Najlepsze spektakle? Gościnne

łódzki plebiscyt "Energia Kultury" - nominacje

Dwa spektakle teatralne znalazły się w finałowej dwunastce w naszym plebiscycie Energia Kultury na najważniejsze wydarzenie kulturalne 2009 roku. "Sprawa Dantona" pokazana na Festiwalu Sztuk Przyjemnych i Nieprzyjemnych oraz "Rechnitz" na Festiwalu Dialogu Czterech Kultur

30 stycznia zwycięzca dostanie energetyczną instalację w postaci znanych nam z lekcji fizyki kulek Newtona. Jedna z kulek będzie szczerozłota! Zgodnie z nazwą naszej nowej dorocznej nagrody - Energia Kultury - plebiscyt mają szansę wygrać organizatorzy wydarzenia, które wywołało w Łodzi emocje. Oceniamy wydarzenia; nie wystarczy mieć ustaloną markę czy dobrą nazwę festiwalu. Trzeba udowodnić, że impreza lub miejsce dynamicznie się rozwija i z roku na rok ma się elektryzujące propozycje dla kulturalnej publiczności. Jeśli leży wam na sercu kultura w mieście i starania Łodzi o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury 2016 - głosujcie! Finał Energii Kultury, z koncertem Doroty Miśkiewicz, 30 stycznia w Wytwórni. Mamy zaproszenia dla uczestników głosowania.

Mechanizmy władzy

"Sprawa Dantona" to rzadko wystawiany dramat polityczny rozgrywający się w czasie Rewolucji Francuskiej. Przedstawia upadek Dantona i spisek przeciwko Robespierre\'owi. Jan Klata zrealizował spektakl w Teatrze Polskim we Wrocławiu, a łódzka widownia mogła go obejrzeć 26 i 27 lutego podczas XV Międzynarodowego Festiwalu Sztuk Przyjemnych i Nieprzyjemnych organizowanego przez Teatr Powszechny.

W spektaklu Klaty jest wszystko, czego widownia oczekuje od spektaklu: świetne aktorstwo, zaskakująca scenografia, intrygująca muzyka i co najważniejsze - zapierające dech w piersiach pomysły inscenizacyjne reżysera. Klata zrobił z dramatu Stanisławy Przybyszewskiej uniwersalny spektakl o mechanizmach władzy i manipulacji. Reżyser nie bawił się w moralizującego historyka, pokazuje widowni wodzów rewolucji jako zwykłych ludzi: z lękami i fobiami podczas kąpieli w wannie. Wszystko to z błyskotliwością godną niewielu reżyserów.

"Sprawa Dantona" przez wielu krytyków uznana była za najlepszy spektakl 2008 roku. Widowisko nagrodzono na konkursach w Opolu, Kaliszu, Jeleniej Górze czy Toruniu. Podczas zeszłorocznego Festiwalu Sztuk Przyjemnych i Nieprzyjemnych spektakl zdobył nagrodę Kapituły Loży Teatru Powszechnego, a odtwórca Dantona Wiesław Cichy - tytuł Najlepszego Aktora w głosowaniu publiczności. Teraz przedstawienie ma szansę zostać najważniejszym wydarzeniem kulturalnym zeszłego roku w Łodzi.

Mówią dużo, czyli nic

Drugi spektakl nominowany do Energii Kultury to "Rechnitz" ("Anioł Zagłady") Elfriede Jelinek w reżyserii Jossiego Wielera z Monachijskiego Teatru Kameralnego. Sztukę pokazano w Łodzi 12 i 13 września na Festiwalu Dialogu Czterech Kultur. Dramat austriackiej noblistki to opracowanie wstrząsającej rzezi Żydów podczas balu wyprawionego 25 marca 1945 roku w Rechnitz. Znudzeni przyjęciem naziści sprowadzili na zabawę przetrzymywanych w stodole przymusowych robotników. Strzelali do nich jak do tarcz i torturowali. Zabili wszystkich. Do tej pory nie ustalono liczby ofiar, szczątków wielu z nich nie odnaleziono. Winni tej zbrodni dożyli spokojnej starości.

Wieler tak skonstruował spektakl, który ogląda się z takim samym trudem, z jakim czyta się dramaty Jelinek. Aktorzy przez dwie godziny bombardowali widzów słowami, a wyświetlacz z polskim tłumaczeniem ledwo nadążał z napisami, co jeszcze bardziej przytłaczało widzów tekstem. Bohaterowie "Rechnitz" skutecznie unikają scenicznej spowiedzi. Plączą się w przypuszczeniach, aluzjach czy komentarzach. To bezwzględne i szydercze nie-opowiadanie tragicznej historii austriackiego miasta połączone z konsumowaniem na scenie pieczonego kurczaka czy tortu wzbudza w widzach fizyczne wstręt. Masa słów tak naprawdę nic nie mówi. Z bełkotu nie powstaje żadna relacja, której widzowie oczekują. Na tym polega rażącacenizacji z Monachium. O tym, czy "Rechnitz" okaże się najważniejszym wydarzeniem kulturalnym zeszłego roku, zdecydują Państwo w głosowaniu.

Joanna Rybus
Gazeta Wyborcza Łódź
20 stycznia 2010

Książka tygodnia

Teatr, który nadchodzi
Wydawnictwo słowo/obraz terytoria Sp. z o.o.
Dariusz Kosiński

Trailer tygodnia

La Phazz
Julieta Gascón i Jose Antonio Puchades
W "La Phazz" udało się twórcom z "La ...