Loda Halama (1911 - 1996)

Początkiem jej kariery były od 1927 występy wraz z matką i trzema siostrami w rodzinnym zespole Siostry Halama. Występowały głównie w warszawskich teatrach rewiowych m. in. Morskie Oko, w programach kabaretowych jak „Pije Kuba do Jakuba" (premiera 29 grudnia 1926) i „Coś nowego" (premiera maj 1927).

Śpiewała również piosenki. Od 1929 była tancerką w balecie klasycznym, a w latach 1934–1936 była primabaleriną Teatru Wielkiego w Warszawie.

Na początku lat 30. Halama wyjechała do Drezna, by dalej się uczyć tańca. Po powrocie do Polski, decyzją dyrektor Janiny Korolewicz-Wajdowej, została primabaleriną Teatru Wielkiego w Warszawie. Specjalnie dla niej wystawiono operę Aubera „Niema z Portici". Tę głośną partię tytułową tańczyła niegdyś wielka rosyjska tancerka Anna Pawłowa, a w Polsce Pola Negri. Loda Halama wywiązała się z niej nie gorzej niż jej poprzedniczki, jak twierdziła ówczesna prasa.

Sama układała tańce do utworów wielkich kompozytorów, m.in. Chopina, Beethovena, Rimskiego-Korsakowa i że podbiła publiczność „Symfonią rosyjską", „Zranionym ptakiem", „Tańcem hiszpańskim".

Międzynarodową karierę rozpoczęła tanecznym występem na prestiżowej scenie Vieux Colombier w Paryżu – po tym, jak zarekomendował ją Ignacy Paderewski. Później występowała m.in. w USA (w Nowym Jorku i Chicago) oraz Japonii.

W Polsce rozwijała również karierę aktorską. Grała w filmach. W 1927 r. pojawiła się w „Ziemi obiecanej" w reż. Aleksandra Hertza i Zbigniewa Gniazdowskiego. W obsadzie znaleźli się wówczas Jadwiga Smosarska (jako Anka), Kazimierz Junosza-Stępowski (Borowiecki) i Ludwik Solski (Bucholc). Tańcząca Loda Halama wcieliła się w rolę Czarnego Łabędzia.

W kolejnych latach publiczność oglądała ją m.in. w filmach: „Kocha, lubi, szanuje" (1934, reż. Michał Waszyński), „Manewry miłosne, czyli córka pułku" (1935, reż. Jan Nowina-Przybylski i Konrad Tom), „Fredek uszczęśliwia świat" (1936, reż. Zbigniew Ziembiński), „Parada Warszawy" (1937, reż. Konrad Tom), „Kłamstwo Krystyny" (1939, reż. Henryk Szaro).

Władała pięcioma językami. Mieszkała w Szwajcarii, Londynie i Hollywood, a występowała m.in. w Paryżu, Nowym Jorku i w Japonii.

Po wybuchu II wojny światowej Loda przerwała karierę i wróciła do Polski. Prowadziła działalność konspiracyjną, angażowała się w prace Rady Głównej Opiekuńczej, opiekowała rannymi żołnierzami z Westerplatte.

W 1943 wyjechała do Szwajcarii, potem Wielkiej Brytanii, mieszkała i pracowała w Los Angeles. Do Polski wróciła na stałe w 1985, choć mieszkała na zmianę i w Warszawie i w Londynie.

W 1984 wydała wspomnienia pod tytułem „Moje nogi i ja".
W 1996 w uznaniu zasług dla Warszawy uhonorowana została Nagrodą Miasta Stołecznego Warszawy.

Miała pięciu mężów. Pierwszym był hrabia Andrzej Dembiński, z którym wzięła ślub w 1929, gdy miała 18 lat. Małżeństwo zakończyło się rozwodem w 1931. Jej drugim mężem był George Golembiowski, z którym pobrała się w 1939. George był wielką miłością Lody. Miała z nim syna. Po czterech latach małżeństwa zginął tragicznie w wyniku postrzelenia. Kolejne dwa małżeństwa były zawierane jako fikcyjne w celu uzyskania przez Halamę dokumentów uprawniających ją do stałego pobytu kolejno w Wielkiej Brytanii i w Hollywood. Za ostatniego, piątego męża wyszła w 1957, a rozwiodła się z nim w 1961.

Pochowana na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.

Źródło: Wikipedia, Dzieje, FilmPolski, E-teatr