Pisarz, dramaturg, adaptator i felietonista

Michał Witkowski

Urodził się 17 stycznia 1975 we Wrocławiu – polski pisarz, felietonista. Mieszka w Warszawie. Ukończył polonistykę na Uniwersytecie Wrocławskim.

Pisarstwo

Witkowski zadebiutował w 1997 tomikiem Zgorszeni wstają od stołów. Oficjalnie za swą pierwszą książkę pisarz uznaje zbiór opowiadań Copyright wydany w 2001 roku. W 2005 r. wydał powieść Lubiewo, która wkrótce zyskała miano kultowej. Kolejną jego powieścią była Barbara Radziwiłłówna z Jaworzna-Szczakowej, która powtórzyła sukces Lubiewa. Prawdziwą popularność przyniosła mu jednak dopiero wydana w 2011 roku powieść kryminalna Drwal. W 2014 roku ukazał się kolejny kryminał Zbrodniarz i dziewczyna.

Charakterystyczny styl pisarza określono mianem „witkowszczyzny", której podstawowym elementem jest przesada w opisie świata. Witkowski posługuje się ironią i groteską, co krytycy umieszczają w popkulturowych kontekstach: „kryminał [Drwal], który w swej ironii, złośliwości, cynizmie, przypomina groteskowe zabawy z rzeczywistością braci Cohenów, kpinę z krwawej jatki Tarantino, bądź bezładną gonitwę po scenie w burleskach braci Marx". Porównywany bywa do Geneta, Gombrowicza („nie przez transatlantycką frazę, której gęsto używa, [...] ale przez zastosowanie szyderstwa w zbożnym celu poprawiania świata") czy Stasiuka.

Jego książki tłumaczono na 30 języków, m.in. angielski, niemiecki, fiński, szwedzki, norweski, francuski, hiszpański, niderlandzki, hebrajski, węgierski, słoweński, litewski, chorwacki, ukraiński, koreański, czeski, słowacki, rumuński, włoski, serbski, duński, łotewski, estoński.

Przez sześć lat (do roku 2014) współpracował z „Polityką", następnie od lipca 2014 do kwietnia 2015 roku był felietonistą tygodnika „Wprost". Współpracuje z magazynem „Viva! Moda".

Nagrody:

- Trzykrotnie nominowany do Paszportu „Polityki" w kategorii „Literatura" (2005, 2006, 2007), w 2007 został laureatem tej nagrody.
- Trzykrotnie nominowany do Nagrody Literackiej Nike: w 2006 (za Lubiewo – finał nagrody), 2007 (za Fototapetę) i 2012 (za Drwala).
- Ntrzymał Nagrodę Literacką Gdynia 2006 w kategorii „proza" za Lubiewo.
- Jego powieść Barbara Radziwiłłówna z Jaworzna-Szczakowej została wybrana Książką Lata 2007 Przeglądu Nowości Wydawniczych w
   Poznaniu.
- Powieść Drwal znalazła się w finale Nagrody Literackiej Europy Środkowej Angelus 2012.
- W 2011 roku był nominowany za Lubiewo do Independent Foreign Fiction Prize.
- Lubiewo znalazło się na szwedzkiej liście klasyki queer, utworzonej przez dziennikarzy „Expressen".

Adaptacje teatralne

Powieść Barbara Radziwiłłówna z Jaworzna-Szczakowej została zaadaptowana przez reżysera Jarosława Tumidajskiego na potrzeby Teatru Śląskiego (2008). Lubelski Teatr Provisorium wystawił spektakl Idź w noc, Margot w reż. Witolda Mazurkiewicza, będący inscenizacją jego powieści Margot (2010). Natomiast na podstawie powieści Lubiewo powstał głośny spektakl teatralny w Teatrze Nowym w Krakowie w reż. Piotra Siekluckiego (2011). Dla Teatru Rozmaitości w Warszawie scenariusz teatralny na podstawie tej powieści napisał sam autor wspólnie z Piotrem Gruszczyńskim. Adaptację tej powieści wystawiono także w Teatrze Miejskim w Göteborgu (Göteborgs Stadsteater).

Witkowski wystąpił też jako aktor w monodramie na podstawie Barbary Radziwiłłówny... zatytułowanym Barbara Radziwiłłówna Show w warszawskim Teatrze Rozmaitości.

Moda

Pisarz przez dwa lata prowadził blog modowy Fashion Pathology, w którym występował jako Miss Gizzi. Zarówno blog, jak i stylizacje Witkowskiego oraz jego bywanie na salonach były częścią projektu artystycznego, do czego przyznał się 14 lipca 2015, pisząc przed zamknięciem bloga: „Wszyscy, którzy podejrzewali, że zabawa z showbiznesem to jakiś artystyczny happening, który ma «przydać się do prozy», na pewno się ucieszą z tego, że właśnie tak było. Całe dwa lata happeningu i obserwacji do powieści o showbiznesie".

Życie prywatne

Witkowski jest osobą homoseksualną. Pisarz stosuje zróżnicowane znaczeniowo nazewnictwo do określania osób posiadających określone preferencje seksualne oraz identyfikujących się z danymi rolami płciowymi. Twierdzi, że słowo „gej" jest wytworem komercyjnej kultury masowej, utrwalającym zawężony, bo stereotypowy obraz tej mniejszości seksualnej. Dlatego, choć przyznaje, że jest osobą homoseksualną, nie uważa siebie za geja.

Michałowi Witkowskiemu przypisuje się promowanie nazizmu – podczas gali „Fashion Week" pojawił się w stroju, którego elementami były symbole SS. Eksponowanie znaku SS skutkowało między innymi zawieszeniem ze strony wydawnictwa „Znak" współpracy z Witkowskim do października 2015 r., a także spowodowało wszczęcie przez prokuraturę dochodzenia w sprawie propagowania treści faszystowskich. 17 lipca 2015 prokuratura umorzyła w tej sprawie śledztwo, uznając, że pisarz nie popełnił przestępstwa, gdyż nie propagował faszyzmu. Jako uzasadnienie decyzji podano między innymi, że „wokół nich [znaków SS] i nad nimi naniesione były liczne inne przedmioty takie np. jak plastikowy króliczek, sztuczne owoce, plastikowe misie, napisy «baby girl», bocian, smoczki, kolorowe piórka i sztuczne brązowe odchody", co „może wskazywać na intencje prześmiewcze, a nie zmierzające do wychwalania ideologii faszystowskiego państwa".

Ojcem Witkowskiego jest Stanisław A. Witkowski, profesor i rektor UZZM w Lubinie i profesor Uniwersytetu Wrocławskiego, wiceprezes Polskiego Stowarzyszenia Psychologii Organizacji.

(-)
Citart
6 września 2016

Książka tygodnia

Wyklęty lud ziemi
Wydawnictwo Karakter
Fanon Frantz

Trailer tygodnia

Wodzirej
Marcin Liber
Premiera "Wodzireja" w sobotę (8.03) ...