Między sztuką a duchowością – Przeżywanie po żydowsku

Filmy, nocne studiowanie Tory, warsztaty od kaligraficznych po kulinarne, koncert, spotkania, spory, niespieszne spacery tropem historii – nowy festiwal na kulturalnej mapie miasta za sprawą unikalnej formuły przerzuca pomost między sferami duchowości i sztuki, uzupełniając je o kojące codzienne rytuały zaczerpnięte z tradycji.

Miejscem zdarzeń będzie nie tylko siedziba Gminy i Cmentarz Żydowski, ale też łódzkie instytucje kultury oraz żywa przestrzeń miasta. – Aby wsłuchać się w siebie i podjąć refleksję nad otaczającą nas rzeczywistością, potrzeba czasu i przestrzeni – mówi o idei Festiwalu Rabin Łodzi Dawid Szychowski. – Zapraszamy wszystkich łodzian, by razem z nami zatrzymali się na chwilę, otworzyli na innego, porozmawiali i dowiedzieli się nieco więcej o współczesnym życiu żydowskiej społeczności.

W sobotę, 8 czerwca, festiwal rozpocznie spotkanie Tikkun, czyli naprawa w Muzeum Miasta Łodzi, gdzie uczestnicy spotkają się na wspólnym nocnym studiowaniu Tory, tradycyjnie towarzyszącym świętu Szawuot. Następnego dnia Milena Wicepolska wyruszy ze spacerowiczami na miejską wyprawę śladami obecności łódzkich rodzin sprzed lat, ukrytymi na ulicach i w murach kamienic. W kolejnym tygodniu festiwalu przewodniczka i genealożka spotka się z uczestnikami ponownie, by odsłonić przed nimi arkana genealogicznych badań.
Poniedziałkowy wieczór to czas Kidusz Lewana – uświęcenia nowego księżyca. Zaś we wtorek Gmina Wyznaniowa Żydowska uhonoruje w sposób szczególny zasłużonego łodzianina – Maurycego Gutentaga, żyjącego na przełomie XIX i XX wieku złotnika i naczelnika I Oddziału Straży Ogniowej. Podczas odsłonięcia jego pamiątkowej macewy na Cmentarzu Żydowskim kadysz poprowadzi Naczelny Rabin Polski Michael Schudrich.

Ale to nie wszystko. Na wykładach o sztuce, prowadzonych przez Lucynę Urbańską padną ważne pytania o wpływ założeń judaizmu na twórczość artystyczną. – Choć wiemy, że w historii sztuki zapisało się wielu wybitnych twórców żydowskich, zwykle analizujemy ich dzieła w oderwaniu od religijnego kontekstu. Tymczasem warto rozważyć chociażby związki wyobraźni i abstrakcyjnego myślenia proroków z dorobkiem malarzy abstrakcjonistów – zauważa rabin Szychowski.

Wielu aspektów kultury żydowskiej będzie można dosłownie dotknąć podczas zajęć warsztatowych ukazujących głębokie związki pozornie przyziemnych – i często zmysłowych – praktyk z duchowym rozwojem. W Centralnym Muzeum Włókiennictwa w Łodzi uczestnicy wykonają cicit, czyli frędzle do żydowskich szat, które wskazują cztery kierunki świata i skłaniają serce do dobrych uczynków, a także poszukają sensu znaków w czasie warsztat haftu i kaligrafii hebrajskiej. Zatytułowane Masz w sobie kawałek mojego serca zajęcia sensoplastyczne z elementami spektaklu uczestniczącego w Teatrze Szwalnia pomoże zanurzyć się w wielozmysłowym doświadczeniu i zwiększyć uważność na bodźce, a w piekarni-bistro Montag, w czasie warsztatów kulinarnych będzie można się dowiedzieć, dlaczego wypiekanie macy to zadanie dla drużyny.

Nie zabraknie też spotkań z filmem. W Muzeum Kinematografii pokazane zostaną dwa obrazy – Wypełnić pustkę w reżyserii Ramy Burshtein i Dzień po żałobie Asapha Polonsky'ego, którym towarzyszyć będą dyskusje.

Co jeszcze? Parkatroniki w Pasażu Schillera – projekt mini teatru, gdzie w niedużych skrzynkach, przez otwory można obejrzeć miniaturowy spektakl oraz Rav weSzowaw – rabin i urwis, czyli śpiewy i teologiczne spory w synagodze Reicherów z udziałem Reuvena Bransburga, Dawida Gurfinkiela i rabina Boaza Pasha.
W tradycji żydowskiej mówi się, że muzyka to najdoskonalsza ze sztuk. Nic więc dziwnego, że festiwal zwieńczy koncert w Teatrze im. Stefana Jaracza, muzyczne spotkanie artystów tworzących w zupełnie odmiennych stylach: Jerzego Mazzola, wybitnego klarnecisty, wokalisty i kompozytora yassowego i jego gości – Michała Szturomskiego i Milo Kurtisa.

Część wydarzeń festiwalowych jest biletowana, na inne obowiązują zapisy pod adresem rezerwacje@festiwalspokoju.pl. Szczegóły wydarzenia znaleźć można na www.festiwalspokoju.pl.

Wydarzenie zrealizowano dzięki dofinansowaniu ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach Programu Kultura – Interwencje 2019, przy wsparciu Urzędu Miasta Łodzi oraz instytucji partnerskich, które wsparły projekt, udostępniając swoje przestrzenie za symboliczne kwoty.

Rabin Łodzi - Dawid Szychowski