Nowy tom już wkrótce

Przy okazji mają wiedzę, o której ich ojcowie nie mogli pomarzyć, bo mieli inne problemy i mniejszy dostęp do technologii i informacji. Wielką rolę w tworzeniu tej generacji odgrywa nieprawdopodobne cywilizacyjne przyspieszenie, w którym młodzi ludzie czują się jak ryby w wodzie i, stając się jego podmiotem, jeszcze bardziej powiększają międzypokoleniową różnicę. (...)

Utwory te pokazują, jak trudny, drapieżny i bezwzględny jest dzisiejszy świat młodych ludzi i dzieci. Decyzje, które muszą podejmować, lub przed którymi muszą się bronić, dotyczą podstawowych kwestii życiowych. Zastanawiająca jest samotność młodych, pustka obezwładniająca ich życie wewnętrzne, która skutkuje brakiem głębszych racji moralnych.
Ze wstępu: Prof. Bogusława Bakuły, kierownika Zakładu Komparatystyki Literackiej i Kulturowej w Instytucie Filologii Polskiej na UAM w Poznaniu.

Ákos Németh urodził się w 1964 roku w Székesfehérvár na Węgrzech. Studiował historię i historię literatury na uniwersytecie w Budapeszcie, gdzie był także słuchaczem Akademii Dramatu i Filmu. Niektóre z jego sztuk zostały przetłumaczone na język niemiecki, bułgarski, chorwacki, słowacki, angielski i polski. Sztuka "Tancerze Müllera" wystawiona przez teatr Józefa Katona w 1992 roku była jego pierwszym sukcesem. Od tamtego czasu wiele jego dzieł zostało zaprezentowanych nie tylko na deskach węgierskich teatrów, ale również niemieckich, francuskich czy brytyjskich. Dramaty Ákosa Németha adaptowano jako filmy oraz słuchowiska. Od 2000 roku pełni funkcję kierownika artystycznego Teatru Niemieckiego w Szekszárd, a od 2002 roku jest węgierskim kuratorem Biennale "Nowe Sztuki z Europy" w Wiesbaden. Jego najbardziej znane dramaty to "Vörös bál" ("Czerwony bal", 1986), "Kövérek klubja" ("Klub grubasów", 1987), "Müller téncosai" ("Tancerze Müllera", 1988), "Julia és a hadnagya" ("Julia i jej porucznik", 1989), "Haszonvágy" ("Żądza zysku", 1996) i "Autótolvajok" ("Złodzieje samochodów", 2002).

Akcja dramatu "Sklep internetowy" rozgrywa się współcześnie. Jego bohaterami są nastolatki zmagający się ze swoimi problemami oraz kompleksami. Martyna i Marcela są znudzone szkołą, poza tym wiedzą, że nie mają żadnego wsparcia w rodzicach. Ich jedynym pragnieniem jest zyskać popularność wśród koleżanek i kolegów. Niestety żadnej z nich się to nie udaje, nie wzbudzają niczyjego zainteresowania. Wtedy dziewczyny wpadają na pomysł, by założyć sklep internetowy... Angażują do tego siostrę Martyny, poruszającą się na wózku geniuszkę informatyczną - Melindę. Początkowo handel lekami, zdobytymi dzięki skradzionym receptom zapewnia bohaterkom sukces finansowy oraz pomaga podbudować im swoje ego. Wkrótce jednak sytuacja staje się coraz bardziej niebezpieczna i wymyka się spod kontroli. W ciemne interesy dziewczynek zostają wkrótce wciągnięci ich koledzy, Lorant i Balint, jednak bardziej niż handel, interesują ich uczucia, którymi darzą Melindę i Marcelę. Dramat obrazuje tragedie, przez które muszą młodzi bohaterowie - niezrozumienie, samotność, odrzucenie. Dowiadujemy się jednak, że są sposoby, żeby je przezwyciężyć...

István Tasnádi (ur. 1970) - węgierski dramatopisarz, absolwent teatrologii Uniwersytetu w Veszprém. W 1992 roku opublikował swój pierwszy tomik wierszy, jednak później zajął się głównie pisaniem dramatów, gdyż jak twierdzi, między sceną, a widzem wytwarza się bardziej bezpośredni kontakt, niż między poetą a czytelnikiem. Założył Teatr Bárka i w latach 1996-2001 był jego współpracownikiem. Od 2001 roku związany był z Teatrem Krétakör. Otrzymał wiele nagród, między innymi dwa razy Nagrodę Krytyków Teatralnych za najlepszy nowy dramat węgierski (w 1999 i 2007 roku). Pisze również dramaty muzyczne i musicale, np.: "Made in Hungaria" (pl. "Papryka, sex i rock'n'roll"). Zajmuje się też adaptacją teatralną węgierskich oraz zagranicznych dzieł literackich. Publiczności polskiej znany jest dramat Fedra fitness, zaprezentowany na Międzynarodowym Festiwalu Teatralnym "Dialog-Wrocław 2005", a w następnym roku wykorzystany w spektaklu Fedra w reżyserii Mai Kleczewskiej w Teatrze Narodowym w Warszawie. Sztuki Tasnádiego są grane na Węgrzech i w Europie. "Cyber Cyrano" znalazł się wśród najlepszych sztuk o młodzieży wystawionych w Niemczech.

Sztuka "Cyber Cyrano" w szybkim tempie odniosła sukces na Węgrzech. W krótkim czasie wystawiono ją na deskach wielu teatrów oraz zdobyła nagrodę krytyków na przeglądzie sztuk teatralnych dla dzieci i młodzieży w 2011 roku. Sztuka skierowana jest w pierwszej kolejności do młodego widza, gdyż przedstawia świat współczesnej młodzieży, wirtualnej rzeczywistości, internetu oraz związanych z nimi zagrożeń oraz problemów. Jednak dorośli widzowie mogą również wyciągnąć z niej wiele pouczających wniosków. Poznając bliżej świat dzisiejszej młodzieży mogą zagłębić się w świat, w którym obracają się ich nastoletnie dzieci i w porę wyczuć czyhające na nie zagrożenia. Sztuka doskonale oddaje problemy dzisiejszych nastolatków, poszukiwanie własnej tożsamości oraz zagubienie w wirtualnym świecie internetu, portali, czatów... Historia nastolatków pokazuje, jak łatwo zatracić własną osobowość, ukrywając się za wymyślonym internetowym nickiem, jak można manipulować ludźmi sprzed monitora swojego komputera oraz do jakich tragicznych w skutkach wydarzeń może prowadzić z pozoru niewinna zabawa...

János Háy (ur. 1960) - węgierski poeta, pisarz i dramaturg. Jeden z najwybitniejszych twórców węgierskich, ceniony przez krytykę, lubiany przez czytelników i publiczność. Studiował filologię węgierską i rosyjską na uniwersytecie w Segedynie oraz Estetykę na Uniwersytecie w Budapeszcie. Laureat licznych nagród literackich, m.in. Stypendium Zsigmonda Móricza oraz Nagrody im. Sándora Máraiego. Kilkukrotny laureat nagrody krytyków węgierskich za najlepszy dramat. Ma na swoim koncie kilka powieści i tomów nowel. Na ich podstawie powstał musical i monodramy. Jego sztuki są znane zagranicą, również w Polsce (m.in. "Géza dzieciak", "Stary Franka Hernera", "Ślubuję ci miłość i wierność").

"Most nad doliną" to dramat - jak głosi jego podtytuł - "dla tych którzy chcą przeżyć terror dorosłych i dla tych, którzy go przeżyli i stali się dorosłymi". Sztuka opowiada o nastolatkach próbujących odnaleźć się w świecie dorosłych. Główni bohaterowie - wrażliwy i romantyczny Péter, jego przyjaciel, cyniczny i inteligentny Deda oraz jego siostra, a zarazem ukochana Pétera, niewinna, wierząca w ludzi Zsófi, mieszkają w internacie. Podczas wakacji Péter z woli bogatego ojca-przedsiębiorcy pracuje na jego kempingu. Rodzice nie dostrzegają - albo nie chcą dostrzec - narastających w Péterze frustracji, przygnębienia i pragnienia, by za wszelką wyrwać się spod kieratu ojca i w przyszłości nie stać się do niego podobnym. Konflikt pokoleniowy i brak porozumienia rodziców z dorastającymi dziećmi okaże się tragiczny w skutkach.

Promocja książki planowana w dniach 8-9 maja podczas uroczystych obchodów XX lecia wydziału hungarystyki na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Książka zawiera:
1. Wstęp Bogusława Bakuły "Węgierski dramat o współczesnej młodzieży"
2. Ákos Németh "Sklep internetowy", przekład Miłosz Cybula, Jolanta Jarmołowicz
3. István Tasnádi "Cyber Cyrano", przekład Sylwia Bogdańska, Jolanta Jarmołowicz
4. János Háy "Most nad doliną", przekład Iga Nowak, Jolanta Jarmołowicz
5. Biogramy i zdjęcia autorów