Potrzeba wzbogacenia refleksji o tańcu

Mobilna Akademia Krytyki Tańca

W dniach 3-8 lipca 2012, podczas festiwalu Malta w Poznaniu inauguruje swoją działalność Mobilna Akademia Krytyki Tańca (MAKT). Czym jest ta inicjatywa?

Potrzeba wzbogacenia refleksji o tańcu współczesnym dojrzewała w środowisku od dawna - intelektualnego zaplecza brakowało samym twórcom, języka opisu brakowało krytykom, narzędzi odbioru brakowało widzom, a mądrej debaty o sztuce, która nieobojętna jest coraz większej grupie obywateli, brakowało polskiej kulturze. Toteż pomysł i projekt Jadwigi Majewskiej trafił od razu na podatny grunt, okazując się przy tym zjawiskiem pionierskim w Polsce, a może i w Europie.

Fundamentalne cele akademii stawiają przed nią zadania wykraczające poza standardy szkoły czy doraźność mistrzowskiego warsztatu; dlatego MAKT zamierza nie tylko kształcić, chce również tworzyć solidne i szerokie zaplecze intelektualne skupione wokół sztuki, która w naszym kraju znajduje się obecnie w fazie niezwykle dynamicznego rozwoju. Istotną sprawą wydaje się więc również stworzenie nowej definicji tańca współczesnego jako twórczości realizowanej w nowych warunkach kulturowych i politycznych. Teoretycy, filozofowie i praktycy zaproszeni do współpracy będą się starali przełamać stereotyp o tańcu jako dziedzinie pozbawionej intelektualnych ambicji, będą przekonywać uczestników warsztatów, media i może nawet politycznych decydentów, że o tańcu da się myśleć, że warto o nim dyskutować, bo ta sztuka ma coś własnego do powiedzenia o naszej duchowości.

Akademia nie chce być szkołą, nawiązuje raczej do klasycznej wspólnoty sztuk wyzwolonych. Ten krąg wolnej myśli, skupionej wokół nieograniczonych w ruchu ciał, nie będzie miał stałego zespołu wykładowców, będzie powiększającą się siecią powiązań; pozbawiony siedziby znajdzie swój dom w najgorętszych ośrodkach myśli i twórczości; nie zamierza w końcu ograniczać się do wąsko pojmowanej dziedziny tańca, chce jednakże uczynić z niej przedmiot interpretacji obejmujących wszystkie dziedziny humanistyki. Dlatego MAKT to coś więcej niż kolejna, jakże potrzebna, inicjatywa edukacyjna – to również ruch społeczny i kulturalny. To przestrzeń duchowa dla artystów, dla aktywnych widzów i dla tych, którzy jeszcze o tańcu współczesnym nie myślą.

MAKT działa objazdowo, przy okazji najważniejszych festiwali, w powiązaniu z lokalnymi ośrodkami akademickimi, we współpracy z pismami specjalistycznymi, przy udziale ekspertów z zagranicy. Studenci MAKT to ok. 10 osób w wieku 20-30 lat (choć metryka decyduje o udziale), posiadający już pewne przygotowanie humanistyczne. Są także  stypendia dla młodych ludzi ze wschodniej Europy.

Mobilny charakter kształcenia polegać ma na cyklicznym, ale zmiennym co do czasu i miejsca, charakterze spotkań wykładowców ze studentami. Odbywać się one będą w kilkudniowych, intensywnych sesjach, w różnych miejscach i przy różnych okazjach, za każdym razem zachowując tę samą grupę studentów, przy zmieniających się formach i celach współpracy z danym wykładowcą. Raz zatem będą to warsztaty literacko-krytyczne, innym razem seminaria teoretyczne lub wykłady i demonstracje performatywe.

Akademia stawia sobie cele edukacyjne. Zespół doświadczonych ekspertów ma za zadanie kształcić osoby mające w przyszłości praktycznie i aktywnie uczestniczyć w polskim i europejskim życiu tanecznym, nie zaś uniwersytecką kadrę badaczy; nie wydaje dyplomów, ale jej absolwenci powinni znaleźć zatrudnienie w charakterze: krytyka, redaktora, dramaturga, kuratora, animatora wydarzeń kulturalnych, itp.

Krytyka to również projekt wychowawczy skierowany do ludzi mających stanowić elitę kulturalną kraju. To także odpowiedź na znikomą obecność albo jednostronny wizerunek tańca współczesnego w mediach. Taka krytyka to szeroko pojęta działalność polegająca na kompetentnej analizie, sprawiedliwej ocenie oraz wyczerpującym komentarzu opartym na długofalowym i wielostronnym doświadczeniu bliskiego spotkania z samą materią twórczości tancerza i choreografa. Krytyczność rozumiana jest więc tutaj jako swoista postawa i trwała dyspozycja.

Taniec współczesny jest bowiem w Polsce nie tylko sztuką pozostającą wciąż w fazie rozwoju ale też wchodzącą już w okres ekspansji. Jest to działalność artystyczna o charakterze wybitnie międzynarodowym, z istoty swojej demokratyczna oraz skłaniająca do różnorodnych form współpracy osobistej i grupowej. Jednocześnie dominacja fizycznego aspektu powoduje, że sztuka ta cierpi na chroniczny brak intelektualnego zaplecza, bez którego nie jest możliwy rozwój oryginalnej, ambitnej twórczości.

(-)
Teatr dla Was
29 czerwca 2012

Książka tygodnia

Hasowski Appendix. Powroty. Przypomnienia. Powtórzenia…
Wydawnictwo Universitas w Krakowie
Iwona Grodź

Trailer tygodnia