O przemijaniu z humorem

Sztuka "Dawno temu, dziś" francuskiego aktora Victora Lanoux to właściwie zapis dialogów "na linii" Babka, Matka, Wnuczek i ten trzeci, czyli zaprzyjaźniony z seniorką Akordeonista. Trzy pokolenie rodziny "ściśnięte" w mieszkaniu starszej pani w dniu jej 90. urodzin. Babcia ma już demencję, w rozmowie gubi wątki, nie kojarzy faktów, ale przede wszystkim miesza marzenia z rzeczywistością. Uparcie wraca do swoich najmilszych wspomnień: potańcówki na Bielanach, na której poznała przyszłego męża, na drugi dzień wzięła z nim ślub, bo trzeciego szedł na wojnę, z której nie wrócił. Wnuczek, rozmawiając z Babcią, udaje więc jej narzeczonego, bo sprawianie jej radości wydaje mu się sympatyczne. Starsza Pani może traci pamięć, ale z nią też gorzką część swoich doświadczeń. Tak rozumuje Akordeonista, kiedy przyjmuje rolę ukochanego. Córka ma najwięcej oporów. Matkę ciągle strofuje, przywołuje do świadomości i do porządku. Przypominając, że starość to nie wesołe życie staruszki jak we śnie. To też demencja, zgłupienie, brzydota, ciężar.

Sztuka wybiera postawę, ale niekoniecznie do niej przekonuje. Rozwiązanie pozostawia widzom. Z przesłaniem, że wszyscy będziemy starzy. W ostatniej scenie spektaklu pojawia się u jubilatki oczekiwany Burmistrz - w tej roli sam dyrektor teatru, Adam Opatowicz, w białym gajerze - który córkę myli z Babką. Najbardziej poruszającą rolę ma w tym spektaklu oczywiście Babcia, którą gra Maria Bakka, autentycznie wiekowa, 87-letnia seniorka szczecińskiego aktorstwa. To dla niej były oklaski po spektaklu - na stojąco i bardzo gorące. Partnerujący jej pozostali aktorzy: Danuta Chudzianka - w roli córki walczącej ze swoim przekwitaniem, Michał Janicki - beztroski Wnuczek i Jacek Polaczek - życzliwy starszy pan (najlepszy na scenie), też zostali świetnie dobrani. Jeśli odczuwam mały niedosyt, to z powodu zbyt wątłego mierzenia się z bytem ich postaci na rzecz zbyt jawnego ich grania. Przez to widowisko nie przekracza stereotypu przedstawienia bezpiecznie rozrywkowego, choć przecież wyprowadzanego z niebłahego tematu starości, który ciągle tak rzadko pojawia się we współczesnej kulturze.

Teatr Polski: "Dawno temu dziś" Victora Lanoux, reżyseria Anna Kękuś-Poks, scenografia Anna Bal. Premiera 7 listopada