko brzmi głosowo w partii Turandot zjawiskowo. Silny, nasycony emocjami sopran, od liryzmu po tragizm, porywa serca. W niezwykły sposób harmonizuje z brzmieniem orkiestry prowadzonej perfekcyjnie przez maestro Ivana Cherednichenko. Nie sposób pominąć wyjątkowych aktorskich zdolności, dzięki którym Kateryna Mykolayko konstruuje osobowość dumnej, zimnej i bezwzględnej księżniczki. Giacomo Puccini fantastycznie budował muzyczne napięcie oczekiwania na pojawienie się jej w scenie drugiej, aktu drugiego, kiedy to w arii „In questa reggia" wyjaśnia motywy swego postępowania wobec mężczyzn. Kateryna Mykolayko urzeka w niej operowaniem swego głosu i czystością brzmienia sopranu. Partneruje jej Oleksandr Cherevyk jako Kalaf, a barwa i ton jego tenoru wyrażają towarzyszące mu emocje, które skłoniły go do podjęcia wyzwania rzuconego przez księżniczkę. W arii „Nessum dorma!", którą zna cały świat, zawarł uczucie pewności, że Turandot nie uda się poznać jego imienia. A wykonaniem słynnej arii urzekł widzów.

Dla Giacomo Pucciniego, podczas komponowania opery, ważna była postać Liu, w partii której wystąpiła Olesya Bubela. To postać, która prawdopodobnie w zamyśle kompozytora miała być duchowym uzupełnieniem Turandot, symbolizując skrywaną i głęboką, bezinteresowną miłość wobec Kalafa. Oleysa Bubela barwą swego sopranu ujawniała te właśnie emocje, nadając im liryczny wymiar.

Klimat chińskich realiów stworzył scenograf Luigi Scoglio, konstruując je z rozpoznawalnych chińskich elementów architektonicznych, historycznych i kulturowych. Ciekawie prezentuje się złota klatka, w której zostaje uwięziony Kalaf. Natomiast malowniczość spektaklu tworzą kostiumy Małgorzaty Słoniowskiej, urzekające swym kolorystycznym nasyceniem i ozdobnym bogactwem. Kojarzące się ze tradycyjnym stylem mandżurskim, urzekają konstrukcją nakryć głów, wykwintnością szat. Wyróżniają cesarza, księżniczkę Turandot oraz Kalafa; podkreślają też zajmowane pozycje na dworze.

Zaproszenie na XXX Bydgoski Festiwal Operowy opery Giacomo Pucciniego „Turandot" w wykonaniu artystów Lwowskiego Narodowego Teatru Opery im. Salomei Kruszelnickiej zrealizowało się na scenie Opery Nova w wielu płaszczyznach. W wymiarze fantastycznego poziomu artystycznego, reprezentowanego przez wspaniałą dyrygenturę Ivana Cherednichenko, w wysokim pułapie wykonawczym orkiestry, cudownie akcentującej motywy chińskich melodii, w pięknych głosach wszystkich wykonawców oraz Chóru, z widowiskowym udziałem Baletu.

W wymiarze muzycznym zawiera w sobie ducha kompozytora, bo jak wiadomo, Giacomo Puccini, na skutek choroby, nie ukończył swego dzieła. Ostatnią napisaną przez niego sceną jest śmierć Liu. Kompozytor pozostawił ponad trzydzieści szkiców związanych z zakończeniem opery. Podejmowane próby napisania przez znanych kompozytorów finału „Turandot" do dzisiaj są przedmiotem wielu dyskusji. Pozostaje zatem otwarte pytanie, czy można dokończyć dzieło muzyczne, nie tracąc pierwotnego zamysłu kompozytora. Jego wyobrażeń związanych z postaciami, które powołał do życia, z jego wizją przesłania zawartego w dziele. I właśnie te pytania zadała „Turandot" bydgoskim melomanom. Reżyser Michał Znaniecki uśmiercił głównych bohaterów, a takie zakończenie inspiruje widza do rozpatrywania ciekawych kwestii...

Poza tym, warto wiedzieć, że realizacja tej opery przebiegała w osobliwych warunkach, w jakich przyszło żyć i funkcjonować artystom w czasie pandemii. Pracował nad nią zdalnie międzynarodowy zespół. I fakt ten dał również szansę widzom, na doświadczenie oraz przeżycie operowego dzieła, powstałego w niecodziennych warunkach.
__

TURANDOT:
nieukończona opera w trzech aktach
Kompozytor: Giacomo Puccini
Libretto: Giuseppe Adami i Renato Simoni na podstawie sztuki Turandot Carla Gozziego. Libretto w języku włoskim z tłumaczeniem (napisy) na język polski.
Data premiery: 20 listopada 2020 r.
Spektakl podczas XXX BFO: 27 IV 2024 r., godz. 19

Wykonawcy:
Soliści, chór i balet Lwowskiej Opery Narodowej; Chór dziecięcy Państwowego Zespołu Szkół Muzycznych im. Artura Rubinsteina w Bydgoszczy - przygotowanie chóru: Agnieszka Sowa.

Reżyser : Michał Znaniecki (Polska)
Dyrygent sceniczny: Iwan Czeredniczenko
Dyrygent: Mychajło Dutchak
Chórmistrz - producent: Vadym Yatsenko
Chórmistrz: Iryna Koval
Scenografia: Luigi Scoglio (Włochy)
Konsultant scenografa: Tadei Ryndzak
Choreografia: Diana Theocharidis (Argentyna)
Projektantka kostiumów: Małgorzata Słoniowska (Polska)
Reżyser świateł: Dariusz Albrycht (Polska)
Asystenci choreografki: Stratos Mpapagianakis (Grecja), Ihor Khramov, Kostantinos Kafandaris (Grecja)
Asystentka kostiumografki: Zhanna Maletska

Obsada:

Turandot:
Kateryna Mykolayko
Kalaf:
Oleksandr Cherevyk
Timur, zdetronizowany król Tatarów:
Taras Berezhanskyi
Kalaf, jego syn, nieznany książę:
Oleksandr Cherevyk
Liù, niewolnica:
Olesya Bubela
Ping:
Petro Radeyko
Pang:
Vitaly Rozdaigora
Pong:
Oleg Sadetskyi
Mandaryn:
Yuriy Shevchuk
Cesarz Altoum:
Yuriy Getsko