Kto kłamie najuczciwiej?

"Prawda" - reż. Paweł Aigner - Festiwal Talia w Tarnowie – Teatr im. Juliusza Osterwy w Lublinie – 27.09.2023

XXVII Ogólnopolski Festiwal Komedii Talia gromadzi w Tarnowie teatry z całej Polski. 27 września na deskach Teatru im. Ludwika Solskiego wystąpili aktorzy Teatru im. Juliusza Osterwy w Lublinie. Zaprezentowali spektakl „Prawda", którego bohaterowie mają do owej prawdy stosunek niejednoznaczny, bo chociaż sami siebie przekonują, że nie kłamią, w rzeczywistości mijają się z nią wielokrotnie.

Spektakl wyreżyserował Paweł Aigner na podstawie sztuki francuskiego dramatopisarza Floriana Zellera (przeł. Barbara Grzegorzewska). Dwa małżeństwa, czterech aktorów – okazuje się, że to wystarczająco, by stworzyć ciekawą i zabawną historię. Michel (Krzysztof Olchawa) zdradza żonę z Alice (Magdalena Sztejman), żoną swojego najlepszego przyjaciela Paula (Tomasz Bielawiec). Musi wykazać się nie lada pomysłowością, by znajdować kolejne wymówki, którymi mógłby się usprawiedliwiać, a także by przekonać siebie i kochankę, że przecież nie robią nic złego.

Kłamstwa prowadzą do wielu zabawnych sytuacji, całości dopełniają żarty słowne, a także świetne kostiumy Barbary Wołosiuk, szczególnie te, które bohaterowie zakładają do swoich gier erotycznych. Kochankowie wchodzą w rolę nie tylko podczas zabawy, ale też w codziennym życiu. Na uwagę zasługuje nie tyle sama intryga, które nie jest szczególnie skomplikowana, ale gra psychologiczna, jaką prowadzą ze sobą bohaterowie. Michel wielokrotnie musi mierzyć się w niepewnością tego, czy rozmówca czegoś się domyśla, a może czy wie już wszystko.

Niektóre sceny wypadają dość sztywno, ale mam wrażenie, że aktorzy coraz bardziej się rozkręcają, doprowadzając do genialnego i zaskakującego finału, w którym szczególnie dobrze wypada zagrana przez Hankę Brulińską Laurence – żona Miechel'a.

Michel powtarza, że niedomówienia, są konieczne, że bez nich nie przetrwałby ani jeden związek, a wręcz że nie przetrwałaby cywilizacja. Ostatecznie okazuje się, że faktycznie kłamią wszyscy, w mniejszym lub większym stopniu. Mężczyzna też zostaje oszukany, co więcej, okazuje się, że był w swoich kłamstwach najbardziej prostolinijny.

Czy prawda ułatwia życie czy je utrudnia? Można zadać sobie takie pytanie obserwując, jak wielokrotnie sami bohaterowie lawirują między kłamstwami, półprawdami, zatajaniem informacji i odwracaniem kota ogonem.

Spektakl bawi, ale pozostawia też gorzką refleksję, że bez kłamstwa trudno jest funkcjonować, że nawet jednorazowe przyznanie się do prawdy nie zmieni pełnego oszustw status quo.

Justyna Bajorek
Dziennik Teatralny Kraków
3 października 2023
Portrety
Paweł Aigner

Książka tygodnia

Ziemia Ulro. Przemowa Olga Tokarczuk
Społeczny Instytut Wydawniczy Znak
Czesław Miłosz

Trailer tygodnia

(Prawie) ostatnie święta
Grzegorz Eckert
Sztuka jest adaptacją powieści norwes...