Pociąg życia

"Skrzypek na dachu" to musical oparty na powieści "Dzieje Tewji Mleczarza" autorstwa Szolema Alejchema. Stanowi on historię mieszkańców rosyjskiej wsi Anatewka; ich smutków, małych radości, ale i podskórnych dysharmonii wynikłych z przeplatania się dwóch zamkniętych grup - żydów oraz społeczności prawosławnej.

Musical koncentruje się głównie na losach rodziny mleczarza Tewjego (wspaniały Damian Konieczek) - problemach jego dorastających córek, ale i jego własnych poglądów i zwykłej chęci dostatniego życia. Postać ta niewątpliwie podbija serce widzów swoją prostolinijnością oraz pełnym życzliwości nastawieniem do otaczającej go rzeczywistości. Tewje nie jest bowiem zamożnym człowiekiem, ale z pokorą poddaje się trudom codziennego życia. Rozważania mleczarza połączone z życiowymi perypetiami sprawiają, że jest on szczególnie bliski widzowi z uwagi na uniwersalność problemów, z jakimi musi się mierzyć. Kwestia trudów pracy, niedogodności losu oraz pragnienie szczęścia swoich dzieci stanowią bowiem problemy każdego z nas.

"Skrzypek na dachu" pomimo koncentracji na perypetiach żydowskiej rodziny, przygląda się również ogólnemu problemowi jakim jest zderzenie tradycji z nowoczesnością. Przesiąknięta tradycją żydowska społeczność wydaje się archaiczna w swoich obrzędach i poglądach, nowoczesność zaś jawi się jako rewolucja zagrażająca spajającym ją więzom. Musical tym samym w nader lekki sposób ukazuje stopniowe przekraczanie tradycji, a także próbę wytworzenia nowych powiazań i zależności, które zamiast dzielić mają łączyć członków wspólnoty.

Pozornie lekka narracja opowieści, co jakiś czas ulega jednak zaburzeniu wynikłemu z konfliktów między społecznością żydowską a prawosławnymi mieszkańcami Anatewki. Również bezustanne widmo tragedii, której zwiastunem są żołnierze komunistycznej partii, sprawia, że uśmiech zamiera na ustach widzów. Akcja musicalu dzieje się bowiem w 1905 roku, kiedy to w Imperium Rosyjskim coraz bardziej dochodzą do głosu komunistyczne poglądy, których efektem jest wybuch rewolucji niosącej polityczno-kulturowe zmiany. Co za tym idzie, narastające widmo antysemityzmu staje się coraz większym niebezpieczeństwem dla żydowskiej społeczności.

"Skrzypek na dachu" to musical, który zarówno swoją formą jak i treścią od dawna cieszy się przychylnością widzów, a zainteresowanie nim nie mija po dziś dzień. Jego uniwersalność oraz przystępność sprawiają bowiem, że poruszane w nim problemy bliskie są większości ludzi oraz społeczeństw, zaś lekka i niewymuszona forma sprawiają, że jest on przystępny dla każdego widza.

Pełne zaangażowania i lekkości wykonanie musicalu przez aktorów Teatru Wielkiego w Poznaniu, połączone ze scenografią zaprojektowaną przez samego Ryszarda Kaję, sprawiają, że "Skrzypek na dachu" tym bardziej porywa i bawi, równocześnie skłaniając do refleksji nad przemijalnością, wartością tradycji oraz losem mniejszości.