Prapremiera z Komuną Warszawa

„Bardzo się cieszę, że Grzegorz Laszuk przyjął zaproszenie do realizacji spektaklu. Komuna Warszawa to jedno z ważniejszych miejsc na teatralnej mapie Polski. Dzięki tej koprodukcji mogą spotkać się ze sobą artyści z różnych przestrzeni; dla wszystkich to spotkanie jest wzbogacające, pozwala na wymianę doświadczeń artystycznych" – mówi dyrektor Teatru Powszechnego w Łodzi Ewa Pilawska. „Mam wrażenie, że spektakl stworzy również dla widzów Festiwalu dodatkową przestrzeń interpretacji hasła tegorocznej edycji. Zdanie „Niebezpiecznie jest schodzić ze sceny" będzie można odczytać w nowym, szerszym kontekście" – dodaje Pilawska.

Choć w tytule obecne jest jedno nazwisko, treścią spektaklu Grzegorza Laszuka są biografie czterech postaci, które łączy profesja, a dzielą życiowe wybory – obok Hannah Arendt przyjrzymy się „ucieczkom", czynom lub bierności Martina Heideggera, Karla Jaspersa i Waltera Benjamina. Tekst sztuki napisał Paweł Mościcki, młody pisarz i naukowiec z Instytutu Badań Literackich PAN.

Hannah Arendt jest postacią historyczną – to urodzona w roku 1906 niemiecka filozofka, teoretyczka polityki i pisarka żydowskiego pochodzenia. Już jako nastolatka poznawała dzieła filozoficzne Martina Heideggera, którego od roku 1924 była studentką, a nawet kimś mu bliższym. Doktorat, którego tematem było pojęcie miłości w pismach świętego Augustyna, napisała pod kierunkiem Karla Jaspersa. Lata 30. zmusiły ją, podobnie jak wielu innych Żydów mieszkających w Niemczech, do wyjazdu w celu ratowania życia. W roku 1933 Arendt wyemigrowała do Francji, a siedem lat później udało jej się przedostać do Stanów Zjednoczonych. Była tam profesorem uczelni w Chicago i Nowym Jorku, pracowała też w komisji zajmującej się ratowaniem dorobku kulturalnego Żydów europejskich. Zainspirowana myślą Immanuela Kanta i korzystając z własnych doświadczeń i analiz, stworzyła i opisała jedną z najbardziej znanych teorii totalitaryzmu.

„Temat spektaklu jest fascynujący. Gdy Grzegorz Laszuk powiedział mi, że od dawna myśli o postaci Arendt, uznałam, że realizacja nawiązującej do niej prapremiery w ramach Festiwalu jest doskonałym pomysłem" – mówi Ewa Pilawska. „Spektakl dedykowany jest szczególnemu momentowi w życiu Hannah Arendt, gdy podejmuje ona decyzję o ucieczce z Niemiec" – mówi reżyser Grzegorz Laszuk. „Żyjemy w ciepłym, bezpiecznym, bezwojennym świecie, jako twórcy chcemy więc uświadomić widzom, że ten stan nigdy nie jest pewny – dlatego opowiadamy tę trudną historię, jaka rozegrała się przecież tak niedawno, a może dotyczyć każdej nacji i każdej chwili. Popatrzmy na Ukrainę, na Syrię, na wielki światowy kryzys uchodźczy... Chcemy, by – wobec tego, co obecnie dzieje się w świecie – spektakl ten był wehikułem. Nie łzawą opowieścią o ludzkich rozterkach i gorzkich faktach, lecz wieloaspektowym pytaniem o aktualność ucieczki. Skąd dokąd? Uciekać czy zostawać? Czym jest ucieczka i czy jest nią działanie ocalające życie? Pytamy o to z dystansem i w nowoczesnej konwencji. Czworo aktorów opowiada cztery historie wielkich filozofów, a komputery, za pomocą programu face tracking, na bieżąco przetwarzają ich twarze w awatary postaci. Na szczęście Mała Sala łódzkiego Teatru Powszechnego oferuje doskonałe możliwości techniczne do realizacji każdego skomplikowanego zamysłu" – podsumowuje Laszuk.

Grzegorz Laszuk to prawnik i grafik, lider Komuny Warszawa, jednego z najważniejszych teatrów niezależnych w Polsce, sceny tworzącej artystyczne eksperymenty w przestrzeni performance'u, muzyki i instalacji video. Teatr ten nieustannie poszukuje nowych form i współpracuje z m.in. Moniką Strzępką, Marcinem Liberem czy Krzysztofem Garbaczewskim. Grupa, która powstała w roku 1989 jako Komuna Otwock i określała się hasłem „anarchistyczna wspólnota działań", jest dziś bardzo liczącą się formacją teatralną, o czym świadczy wierna widownia, zaproszenia na międzynarodowe festiwale i zdobyte tam nagrody - w Edynburgu, Kijowie, Moskwie, Berlinie, Monachium czy Tbilisi.

Prapremiera „Hannah Arendt: Ucieczka" odbędzie się w ramach XXIV MFSPiN w piątek 16 marca o 19:15, a na kolejne prezentacje Teatr Powszechny zaprasza w dwa kolejne wieczory tego weekendu. W obsadzie zobaczymy Annę Wojnarowską z Komuny Warszawa oraz aktorów Teatru Powszechnego w Łodzi – Małgorzatę Goździk, Michała Lachetę oraz Arkadiusza Wójcika. W kwietniu spektakl wystawiany będzie w siedzibie Komuny Warszawa.