Odmienny od maszynerii

"Proces" - reż. Dušan David Pařízek - Pražské komorní divadlo - Kontakt 2009

"Proces" - reż. Dušan David Pařízek - Pražské komorní divadlo

Pražské komorní divadlo
Praga/Czechy
Teatr Kameralny z Pragi działa od 2002 przy miejskim teatrze „Divadlo Komedie” usytuowanym w samym sercu Pragi. Budynek ten jest powszechnie uznawany za jeden z najpiękniejszych budynków teatralnych w Pradze. Obecnie po kapitalnym remoncie, teatr posiada 321 miejsc na widowni. Mała scena, na której wystawiane są spektakle eksperymentalne, jest przeznaczona dla 80–150 widzów. W połączonym repertuarze obu zespołów (w sumie12 aktorów) znajduje się 17 sztuk. Zespół Praskiego Teatru Kameralnego (PTK) przygotowuje co najmniej 5 premier w roku. Zespół PTK pracuje pod dyrekcją Dušana Davida Pařizka. Misją zespołu jest podążanie własną ścieżką repertuarową, przede wszystkim skupiając się na realizacji prapremier współczesnych sztuk czeskich, austriackich i niemieckich, a także na adaptacjach scenicznych dzieł literackich z epoki modernizmu i okresu międzywojennego. Styl zespołu opiera się na wystawianiu naturalistycznych, surowych inscenizacjach oraz spontanicznej grze aktorskiej. Reżyserzy-rezydenci PTK Dušan David Pařizek, David Jarab i Jan Nebesky badają możliwości języka we współczesnym teatrze. Aktorzy nie są prowadzeni przez reżysera w sposób tradycyjny, lecz raczej są „instruowani”, żeby przyjrzeli się swojemu istnieniu na scenie, a także istnieniu w przestrzeni teatralnej postaci, w które się wcielają. Nigdy nie jest do końca jasne, czy widz ogląda i słucha aktora czy postaci ze sztuki. Granica między literaturą i teatrem, między monologiem i dialogiem, między sztuką i rzeczywistością ulega zatarciu. PTC stał się teatrem o ustalonej renomie nie tylko w Czechach, ale także na scenie teatralnej Europy Centralnej. Po dwóch nominacjach w 2005 i 2006 roku, czescy krytycy teatralni przyznali PTK tytuł „Teatru Roku 2007”. Od 2002 r. zespół otrzymał szereg nagród, m.in. – sześciokrotnie – prestiżową Nagrodę im. Alfreda Radoka.. Nagroda ta jest dorocznie przyznawana przez Związek Czeskich Krytyków Teatralnych. PTK współpracuje z takimi teatrami jak: Deutsches Theater w Berlinie i Deutsches Schauspielhaus w Hamburgu, prezentuje swoje spektakle w wielu teatrach, m.in. w Teatrze Regionów Europy w Hradec Kralove i Volksbühne am Rosa-Luxemburg-Platz w Berlinie oraz na różnych festiwalach: na Festiwalu w Salzburgu, Theaterformen w Hanowerze, „Nowe sztuki z Europy” w Staatstheater w Wiesbaden, Praskim Festiwalu Języka Niemieckiego, Międzynarodowym Festiwalu w Pilźnie.

Dušan David Pařízek
Rocznik1971. Reżyser, scenograf, autor adaptacji i scenariuszy filmowych, eseista, tłumacz. Ukończył studia I stopnia (licencjat) na Wydziale Reżyserii DAMU w Pradze (1999) oraz studia na Wydziale Teatrologii Uniwersytetu im. Ludwika Maksymiliana w Monachium (1997). Jest założycielem i od 1998 roku dyrektorem artystycznym Teatru Kameralnego, a od 2002 jest reżyserem i dyrektorem naczelnym Teatru Kameralnego przy Teatrze Komedii w Pradze. Realizując przedstawienia jako reżyser jest również autorem scenografii i adaptacji. Od 1995 roku zrealizował m.in.: „Wiśniowy Sad/Cherry de Sade”(DAMU,1995), „Jubileusz” (DAMU,1996) Czechowa, „Prezydentki”(1997), „Zagładę ludu, czyli moja wątroba jest bez sensu” (1999) i „Antyklimaks” (2003) Schwaba (Teatr Kameralny w Pradze), „Baal” Brechta (Teatr Kameralny, 1998), „Ojczyznę” Steigerwalda (Teatr Kameralny,1999), „Kwartet” Müllera (Teatr Kameralny, 2001), „Opowieści z lasku wiedeńskiego” von Horvátha (Teatr Miejski w Darmstadt/ Niemcy, 2002), „Kształt rzeczy” LaBute’a (Schauspielhaus w Kolonii/Niemcy, 2003), „Dawni mistrzowie” wg Bernharda (Teatr Kameralny w Pradze, 2004), „Hamlet” Szekspira (Schauspielhaus w Kolonii/Niemcy, 2004), „Młody Törless” wg Musila (koprodukca Salzburger Festspiele, Deutsches Theater w Berlinie i Teatr Kameralny, 2005), „Emigranci” Mrożka (Teatr Kameralny, 2005), „Proces” wg Kafka (Teatr Kameralny oraz festiwal „Projektion Europa”, Hamburg/Niemcy, 2007), „Bitwa Hermanna” von Kleista (Deutsches Schauspielhaus w Hamburgu/Niemcy, 2007), „Marzyciele ”wg Musila (Teatr Kameralny, 2008), „Intryga i miłość” Schillera (Deutsches Schauspielhaus w Hamburgu/Niemcy, 2008).

Ten „Proces” nie jest alegorią wyalienowanego mechanizmu biurokratycznego, który może wznosić swe macki ponad jednostkę; jest on odmienny od maszynerii z wizji Kafki stworzonej w 1914 roku, gdy pisarz zaczął pracę nad tą powieścią. Pařizka interesuje to, co jest głębsze u Kafki, w samym jądrze ludzkiej świadomości, i to, co w różnych interpretacjach tego dzieła nazywano „głodem metafizycznym”. Sugeruje to wszechobecność kwestii jak żyć w zgodzie z „prawem”, które objawia się nam w najnędzniejszej, żałosnej formie, takiej jak splugawienie już niezbyt czystego, nie w pełni wykwalifikowanego człowieka i w chaotycznych wypowiedziach oficjeli. W takim świecie wszyscy jesteśmy winni, jeżeli przyznamy się do winy. Jednakże, przyznanie się do winy oznacza to, że jesteś człowiekiem.
Z sumieniem obarczonym pogłębiającym się poczuciem winy, Józef K. poznaje swoje prawdziwe „ja”. Testuje na sobie proces dochodzenia do człowieczeństwa. Tragiczne, ale jakże wspaniałe.
Jiri Penas, „Tyden”, 24.09.2007

(-)
Materiały Festiwalu
21 maja 2009

Książka tygodnia

Teatr, który nadchodzi
Wydawnictwo słowo/obraz terytoria Sp. z o.o.
Dariusz Kosiński

Trailer tygodnia

La Phazz
Julieta Gascón i Jose Antonio Puchades
W "La Phazz" udało się twórcom z "La ...