Legendy Ziemi Radomskiej w ultrafiolecie

Teatr Powszechny im. Jana Kochanowskiego w Radomiu

Teatr Powszechny im. Jana Kochanowskiego w Radomiu zrealizował w 2022 r. zadanie „Legendy Ziemi Radomskiej w ultrafiolecie", na które otrzymał dofinansowanie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Projekt zakładał przeprowadzenie czterech lekcji teatralnych dla uczniów szkół podstawowych, opartych o wybrane historie ze zbioru Zenona Gierały „Legendy Ziemi Radomskiej". Głównym punktem każdego ze spotkań był pokaz w wykonaniu aktorów z użyciem fluorescencyjnych rekwizytów i lampy ultrafioletowej.

Pierwsze spotkanie z cyklu oparte było o legendę pt. Jak Iwo Daniłowicz burmistrzankę z rąk zbójców oswobodził (Cerekiew koło Radomia). Istotą działań była inscenizacja opowiadania przedstawiona przez aktorów, co posłużyło do dalszej rozmowy o tym, czym jest legenda i oraz w jaki sposób opowiada się historie. Praca z widzami odbywała się w grupach. Dzieci tworzyły swoje opowieści na podstawie kilku fragmentów tekstu. Katarzyna Zedel opowiedziała, czym jest muzyka ludowa i cerkiewna. Przedstawiła fragmenty utworów śpiewanych na konkretne okazje, np., wesele. Zaprezentowała również instrumenty ludowe. Uczniowie, na instrumentach wypożyczonych z Muzeum Instrumentów Ludowych w Szydłowcu, tworzyli wspólnie podkład muzyczny do inscenizacji legendy.

Tematem następnych zajęć była legenda O bogatym księciu, który chciał być szczęśliwy. Historia ta stanowiła punkt wyjścia do rozmowy o samotności. Czym jest samotność? Jakie są pozytywne i negatywne aspekty tego stanu? W jaki sposób sobie z nią radzimy? Praca z widownią polegała na stworzeniu schematów postaci, a na ich podstawie aktorzy improwizowali sceny. Dzieci dowiedziały się również tego, jak muzyka może podkreślać, budować nastrój. Nauka połączona została z zabawą, polegającej na odgadywaniu klimatu prezentowanych utworów.

Trzecie spotkanie koncentrowało się wokół legendy Studnie. Uczestnicy pracowali w grupach tworząc rysunki – zarysy scenariuszy, które następnie prezentowane były przez aktorów. Prowadzący sięgnął dodatkowo do opowiadania Hansa Christiana Andersena „Matka". Oba teksty stanowiły pretekst do rozmowy o różnicach pomiędzy baśnią a legendą. Katarzyna Zedel zaprezentowała utwór będący przykładem śpiewanej historii z morałem.

Czwarte zajęcia oparte były o legendę O trzech braciach, biskupie i królu Bolesławie. Poza tym tekstem aktorzy zaprezentowali jeszcze opowiadanie „Szara Wilczyca" Zenona Gierały, a także „Chłop i żmija" oraz „Koza, kózka i wilk" Adama Mickiewicza. Głównym wątkiem zajęć była rozmowa o symbolice zwierzęcej w literaturze. Jakie cechy przypisuje się konkretnym zwierzętom? Uczestnicy pracowali w grupach korzystając ze specjalnie przygotowanych dla nich map wymyślonego miasta i rozmawiali o symbolice zwierząt w przestrzeni publicznej. Katarzyna Zedel opowiedziała o muzyce i dźwiękach naśladujący odgłosy natury i zaprezentowała instrumenty, z których można wydobyć takie dźwięki.

Reżyserem legend oraz zbudowanych wokół nich lekcji teatralnych był Michał Pabian, a nad oprawą muzyczną czuwała etnomuzykolożka Katarzyna Zedel. W inscenizacjach wzięli udział aktorzy Teatru Powszechnego: Alan Bochnak, Przemysław Bosek, Izabela Brejtkop, Danuta Dolecka, Milena Jóźwiak, Wojciech Ługowski , Adam Majewski, Natalia Samojlik.

Teatr współpracował również z Muzeum Instrumentów Ludowych w Szydłowcu.
Wszystkie legendy zostały nagrane, opatrzone tłumaczeniem na Polski Język Migowy oraz audiodeskrypcją i są dostępne na kanale YouTube Teatru.

Anna Pietruszka
Teatr Powszechny w Radomiu
3 grudnia 2022

Książka tygodnia

Teatr, który nadchodzi
Wydawnictwo słowo/obraz terytoria Sp. z o.o.
Dariusz Kosiński

Trailer tygodnia

La Phazz
Julieta Gascón i Jose Antonio Puchades
W "La Phazz" udało się twórcom z "La ...