O spektaklu ...

"Phantom, czyli Upiór w Operze" - reż. Daniel Kustosik - Opera Śląska w Bytomiu

Eryk, człowiek-upiór w masce, urodził się i wychował w katakumbach Opery Paryskiej. Nikt nie zna jego twarzy i choć pod maską kryje się drastyczna prawda o jego wyglądzie, w swoim sercu ma głęboką potrzebę piękna oraz zakorzenioną miłość do muzyki. Ideałem dlań jest jego uczennica, piękna chórzystka - Christine...

Komplikacje pojawiają się, gdy Gérard Carrière  - chroniący Eryka dyrektor - traci stanowisko szefa Opery. Nowy zarządca teatru wraz z operową divą - Carlottą, dokonują dużych zmian artystycznych. Upiór cierpi, a ukojenie w bólu przynosi mu jedynie niezwykły głos Christine, w której Eryk jest  bezpamiętnie zakochany.

Upiór wymusza na dyrekcji zmianę w obsadzie premiery. Obdarzona krewkim temperamentem Carlotta porzuca spektakl w samym środku próby, a  na jej miejscu, w światłach reflektorów staje młodziutka Christine. Jej porywający występ podczas premiery urzeka zarówno publiczność, jak i Upiora, który postanawia uczynić z nastoletniej protegowanej nową gwiazdę opery. Młoda sopranistka może liczyć również na wpływy i uczucie majętnego patrona teatru, hrabiego Philippa de Chandon. Choć Christine czuje podziw dla swego opiekuna - Upiora, nie potrafi się oprzeć urokowi Philippa. Podążając za głosem swego serca dokonuje więc wyboru, co wzbudza gniew Upiora i prowadzi do kulminacyjnego punktu, w którym szalone namiętności, ognista zazdrość i obsesyjna miłość wiodą bohaterów do punktu, z którego nie ma już odwrotu...

To treść słynnej opowieści „Upiór w operze”. W 1910 r. wydał ją zainspirowany opowieściami o tajemniczych podziemiach paryskiej opery francuski dziennikarz i autor powieści sensacyjnych - Gaston Leroux. Historii powstania gmachu utwór ten zawdzięcza wiele - rozgłos i tajemnicę zarazem. W 1861 r. ogłoszono konkurs na budowę opery. Przysłano aż 171 projektów. Wygrał nikomu nieznany architekt Charles Garnier, jednak nad budową opery paryskiej ciążyło jakieś fatum -  była wielokrotnie przerywana z powodów politycznych, budowlańcy natrafili też na problemy konstrukcyjne. Odkryto podziemne jezioro poniżej budynku. Trzeba było je obudować, tak żeby nie stanowiło zagrożenia dla gmachu. W końcu 15 stycznia 1875 r. operę ukończono. Powstała imponująca budowla, wysoka na 73 metry, mająca ponad 11 tys. metrów kwadratowych, bogato zdobiona, z główną salą dla 2156 widzów, z kryształowym żyrandolem ważącym 8 ton. Gmach opery ma siedem podziemnych pięter i jezioro. W podziemiach znajdowały się składy broni i prochu, przetrzymywano tam również więźniów, których poddawano torturom. Po dziś dzień podziemia są zamknięte dla turystów i żeby tam wejść, potrzebne jest specjalne zezwolenie. Dyrekcja opery tłumaczy to względami bezpieczeństwa…

M. Yeston i A. Kopit - autorzy musicalu Phantom - są również twórcami musicalu Nine, za który w 1982 roku otrzymali nagrodę „Tony” dla najlepszego musicalu. W roku 1983 aktor i reżyser Geoffrey Holder zlecił im napisanie musicalu na podstawie powieści G. Leroux. Początkowo Yeston był sceptycznie nastawiony do projektu: To najgorszy pomysł na świecie! Dlaczego mam napisać musical na podstawie opowiadania grozy ?.... A potem przyszło mi do głowy, że historia może być nieco zmieniona .. .. [Phantom] charakterem przypomina Quasimodo. Wszyscy z nas czują, pomimo jego zewnętrznych niedoskonałości, że w głębi serca jest dobry. I to jest znak, który pozwala nam na wzruszenie".

Realnym zagrożeniem dla tej produkcji stał się musical „Upiór w Operze” („The Phantom of the Opera”) Andrew Lloyd Webbera. Po sukcesie w Londynie w 1986 r., Lloyd Webber ogłosił prawa do broadwayowskiej produkcji, tymczasem Yaston i Kopit również zamierzali tak uczynić, ale byli dopiero na etapie pozyskiwania inwestorów. Wycofali się więc z realizacji dzieła. Po jakimś czasie Kopit zobaczył spektakl Webbera w Nowym Yorku i zrozumiał, że to różne przedstawienia i że jego podejście do utworu jest zgoła inne. Podjęcie decyzji o realizacji Phantoma ułatwił jednak sukces jego filmu w stacji NBC; stamtąd właśnie otrzymał propozycję nakręcenia mini serialu pod tytułem „Upiór w Operze”. Zrealizował go w Operze Garniera w Paryżu, podparł się nie tylko muzyką Yestona, ale także oryginalnymi operowymi dziełami. Premiera serialu w telewizji miała miejsce w roku 1990. Rok później w teatrze w Huston w Texasie odbyła się prapremiera musicalu. Od tego czasu zrealizowano już ponad 1000 przedstawień na całym świecie. Phantom stał się wielkim hitem gatunku, nigdy wcześniej nie na wystawianym Broadway’u, bowiem formą bardziej przypomina operetkę czy operę. Napisany zdecydowanie inaczej niż musical Andrew Lloyd Webbera, znawcy twierdzą, iż znacznie bardziej odzwierciedla francuską atmosferę i paryski styl życia końca XIX wieku.

Jego historia jest piękną opowieścią o miłości, ale porusza także inne tematy jak konieczność poznawania widm przeszłości, nieuchronność losu czy nieodwracalność przeznaczenia.

Oprac. GG
Materiały Opery
31 stycznia 2011

Książka tygodnia

Teatr, który nadchodzi
Wydawnictwo słowo/obraz terytoria Sp. z o.o.
Dariusz Kosiński

Trailer tygodnia

La Phazz
Julieta Gascón i Jose Antonio Puchades
W "La Phazz" udało się twórcom z "La ...