Moralny dwugłos

"O Łazarzu" - reż: Piotr Krukowski - Teatr Logos w Łodzi

Przeniesienie prozy na deski teatru rzadko się udaje. Zazwyczaj są to niekończące się pasaże nudy, zbyt długie monologi i aktorstwo wygrane na jednej emocji. W opozycji do owych osądów pozostaje spektakl "O Łazarzu", na podstawie "Zbrodni i Kary" Fiodora Dostojewskiego łódzkiego Teatru Logos. To naprawdę dobra inscenizacja dzieła mistrza rosyjskiej prozy.

„O Łazarzu” to przeniesienie ewangelicznej przypowieści na grunt rosyjskiej literatury. Reżyser Piotr Krukowski wplata ten wątek w adaptację „Zbrodni i kary” Fiodora Dostojewskiego. Autor nie wprowadza jednak na scenę skomplikowanej struktury książki rosyjskiego pisarza. Zamiast tego całość akcji zostaje umieszczona w małym pokoju na poddaszu, gdzie rozgrywa się dialog pomiędzy Porfirym a Raskolnikowem.  

Ten intymny dwugłos, rozegrany jedynie między Sędzią a Rodionem to coś więcej niż dialog zabójcy z tym, który ma mu wymierzyć karę. Jest to raczej studium zwątpienia, przegranej oraz miłosierdzia. Porfiry widzi w Raskolnikowie nie tylko postać bezwzględnego mordercy. Stara się raczej odnaleźć w Raskolnikowie resztki człowieczeństwa. Chce przywrócić w nim to, co zostało utracone wraz z morderstwem Lizawiety. Pragnie dla niego moralnego wskrzeszenia - niczym biblijny Łazarz.  

Prowadzona przez głównych bohaterów niejednoznaczna gra słowna zostaje dodatkowo zobrazowana poprzez scenografię Ryszarda Warcholińskiego. Z pozoru realistyczna, pozostawia jednak miejsce na niedopowiedzenie czy dwuznaczność. Zastosowanie luster oraz operowanie światłem nie pozwala na pozbawienie książki Dostojewskiego jej skomplikowanego i głębokiego charakteru. 

Odtwórca roli Porfirego - Marek Kasprzak jest laureatem Złotej Maski dla najlepszego aktora w sezonie 2001/2002. Jest to nagroda całkowicie zasłużona. Aktor wcielający się w postać Sędziego to człowiek, który na scenie potrafi zagrać każdą emocję, w jednej sekundzie jest w stanie z cynicznego śledczego przeobrazić się w człowieka pełnego współczucia i wyrozumiałości.  

Warto zobaczyć „O Łazarzu” w Teatrze Logos w Łodzi. Rzadko bowiem zdarzają się dobre realizacje dzieła jednego z najlepszych rosyjskich pisarzy. W interpretacji Piotra Krukowskiego, wystawianej przez Teatr Logos, można jednak odnaleźć klasę, której brak innym inscenizacjom.

Monika Macur
Dziennik Teatralny Łódź
29 kwietnia 2009

Książka tygodnia

Hasowski Appendix. Powroty. Przypomnienia. Powtórzenia…
Wydawnictwo Universitas w Krakowie
Iwona Grodź

Trailer tygodnia