Matka Grzegorza Przemyka bohaterką spektaklu na Boskiej Komedii

„W maju się nie umiera" - reż. Anna Gryszkówna - Dom Spotkań z Historią w Warszawie

Opozycyjna poetka Barbara Sadowska, matka zabitego przez ZOMO w maju 1982 roku Grzegorza Przemyka bohaterką spektaklu Agnieszki Przepiórskiej „W maju się nie umiera".

Przedstawienie zostanie dwukrotnie pokazane w piątek, 15 grudnia, podczas trwającego w Krakowie festiwalu Boska Komedia. Jego twórczyni i wcielająca się w postać Barbary Sadowskiej Przepiórska otrzymała Nagrodę Zelwerowicza dla najlepszej aktorki w sezonie 2022/2023. 

Barbara Sadowska, poetka związana z Orientacją Poetycką Hybrydy.

"Matka cierpiąca. Działaczka społeczna. Poetka. Kolorowy ptak. Kobieta walcząca z systemem i narzuconymi normami społecznymi. Matka, w której mieszkaniu nie było stołu. Matka zamordowanego przez funkcjonariuszy Milicji Obywatelskiej Grzegorza Przemyka" - mówi o swojej bohaterce Agnieszka Przepiórska.

Wiosną 1983 roku została pobita podczas napadu „nieznanych sprawców" na komitet pomocy internowanym, mieszczący się przy kościele św. Marcina w Warszawie, w którym działała. Niedługo potem - w maju 1983 roku - jej syn Grzegorz Przemyk został zabity przez ZOMO.

Grzegorz - świętując z przyjaciółmi zdaną maturę - został zatrzymany przez milicję i brutalnie pobity przez funkcjonariuszy z komisariatu przy ul. Jezuickiej. W wyniku ciężkich urazów jamy brzusznej zmarł w szpitalu – 3 dni przed dziewiętnastymi urodzinami.

"Milicjanci zeznali, że krzyczał. Nieprawda. On nigdy nie krzyczał. Bo ja nigdy nie krzyczałam, nie umiałam. U nas się nie krzyczało w domu" - mówi na scenie Agnieszka Przepiórska - Barbara Sadowska.

Tytułowy maj to ulubiony miesiąc Barbary Sadowskiej. Miesiąc urodzin jej syna, stał się też miesiącem, w którym musiała go pożegnać. Bohaterkę poznajemy w maju, kiedy przygotowuje się do pogrzebu dziecka.

"To nie tylko opowieść o śmierci, żałobie i pożegnaniu, to też historia życia Sadowskiej przywracająca jej podmiotowość. Zdaniem aktorki, niezwykle ważnym aspektem tej opowieści jest jej postawa po śmierci syna, gdy nieugięta staje do walki z całym sądowym mechanizmem (nie)sprawiedliwości" - pisze o spektaklu Teatr łaźnia Nowa.

Przedstawienie powstało warszawskim Domu Spotkań z Historią.

"W maju się nie umiera" to kolejny monodram biograficzny stworzony i zagrany przez Agnieszkę Przepiórską, obok "Nazywam się Anna Walentynowicz", "Ginczanka. Przepis na prostotę życia", "Simona K. Wołająca na puszczy", "Szymborska. Kropki, przecinki, papierosy".

Anna Piątkowska
Dziennik Polski
13 grudnia 2023
Portrety
Anna Gryszkówna

Książka tygodnia

Wyklęty lud ziemi
Wydawnictwo Karakter
Fanon Frantz

Trailer tygodnia

Wodzirej
Marcin Liber
Premiera "Wodzireja" w sobotę (8.03) ...