,,Malarz Północy'' - wernisaż

Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski zaprasza 11 sierpnia o godzinie 19:00 na wernisaż wystawy Odda Nerdruma ,,Malarz Północy''. Podczas wernisażu odbędzie sie koncert w wykonaniu Gosi Marciniak oraz Kuby Marciniaka.

Pozostający pod silnym wpływem klasycznych twórców, takich jak Rembrandt czy Caravaggio, Odd Nerdrum (ur. 1944) jest jednym z najlepszych malarzy norweskich od czasów Edwarda Muncha (1864–1944). Wydarzeniem, które go ukształtowało, było zobaczenie obrazu Rembrandta Sprzysiężenie Claudiusa Civilisa w Narodowym Muzeum Sztuk Pięknych w Sztokholmie. Wrażenie, jakie ten obraz na nim wywarł, określiło jego dalszą drogę artystyczną w opozycji do tego, jak sztukę pojmują jego współcześni. „Krótko mówiąc, wymalowałem sobie izolację", przyznał później. Jednak izolacja od współczesnych oznacza jednocześnie bycie w towarzystwie dawnych mistrzów. I tak, na jego malarstwo wywarli wpływ także Masaccio, Tycjan, Pieter Bruegel, Jean-François Millet oraz, co mniej oczywiste, Johann Heinrich Füssli czy Lars Hertervig.

Twórczość Nerdruma jest próbą odbudowania relacji z tradycją malarstwa, przerwaną w drugiej połowie XIX wieku, kiedy to w sztuce ogłoszono pochwałę nowości i zaczęto jej gorączkowo poszukiwać. Jednym z wymiarów tego poszukiwania było awangardowe zerwanie z tradycją i potępienie jej jako czegoś nieprzystającego do współczesnego czasu. Negując takie podejście, Nerdrum niejako naprawia awangardowe pęknięcie. W 1998 roku Nerdrum ogłosił „ruch kiczu" (ang. „Kitsch Movement"), nawiązując do koncepcji Hansa Reimanna, mówiącej o tym, że termin „kicz" powstał w połowie XIX wieku w pracowniach artystycznych w Monachium po to, by móc odrzucić wcześniejszą kulturę i zrobić w ten sposób miejsce dla nowej sztuki. Identyfikując się z pojęciem kiczu, Nerdrum nie tyle deprecjonuje swoje malarstwo, ile odrzuca istnienie przeciwstawnych kategorii kiczu i nowoczesności/awangardy jako fałszywych biegunów, które w powszechnym ujęciu określają dzisiejszy świat sztuki.

Norweski malarz Odd Nerdrum urodził się 8 kwietnia 1944 roku w miejscowości Helsinborg w Szwecji. Jego rodzice zaangażowani w norweski ruch oporu zmuszeni byli do ucieczki z okupowanej Norwegii do Szwecji. W latach 60. Odd Nerdrum studiował na Norweskiej Narodowej Akademii Sztuk Pięknych. Szybko rozczarował się programem nauczania w Akademii, który koncentrował się na sztuce nowoczesnej, naśladującej aktualne trendy w sztuce amerykańskie i na własną rękę rozpoczął studia malarskie, kierując się techniką i pracą Rembrandta. Porzucając przyjętą ścieżkę sztuki nowoczesnej, Nerdrum postawił się w bezpośredniej opozycji do większości pedagogów szkoły i kolegów ze studiów. Jak sam powiedział, po dwóch latach został wyrzucony z akademii jak "parszywy kundel". Nerdrum kontynuował studia u Josepha Beuysa w Kunstakademie w Düsseldorfie. Jednak nadal czuł się odizolowany od innych studentów, którzy nadali mu przydomek "Zorn" od znanego, dziewiętnastowiecznego szwedzkiego malarza Andersa Zorna.

W latach 70. Nerdrum stał się znane w Norwegii jako lider grupy młodych malarzy buntujących się przeciwko dogmatom modernizmu. Tematyka jego obrazów z tego czasu często była inspirowana ówczesnymi wydarzeniami i konfliktami społecznymi. Wśród jego najwybitniejszych dzieł z tego okresu są „Morderstwo Andreasa Baadera" oraz „Uchodźcy na morzu".

W latach 80. tematyka malarstwa Nerdruma uległa zasadniczej zmianie. W tej dekadzie za pomocą klasycznych technik mistrzowskich wykreował on repertuar motywów daleki od współczesnych zagadnień, a także od ikonografii tradycyjnej. Jego sława zaczęła rozprzestrzeniać się ze Skandynawii do Europy, USA i Japonii. W tym czasie obrazy Nerdrum był często wystawiane na świecie, a dojrzałe prace, takie jak: „Śpiące bliźnięta", „Mężczyzna ugryziony przez węża", „Starzec z martwą panną", „Autoportret z zamkniętymi oczami" zostały zakupione przez publiczne muzea i prywatnych kolekcjonerów.

W 1999 roku w swoim wykładzie na otwarciu retrospektywnej wystawy w The Astrup Fearnley Museum of Modern Art definitywnie zerwał ze współczesnym rozumieniem sztuki i określił się jako malarz kiczu. Zażądał, by oceniano go według standardów, które ustanowił jako obowiązujące w świecie kiczu. Na początku to rozróżnienie było uważane za artystyczną prowokację, ale po pewnym czasie publiczność zdała sobie sprawę, że Nerdrum był szczery. Po owym wystąpieniu Nerdrum opublikował kilka artykułów i książek na ten temat i tym samym przedstawił być może najbardziej radykalną krytykę dzisiejszej kultury.

Otwarcie wystawy 11/08/2023, 19:00 (piątek)
Wstęp wolny. Tego dnia wystawa czynna do 22:00
Wystawa czynna do 10/12/2023
W czwartki wstęp wolny.

Więcej informacji na stronie:

https://u-jazdowski.pl/program/wystawy/odd-nerdrum

Kontakt dla mediów:

Dagmara Siemińska
Centrum Sztuki Współczesnej
Zamek Ujazdowski
+ 48 519 389 979
d.siemińska@u-jazdowski.pl