Premiera książki Levina

Przekład: Włodzimierz Leder, Agnieszka Olek, Ela Sidi, Michał Sobelman

Wybrał i wstępem opatrzył: Dani Tracz

Hanoch Levin to jeden z najważniejszych dramaturgów i ludzi teatru w Izraelu. Pisarz, poeta, dramaturg i reżyser. Autor dramatów, opowiadań, piosenek, wierszy i książek dla dzieci. Twórca oryginalnego języka i świata teatralnego, przez jednych uwielbiany, przez innych krytykowany za bluźniercze, brutalne, zbyt wulgarne środki ekspresji. W 2009 roku ukazała się antologia sztuk Levina pt. "Ja i ty i następna wojna. Teatr życia i śmierci", zawierająca 11 znakomitych dramatów, takich jak: "Krum", "Sprzedawcy gumek" czy "Dziwka z Ohio", "Pakujemy manatki", "Jakobi i Leidental" czy "Udręka życia" Teatru Narodowego w Warszawie (9.12.13 roku prapremiera TVP1).

Niniejszy zbiór, "Królestwo Wszechwanny", prezentuje nieznane dotychczas w Polsce teksty różne izraelskiego autora, jakiego widzowie teatralni i czytelnicy jeszcze nie znają: śmieszny, przerażający, pociągający i odpychający, zaskakujący i wzruszający. To materiał na nowoczesny kabaret nie tylko żydowski. To propozycja nowej jakości szczerego i radykalnie egzystencjalnego dialogu. Takiego języka potrzebujemy, żeby sprostać nowemu paradygmatowi pojmowania siebie i rzeczywistości, języka nowej mitologii.

Hanoch Levin znany jest w Izraelu i na świecie dzięki pięćdziesięciu siedmiu dramatom, które w części sam wyreżyserował. Jednak poza sztukami scenicznymi Levin pisał także prozę, poezję, kabarety, satyrę polityczną, skecze i piosenki, które opublikowano w niniejszym tomie. Prozatorska twórczość Levina - opowiadania, skecze i krótkie formy - to kilkaset utworów, pisanych wyszukanym, zaskakującym i oryginalnym językiem. Część opublikowanych tu tekstów to zabawne, lekkie humoreski; zdarzają się również niekonwencjonalne, niejednokrotnie trudne w odbiorze fragmenty, poruszające tematy uważane za "wulgarne" czy "nieprzyzwoite". Zawsze jednak udaje się Levinowi osiągnąć idealną kombinację tego, co przyziemne i codzienne, z tym, co poetyckie i wzniosłe.

Jest to niepowtarzalna szansa, aby zapoznać się z nietuzinkowymi tekstami słynnego pisarza, a jednocześnie znakomicie się przy tym bawić.

Jeśli szaleńcy i geniusze są w czymś do siebie podobni, to chyba właśnie w tym, że idą do końca za swoją logiką. Normalny człowiek zazwyczaj nie przekracza granic irracjonalnego czy niemożliwego do przyjęcia. Hanoch Levin nie ma granic. Idzie za logiką sytuacji czy postaci do końca - nawet wtedy, kiedy ów koniec jest przerażający lub szaleńczy. To właśnie w małych formach pozwala sobie niekiedy na parodie lekcji logiki. Jego precyzja jest matematyczna: tak jak argument w logice, który podlano zbyt dużą ilością wody i rozrósł się bujnie i dziko.

Oded Wolkstein