Onirycznie i rapersko

21.03.2024

Pierwszy spektakl przeglądu Trzech Teatrów zaczyna się onirycznie, a drugi dyktuje szybkie tempo.
Powolny senny rytm, przyspiesza do zawrotnego pędu supernovej.

„Oniryczność" – reż. Agata Andrzejczuk - Teatr Rondo w Słupsku 21.03.2024

W ciemnym lesie, ciemne cienie zbierają się i pierzchają. Coś dyszy i szumi. Wieje wiatr.
W ciemnym lesie uważaj na gałęzie, bo dostaniesz po głowie. Ktoś zabłąkany nawołuje nieśmiało halo, halo, halo. Spomiędzy drzew odpowiada zwielokrotnione echo – haloo, haa..looo. Słychać świsty, szelesty, szmery, a wśród cieni poruszenie. Z różnych stron zaglądają liski, skradają się. Harcują do czasu, gdy pojawia się wilk, wtedy bacznie, go obserwują. Jest sam na polanie i strasznie się napręża. Trwa to dłuższą chwilę, aż w końcu wilk wydaje zachrypły ryyykk!

Liski chichoczą i zwijają się ze śmiechu. Wilk niepocieszony odchodzi w dal. W tej krainie leśnych zwierząt, jest wiele poukrywanych oczu, patrzących z różnych zakamarków. Są też dziwne postacie – może to leśne skrzaty – odwiedzające to miejsce. Pojawia się również jakby podwodny stwór o wielkich rękach na falujących wstęgach i kanciastej głowie, prawie jak z obrazów Picassa.

Co było dalej ...Kto był w tej krainie? Jak kończy się ten dziwny sen, czasem śmieszny, groteskowy, a czasem zagadkowy. Tylko widzowie spektaklu mogą odpowiedzieć na to pytanie, choć najprawdopodobniej wersje wydarzeń będą nieco rozbieżne. To senne złudzenia, które wymykają się wszelkim logicznym prawom
i dyscyplinom. Tylko nasza wyobraźnia i skojarzenia dopowiadają jaki to był sen, jaka narracja. Czy odnosi się do wartości uniwersalnych, samotnej wędrówki, poszukiwania siebie? To właśnie oniryczność charakteryzuje ten zagadkowy świat.

A wszystko za sprawą grupy dziesięciu aktorów – amatorów z Teatru Osobliwego w reżyserii Agaty Andrzejczuk. Przedstawienie zostało zrealizowane przez osoby z niepełnosprawnością intelektualną i zespołem Downa. Działają już pięć lat i zdobywają nagrody, nawet zagraniczne w Oldenburgu. Zaczynali jako otwarta grupa warsztatowa, jedyna w swoim rodzaju, jedyna w Słupsku. Z czasem uczestnicy rozwinęli chęć wyrażania siebie, występowania na scenie i realizowania przedstawień. Inicjująca działalność grupy, autorka również scenariusza - Agata Andrzejczuk, uważa, że taki teatr jest niszowy, ale bardzo potrzebny. Jest przestrzenią do współistnienia osób z różnymi ograniczeniami, ale stwarza możliwość transgresji, przekraczania swoich granic.
Widownia doceniła oniryczną prezentację i występ osobliwych aktorów gromkimi brawami.

Scenariusz i reżyseria: Agata Andrzejczuk; scenografia: Viktoriia Sorokina, Agata Andrzejczuk
kostiumy: Svitlana Repiakh; choreografia: Anna Pietruszewska
światło: Maciej Sierosławski; dźwięk: Kamila Bilińska; grafika: Agata Sasiuk
współpraca dramaturgiczna: Stanisław Miedziewski
wystąpił zespół Teatru Osobliwego w składzie:
Karolina Czujko, Hanna Czyż, Oskar Jędrzejewski, Emilia Książek, Igor Kaczmarczyk, Julia Nitka, Karolina Poziarska,
Julia Synakowska, Adam Szybliski, Karolina Żołecka.

„Supernova live" - reż. Tomasz Kaczorowski - Teatr Tęcza w Słupsku 21.03.2024

Cały spektakl w formie melorecytacji raperskiej, to występ aktorki Anny Rau, gdzie znacząco brzmi fraza „czasy to dziwne, intensywne". W tle słyszymy refren, śpiewany podniosłym kobiecym głosem z dawnych czasów: „o nowej to hucie piosenka". Na wprost widza, na środku sceny stoi mównica, z której przemawia się do ludu pracującego miast i wsi. To początek okresu socjalistycznego, „gorące to miasto, to żyła złota wypruta", a pomnik Lenina się upomina. Tymczasem na podwórkach i zaułkach rozgrywają się czarne nowele, w których ludzie po nocach giną. Strzeż się obywatelu milicja czuwa, a sierżant Twardowski pręży się w mundurze i w swej niezłomności. Dzielnica szemrana, zwłoki poćwiartowane, w akcie brutalnym zamordowane. – Panie władzo, nic nie widziałem. Twardowski rozpoczyna dochodzenie. Poznaje nocne życie tzw. Meksyku i piękną Edytę na scenie dansingu. - Ten na zdjęciu to brat, w hucie brał zlecenia. W dzień cień rzuca brzuch Lenina, a Edyta za ladą sklepu mięsnego się skrywa. Na wyobraźni krzywej mapie sierżanta, ciemne szlaki i noc bardziej czarna. Sekcja zwłok wykazuje, a Edyta na zapleczu konspiruje, że umowa społeczna obowiązywała. Ludzie przybywali, a głód ofiar wymaga. Brat nie chciał mięsa, więc go kara kata spotkała. Świetlana socjalistyczna przyszłość jak bańka się rozprysła, supernova Lenina gwieździsta.

"Supernova Live" to czarna komedia w rytmie rap, zainspirowana kryminalną legendą Nowej Huty.
Akcja sztuki dzieje się w latach 40. i 50. XX wieku. W ogniu społeczno-politycznych przemian rodzi się nowe miasto przemysłowe. U stóp pomnika Lenina, w atmosferze socjalistycznej ideologii staje się również miejscem szeregu interesów rzezimieszków. Z ówczesnych fotografii i piosenek wyłania się groteskowy świat kryminalnej Nowej Huty. Czerwone miasto budowane na założeniu spektakularnego postępu, za sprawą demaskującego ten paradoks rapu, okazuje się być makabrycznym miejscem. Spektakl odwołuje się do historii miasta budowanego na ideologii socjalizmu, ale także kryminalnych procederów, które wynikały z straszliwej biedy ówczesnych czasów.

Tekst Sandry Szwarc "Supernova Live" w 2016 roku znalazł się w finale gdyńskiej nagrody dramaturgicznej. Autorka świadomie operuje słowem, balansując na granicy żenady, tworząc atrakcyjny pastisz w konwencji subkultury rap. Taka stylizacją na język młodzieżowy, jest ciekawą narracją przekazu, gdzie dominuje charakterystyczny rytm i rym muzyczny. Tomasz Kaczorowski podjął wyzwanie przeniesienia go na scenę, choć warto wiedzieć, że dramat był też wyreżyserowany w Teatrze Polskiego Radia.

Reżyseria: Tomasz Kaczorowski, Tekst: Sandra Szwarc, Muzyka: Miłosz Sienkiewicz, Obsada: Anna Rau