Paszporty Polityki 2018 rozdane

Nominowani

Olga Chajdas - Absolwentka reżyserii w Akademii Filmu i Telewizji w Warszawie, kursu reżyserii Mistrzowskiej Szkoły Reżyserii Andrzeja Wajdy oraz Wydziału Organizacji Sztuki Filmowej w łódzkiej Filmówce. Krytycy uznali jej reżyserki debiut „Nina" za jeden z najbardziej odkrywczych, zaskakujących i najodważniejszych filmów minionego sezonu. Pokazywany na licznych zagranicznych imprezach film otrzymał m.in. nagrodę na festiwalu Big Screen w Rotterdamie.
O twórczości Olgi Chajdas - ten zuchwały film jest marzeniem o życiu opartym na innych zasadach, nieuznającym sztywnego podziału na role rodzinne, społeczne, seksualne.
Tadeusz Sobolewski

Joanna Kulig - ukończyła Wydział Wokalno-Aktorski w krakowskiej PWST. Obdarzona silną osobowością. Przyciąga uwagę charakterystycznym sposobem poruszania, miękkim, lekko zachrypniętym głosem, seksapilem. Nominowana za nieoczywistą, pełną sprzeczności rolę Zuli w „Zimnej wojnie" Pawła Pawlikowskiego – rolę, którą zachwycił się cały świat. Poza trzema filmami nakręconymi z Pawłem Pawlikowskim ma w swoim portfolio produkcje francuskie, niemieckie, grała również w Hollywood i w Korei Południowej.
O twórczości Joanny Kulig - jest gotowa na wielki międzynarodowy sukces, który w jej przypadku jest tylko kwestią czasu.
Łukasz Maciejewski

Agnieszka Smoczyńska - absolwentka kulturoznawstwa na Uniwersytecie Wrocławskim, reżyserii na Wydziale Radia i Telewizji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach oraz Mistrzowskiej Szkoły Reżyserii Filmowej Andrzeja Wajdy w Warszawie. „Fuga", która przyniosła jej nominację, miała premierę na festiwalu w Cannes i z miejsca podbiła serca publiczności. Ta odważna, bergmanowska opowieść o 30-letniej kobiecie cierpiącej na fugę dysocjacyjną po raz kolejny ujawnia siłę osobowości reżyserki. Jej debiut fabularny „Córki dancingu" został włączony do katalogu The Criterion Collection, dystrybutora klasyków kina. Z polskich reżyserów tego zaszczytu doczekali tylko Wajda, Polański i Kieślowski.
O twórczości Agnieszki Smoczyńskiej - chłodny z wierzchu, a w środku rozżarzony emocjami, niczym martenowski piec; dramat Smoczyńskiej zadaje fundamentalne pytania o kobiecą tożsamość, o dyktat ról społecznych, o tęsknotę za anarchicznym niezdefiniowaniem, za ucieczką od bycia żoną, córką, matką.
Małgorzata Sadowska

Krytycy nominujący:
- Barbara Hollender - Rzeczpospolita,
- Bożena Janicka - KINO,
- Tadeusz Lubelski - Uniwersytet Jagielloński,
- Łukasz Maciejewski - Szkoła Filmowa w Łodzi, Onet.pl,
- Michał Oleszczyk - Uniwersytet Warszawski,
- Anita Piotrowska - Tygodnik Powszechny,
- Małgorzata Sadowska - niezależna dziennikarka, programerka festiwalu Nowe Horyzonty,
- Tadeusz Sobolewski - Gazeta Wyborcza,
- Jakub Socha - Dwutygodnik.com,
- Grażyna Torbicka - dziennikarka niezależna, dyrektorka festiwalu Dwa Brzegi,

Artyści zgłoszeni do nagrody:
Ewa Bukowska (reżyserka),
Kasper Bajon i Klara Kochańska (reżyserzy),
Rafał Łysak (reżyser),
Elwira Niewiera i Piotr Rosołowski (dokumentaliści),
Adrian Panek (reżyser),
Marta Prus (dokumentalistka),
Krzysztof Skonieczny (reżyser),
Aleksandra Terpińska (reżyserka)

Laureat: Film

Joanna Kulig

Za niejednoznaczną i wiarygodną, twardą i delikatną, odpychającą i pociągającą, zawsze skupiającą na sobie uwagę rolę w „Zimnej wojnie", najlepszym polskim filmie minionego roku.

Ukończyła Wydział Wokalno-Aktorski w krakowskiej PWST. Obdarzona silną osobowością. Przyciąga uwagę charakterystycznym sposobem poruszania, miękkim, lekko zachrypniętym głosem, seksapilem. Nominowana za nieoczywistą, pełną sprzeczności rolę Zuli w „Zimnej wojnie" Pawła Pawlikowskiego – rolę, którą zachwycił się cały świat. Poza trzema filmami nakręconymi z Pawłem Pawlikowskim ma w swoim portfolio produkcje francuskie, niemieckie, grała również w Hollywood i w Korei Południowej.

Laureat: Teatr

Marta Górnicka

Za współczesną koncepcję chóru antycznego jako wehikułu przemiany artystycznej i społecznej. Za realizowane także poza Polską spektakle, w których stają na jednej scenie ludzie różnych płci, profesji i poglądów.

Absolwentka reżyserii w Akademii Teatralnej w Warszawie, studiowała także m.in. na warszawskim Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina. Jest twórczynią i dyrygentką teatru chóralnego – współczesnej koncepcji antycznego chóru, która według definicji autorki „łączy źródłową dla zachodniej sceny siłę zbiorowego głosu/ciała ze współczesną krytyką języka jako narzędzia władzy". Silnie polityczne chóry Górnickiej szybko wyszły poza Polskę, objeżdżają festiwale i teatry, zdobywają nagrody, a ich autorka coraz częściej pracuje za granicą.

Laureat: Literatura

Małgorzata Rejmer
Za książkę „Błoto słodsze niż miód", za umiejętność słuchania ludzi niewysłuchanych i wytrwałość w poszukiwaniu właściwego języka do wyrażenia najtrudniejszych emocji.

Po raz drugi nominowana do Paszportu Polityki. Pierwszą nominację otrzymała w 2013 r. za książkę „Bukareszt. Kurz i krew" (Wydawnictwo Czarne). Swobodnie łączy gatunki: reportaż, prozę, esej, dramat. Debiutowała brawurowo powieścią „Toksymia" (Lampa i Iskra Boża) w 2009 r. – groteską, która zwracała uwagę świetnym warsztatem i czarnym humorem. Praca nad książką o Albanii „Błoto słodsze niż miód" (Wydawnictwo Czarne), za którą otrzymała nominację w tym roku, zajęła jej kilka lat.

Laureat: Sztuki wizualne

Diana Lelonek

Za oryginalną w artystycznym wyrazie analizę zagrożeń, jakie niesie współczesna cywilizacja. Za sztukę mądrze zaangażowaną i ciekawie kwestionującą antropocentryczny punkt widzenia.

Ukończyła Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu. Zajmuje się przede wszystkim fotografią, ale oryginalnie łączy ją z innymi mediami. Jest laureatką międzynarodowych konkursów. Jej prace, zaliczane do krytycznego posthumanizmu, podają w wątpliwość tradycyjne relacje człowiek–natura, są protestem wobec dominacji białego człowieka i jego wizji świata – sama artystka mówi o „rozsadzaniu starego antropocentrycznego systemu kwalifikującego odmienności i zarządzającego hierarchią".

Jej prace podane są z humorem i dużą wrażliwością, a przy okazji bardzo pojemne znaczeniowo. To też po prostu niezwykle piękne obiekty, stworzone ręka w rękę przez artystkę i przez tzw. siły natury.
Anna Theiss

Laureat: Muzyka poważna

Aleksander Nowak

Za niezależność twórczą i oryginalne muzyczne spojrzenie na świat. Za „ahat ilī – siostrę bogów", która przywraca wiarę w przyszłość opery.

Kompozytor, gitarzysta i pedagog. Ukończył z wyróżnieniem studia w katowickiej Akademii Muzycznej u Aleksandra Lasonia, a następnie – studia podyplomowe u Steve'a Rouse'a w University of Louisville. Nowak to twórca, który nie wpisuje się w standardy czy schematy. Jego nacechowana różnorodnością stylistyczną muzyka jest wyrazista i pełna ekspresji – kompozytor chętnie łamie tok narracji, wprowadzając zaskakujące rozwiązania brzmieniowe i formalne.

W swoich dyskretnych, czasem dowcipnych, czasem melancholijnych kompozycjach oryginalnie przetwarza rzeczywistość: strzęp rozmowy czy cytat, scenkę z ulicy, widok z okna.
Jan Topolski

Laureat: Muzyka popularna

Dawid Podsiadło

Za odnalezienie punktu, w którym przecina się gust szerokiej publiczności i krytyki. Za pokazanie, że sukces na masową skalę można odnieść bez porzucania indywidualności i niezależności.

Wokalista, kompozytor i autor tekstów. Mając zaledwie 25 lat zdążył wygrać talent show, wydać trzy świetnie przyjęte albumy solowe i album nagrany z grupą Curly Heads. Rok 2018 kończył owacyjnie przyjętą trasą z czterema finałowymi koncertami na warszawskim Torwarze. Jako debiutant na scenie pop był nominowany do Paszportu Polityki w 2013 r., w tym roku nominację otrzymuje za stworzony z pomocą producenta Bartosza Dziedzica album „Małomiasteczkowy", na którym z dystansem odnosi się do własnej popularności i pokoleniowego zaufania, jakim obdarzyli go młodzi słuchacze.

Za płytę nagraną ponoć w efekcie rozmyślań, czy nagrywać muzykę, którą Dawid wprosi się na Off Festival, czy jednak pójść w radiowe piosenki. I dobrze, że z tej burzy mózgów wybrał opcję drugą, z której narodził się krążek bardzo rozrywkowy, popowy, podbity tanecznym i hiphopowym nawet bitem.
Tomasz Doksa

Laureat: Kultura cyfrowa

Krzysztof Cybulski Krzysztof Goliński Jakub Koźniewski Piotr Barszczewski
panGenerator

Za fenomenalne spajanie światów analogowego i cyfrowego w jedną całość, za kreatywność w tworzeniu przedmiotów i instalacji, które stają się łącznikami pomiędzy nowoczesnością i tradycją.

Warszawski kolektyw artystyczny tworzony przez Piotra Barszczewskiego, Krzysztofa Cybulskiego, Krzysztofa Golińskiego i Jakuba Koźniewskiego. Grupa brawurowo łączy w jedną całość światy: zmysłowy, analogowy i cyfrowy za pomocą kreatywnego wykorzystania najnowszych rozwiązań technicznych. Rozwiązania panGeneratora zobaczyć można na festiwalach muzycznych, w ramach ekspozycji sztuki współczesnej, w muzeach. „Miara pokoju" przygotowana dla Muzeum Powstania Warszawskiego została nagrodzona prestiżowymi Cannes Lions w 2016 r. w kategorii Design.

Instalacja APPARATUM kolektywu panGenerator to prawdziwie wysublimowana retrofuturystyczna fantazja, która nawiązuje do twórczości Studia Eksperymentalnego Polskiego Radia i muzycznych kompozycji Bogusława Schaeffera z lat 60. XX wieku.
Maria B. Garda

Laureat: Kreator Kultury 2018

Nagroda za błyskotliwość, pracowitość, odwagę artystyczną i życiową.
Za to, że pozostaje od lat zawodowym wzorem dla młodych aktorów, dając na scenie, w kinie i w mediach codzienne świadectwo, że trzeba i warto walczyć o wartości humanistyczne, bronić słabszych i chronić człowieczeństwo w każdych czasach.
Za poczucie humoru, bez którego trudno sobie wyobrazić i teatr, i życie.
A także za wybitne kreacje teatralne i filmowe, od „Człowieka z marmuru" Andrzeja Wajdy po „Zapiski z wygnania" według pamiętnika ofiary antysemickiej nagonki Marca '68 Sabiny Baral, grane w założonym przez siebie Teatrze Polonia.