Program festiwalu
38. Tyskie Spotkania TeatralneTyskie Spotkania Teatralne po raz pierwszy zostały zorganizowane w 1973 roku jako I Majowe Spotkania Teatrów Amatorskich. Festiwal przetrwał mimo dorabianych ideologii, stanu wojennego i likwidacji Funduszu Rozwoju Kultury, z którego do 1990 roku był organizowany.Przetrwał i stale się rozwija, bo nie zabrakło woli władz samorządowych, ani chętnych do uprawiania teatru (po stronie wykonawców nieprofesjonalnych jest zwykle ponad 200 osób), ani widzów (festiwal gromadzi ich zwykle około 4 tysięcy, a bywały lata, że było to ich i 7 tysięcy). Nie brakuje też entuzjazmu organizatorów, którzy co roku podejmują niemały trud gromadzenia środków na to przedsięwzięcie wysoko oceniane za poziom artystyczny i organizacyjny.
Progam fesitwalu:
8 kwietnia (piątek):
18: 30 Inauguracja XXXVIII Tyskich Spotkań Teatralnych – TEATR KONESERA
Słowami Szekspira, Eliota, Audena, Jęczmyka, Psalmistów „BURZA” spektakl Teatru Nowego im. Tadeusza Łomnickiego z Poznania Spektakl był laureatem Złotego Yoricka podczas XII Festiwalu Szekspirowskiego w Gdańsku w 2008 roku.
9 kwietnia (sobota):
SPEKTAKLE KONKURSOWE (duża scena)
16:00-17:10 Teatr Polski w Wilnie, Michał Bałucki: „Radcy pana radcy” (komedia w II aktach)
19:00-19:40 Projekt tanc. witkac. – Kraków, „Krótka historia pewnych miłości”, reżyseria: Paulina Wysocka
Podobno Stanisława Ignacego Witkiewicza zawsze otaczały kobiety. Pociągała je nie tylko jego malarska i literacka sława, ale i niezwykła uroda (wysoki, dobrze zbudowany, o pięknych szarozielonych oczach i bardzo proporcjonalnych rysach). Znająca go od dzieciństwa Magdalena Samozwaniec, wspominała: „Był zawsze i stale zakochany. Tak jak inni nie wyobrażali sobie życia bez pieniędzy, tak on nie wyobrażał sobie życia bez miłości”. Jadwiga Janczewska – córka adwokata z Mińska,
ładna, inteligentna i oczytana – została oficjalną narzeczoną artysty. Kiedy zazdrosny Witkacy pokłócił się z nią, ta w przypływie rozpaczy popełniła samobójstwo. Witkacy przez długie lata obwiniał się o jej śmierć, a samobójstwo narzeczonej odcisnęło na zawsze na jego psychice rys depresji i niewiary w stałość czegokolwiek. W 1923 roku Witkacy nieoczekiwanie dla wszystkich ożenił się z Jadwigą Unrug, zwaną Niną. „Ruda panna o szalenie zmysłowych wargach i wściekle wprost namiętna” – tak scharakteryzowała ją siostra cioteczna – Magdalena Samozwaniec. Nina tworzyła z Witkacym bardzo nietypowe stadło, oparte bardziej na wzajemnym podziwie i przyjaźni niż na tradycyjnie rozumianej miłości małżeńskiej. Od 1928 roku artysta dzielił swe życie uczuciowe między nią i Czesławę Oknińską, oficjalną kochankę, akceptowaną przez żonę, która tłumaczyła zdrady męża jego „artystycznym usposobieniem”. To właśnie Czesława towarzyszyła mu w ostatniej, tragicznej podróży na Polesie, jaką podjął w pierwszych dniach września 1939 roku. Znaleziono go martwego, z podciętymi żyłami. Czesława odzyskała przytomność. Choć zmarła w 1975 r., uparcie milczała na temat swego związku z artystą.
20:30-21:10 Teatr Preventorium – Będzin, Andrzej Ciszewski: „Ptaszarnia”, reżyseria: Andrzej Ciszewski
Reżyser o spektaklu: „Ptaszarnia” może wydawać się spektaklem dość kontrowersyjnym, choć naprawdę tak nie jest. Wykorzystanie ptasiego motywu jako symbolu wolności, w każdym tego słowa znaczeniu: wolności twórczej, broniącej się przed nieuzasadnioną, zniewalającą siłą wszechobecnych decydentów, z cenzorami włącznie. „Podcinanie skrzydeł” jest dość typowym elementem naszej codzienności, dotyczącym wielu aspektów życia, jednak najbardziej dotyka to sfery duchowej, zarówno twórców, jak i odbiorców sztuki (...). Ci, którzy próbowali walczyć i wznosić się na wyżyny artystycznej wyobraźni – umierają, a zmartwychwstając, stają po drugiej stronie barykady. Walka trwa, czego dowodem jest zaistnienie „Ptaszarni”...
10 kwietnia (niedziela):
12:00 IX Krakowski Salon Poezji w Tychach – poezja Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej, Wstęp bezpłatny
SPEKTAKLE KONKURSOWE (duża scena)
16:00-16:25 Grupa Wahadło – Rybnik „Żywopłot”
Spektakl, inspirowany doświadczeniami chorego na epilepsję, stał się próbą odnalezienia klucza do furtki pomiędzy medycznie uzasadnionym a świadomym przeżywaniem życia. Grupa Wahadło powstała w 2007 roku w Rybniku, działa w Fundacji Elektrowni Rybnik. Ma na swoim koncie nagradzane na festiwalach teatralnych i tanecznych spektakle.
17:15-18:00 Scena Tańca Współczesnego – Kraków, „Krótka historia potarganej sukienki” reżyseria i choreografia: Anita Podkowa-Brańka (widownia na scenie)
19:30-19:55 Studio Czyczkowy – Bydgoszcz Samuel Beckett: „Watt” monodram w wykonaniu Aleksandry Kugacz, reżyseria: Jerzy Welter S. Beckett w czasie okupacji napisał w języku francuskim powieść „Watt” (wyd. 1953). Tytuł utworu to gra słów:„what” oznacza po angielsku „co”, tak więc Watt – nazwisko bohatera, poszukującego racjonalnych rozwiązań w irracjonalnym świecie – symbolizuje pytanie o treści egzystencjalnej. Watt służy u pana nazwiskiem Knott, co oznaczać może pełną komplikacji odpowiedź na pytanie zawarte w nazwisku bohatera („knot” oznacza po angielsku „węzeł”, „not” – „nie”). W dodatku Knott jest niewidzialny i nieuchwytny, a jego pozbawione sensu rządy przypominają kafkowski „Zamek”. Twórcy o przedstawieniu: Spektakl jest próbą wypowiedzenia potoku słów człowieka o imieniu „Co?”. Widzowie usłyszą jego imię tak, jakby to było pytanie. Pisownia jest myląca. To próba znalezienia pytania wśród litanii słów. Spektakl ten jest również po to, by udało się usłyszeć zapisaną w tekście muzykę. Jest przejściem od strony prawej do lewej, cofnięciem po linijce tekstu. Katarzyna Mazur (Teatralia, W-wa): Zastanawiający to spektakl, stawiający niełatwe pytanie o egzystencję w ogóle, o cel, o smak, o jakość tego, co zwiemy życiem, a co zwykliśmy przeżuwać bezmyślnie. Bardzo trafnie oddany został beckettowski rozdźwięk pomiędzy bytem a sensem, dławiąca metafizyczna wątpliwość i strach, że sensu może po prostu nie być.
21:00-21:45 Teatr Rondo – Słupsk, Magdalena Gauer: „Diva”, monodram w wykonaniu Wiolety Komar, reżyseria: Stanisław Miedziewski
Bohaterką jest śpiewaczka operowa Nora Sedler – postać fikcyjna, ale bardzo prawdopodobna. Magdalena Gauer pisząc sztukę „Nora” (debiut dramaturgiczny), stanowiąca podstawę monodramu „Diva”, korzystała z autentycznych dokumentów oraz podobnych biografii artystów. „Primadonna assoluta” światowych scen operowych jesienią 1941 roku została deportowana (wraz z dużą grupą artystów z Europy Zachodniej) do Litzmannstadt Getto (Łódź). Uniknęła zagłady śpiewając dla gestapowców. Wiele lat po wojnie (historia rozgrywa się w latach 60. XX w.), wybitna śpiewaczka po przedstawieniu w Metropolitan Opera w Nowym Jorku otrzymuje bilecik anonsujący spotkanie z młodym kompozytorem, wielbicielem jej talentu. Mężczyzna podpisał się tym samym nazwiskiem, jakie nosiła polska rodzina, która uratowała dziecko Nory, urodzone w getcie w Łodzi. Nora nigdy nie widziała syna... „Diva” to przede wszystkim historia spustoszenia, jakie Holokaust wywołał w psychice osoby ocalonej. Nora na koncercie awangardowego brytyjskiego muzyka, który w struny fortepianu uderza drewnianym chodakiem, nie słyszy dźwięków. Całą jej uwagę skupia chodak – taki sam, jakie produkowali Żydzi w łódzkim getcie i w jakich chodzili w Auschwitz. W innej scenie Nora przywołuje fragmenty rozmowy
z młodym amerykańskim dziennikarzem. „Przecież uniknęła Pani zagłady” – stwierdza Amerykanin. „Nie wiem, czy uniknęłam zagłady” – odpowiada natychmiast śpiewaczka.
11 kwietnia (poniedziałek):
SPEKTAKLE KONKURSOWE (widownia na scenie)
9:30-10:05 Teatr Tetraedr – Racibórz, „Kto usta twe całował” (teksty Tuwima, Szekspira oraz własne), reżyseria: Grażyna Tabor
Grażyna Tabor: Spektakl to zbiór scen będących interakcjami pomiędzy chłopakami i dziewczynami. Jest nasycony pomysłami, zabiegami, grami, gestami mającymi na celu spotkanie obu tak odmiennych światów. Na pozór są to czysto techniczne zabiegi – od czasu do czasu demaskowane jednak i ujawniające potrzebę bliskości i czułości. Cały spektakl konstruowany jest w konwencji absurdu z dużym ładunkiem lirycznym. |
11:00-11:50 Studio Teatralne Próby – Poznań, S.I. Witkiewicz: „Wariat i Zakonnica", reżyseria: Bogdan Żyłkowski
13:00-13:45 Anna Biernacka – Częstochowa, „M.” – monodram na podstawie prozy Marty, reżyseria: Karol Rębisz, Bohaterką powieści Małż (wyd. 2005) warszawskiej pisarki Marty Dzido jest Magda, młoda dziewczyna, która nie radzi sobie w rzeczywistości zdeterminowanej przez wyścig szczurów, w życiu suflowanym przez kolorowe pisemka i codzienności podszytej fałszem. Twórcy o monodramie: „M.” jest dla nas próbą uchwycenia dylematów, z którymi jako „inni” borykamy się w rzeczywistości „normalnych”. W świecie zaszufladkowania nie ma miejsca na indywidualne „ja”, marzenia uznawane są w tym świecie za naszą własną, wewnętrzną sprawę, a nasze potrzeby, które z nich wynikają, tak naprawdę nikogo nie interesują.
Spektakl powstał przy współpracy lubelskich i częstochowskich środowisk twórczych jako pierwszy projekt teatralny przygotowany dzięki Pracowni Off. Anna Biernacka współpracowała z Teatrem from Poland 1997-2006, grupą Suka OFF. Grała w Teatrze Jednego Wiersza w Opolu i na częstochowskiej scenie Błazen. Od 2003 zajmuje się indywidualną pracą, polegającą na realizacji działań z pogranicza performance’u i teatru.
POKAZ (widownia na scenie)
20:00 CAFFE LATTE – spektakl SzaZa & Dada von
Julia Hoczyk (Scena): Podobnie jak w innych przedsięwzięciach Dady, na prawach prześmiewczych cytatów, pastiszu i parodii pojawiają się tu echa wielu technik i konwencji ruchowo-tanecznych (...). Ruch narasta tu wraz z natężeniem muzyki i jej swobodnym dryfowaniem w przestrzeni, budując polifoniczną i zmienną kompozycję ruchowo-muzyczną.
Spektakl wskazany przez miesięcznik TEATR w rankingu „Najlepsi w sezonie 2009/2010” w kategorii teatr tańca.
12 kwietnia (wtorek):
SPEKTAKLE KONKURSOWE (duża scena)
10:00-10:50 Teatr Delikates – Pisz, „B 612”, monodram (inspirowany książką „Mały Książę” A. de Saint-Exupéry), reżyseria i wykonanie: Wiktor Malinowski
Julia Liszewska (Nowa Siła Krytyczna): Spektakl (...) rozwija się powoli – symbole dopełniają go minuta po minucie, nadają sens, choć nie przynoszą jednoznacznych, natrętnych odpowiedzi. Równe prawa na scenie, obok aktora, ma światło i muzyka, doskonale obrazująca wydarzenia – etapy podróży przez życie. Z rozświetlonej kuli wychodzi na świat człowiek i staje wobec niego bezbronny, nagi, ogłuszony dźwiękami miasta. Jest jeszcze czystą kartą, na której życie odciśnie wkrótce litery i cyfry doświadczeń. Ale, co naturalne, bohater – człowiek – everyman zaczyna poznawać świat, rozwijać się, dojrzewać, stawiać pytania, odkrywać świat, wszechświat i... siebie...
12:00-13:00 Teatr Działań Twórczych – Warszawa, E. Ionesco: „Łysa śpiewaczka”, reżyseria: Aneta Muczyń
Teatr działa przy Białołęckim Ośrodku Kultury w Warszawie. Skupia młodzież gimnazjalną i licealną. Obsadę spektaklu stanowią tegoroczni maturzyści.
Tym przedstawieniem mieli zdać egzamin z nowych środków wyrazu, bowiem po raz pierwszy zmierzyli się z teatrem absurdu.
POKAZY (duża scena)
17:30 Pokaz powarsztatowy przygotowany przez uczestników XXXVIII TST pod kierunkiem Jacka Jabrzyka (Wstęp wolny)
20:30 „Wokół Szekspira” – monodram Andrzeja Seweryna
Wybitny aktor i reżyser spotyka się na scenie z jednym z największych pisarzy i interpretuje fragmenty arcydzieł Szekspira (m.in. Hamleta, Makbeta, Otella, Romea i Julii, Henryka V, Burzy, Snu nocy letniej) ułożone w fascynującą opowieść o rozmaitych doświadczeniach i stanach emocjonalnych człowieka: wzlotach i upadkach, miłości, zazdrości, zdradzie, smutku, samotności, obsesji władzy, zwątpieniu w sens życia.
13 kwietnia (środa):
SPEKTAKLE KONKURSOWE (duża scena)
9:30-10:20 Grupa Teatralna Fundacji FORM. ART – Łódź, „Dom Bernardy Alba”, reżyseria i choreografia: Artur Żymełka
„Dom Bernardy Alba”, utwór hiszpańskiego dramatopisarza Federico Garcii Lorki, ukazuje wydarzenia tradycyjnego andaluzyjskiego domu, w którym despotyczna Bernarda Alba więzi swe córki, nakładając na nie po śmi rci męża ośmioletnią żałobę. Nie jest jednak w stanie zdusić ich pragnień i namiętności. Wszystkie obdarzają uczuciem jednego mężczyznę, co potęguje konflikt między nimi, również między nimi a światem i doprowadza rodzinę do nieuchronnej tragedii.
Spektakl w wykonaniu zespołu teatralnego Fundacji FORM. ART jest swobodną interpretacją tekstu hiszpańskiego dramatopisarza. Przemawia do widza uniwersalnym językiem ruchu i tańca, który – wraz z przejmującą muzyką i sugestywnym światłem – nadaje mrocznej sztuce Lorki szczególną ekspresję, potęguje jej wymowę i dramatyzm.
Zespół teatralny Fundacji FORM. ART tworzą osoby wywodzące się z łódzkich teatrów alternatywnych: Teatr of Manhattan, Teatr Officium, dla których teatr ruchu – pozawerbalna forma wypowiedzi scenicznej jest głównym środkiem ekspresji aktorskiej.
11:15-11:55 Agnieszka Bednarz, Paulina Jóźwicka,Katarzyna Kostrzewa; PWST Kraków – Wydz. Teatru Tańca w Bytomiu „Projekt Trzy Siostry”, reżyseria i choreografia: Agnieszka Bednarz, Paulina Jóźwicka, Katarzyna Kostrzewa
Inspiracją do stworzenia ruchu był dramat Antoniego Czechowa „Trzy siostry”. Spektakl oparty jest na relacjach pomiędzy tymi kobietami. Każda z tancerek – aktorek reprezentuje odmienny typ kobiecości, co stało się dla choreografek podstawą do poszukiwania i różnicowania materiału ruchowego. Za jego podstawę służy głównie gest emocjonalny, zróżnicowany pod względem dynamiki i jakości.
Występujące repetycje budują dramaturgię i napięcie w spektaklu.
Ideą spektaklu była próba integracji słowa mówionego i ruchu oraz chęć interpretowania oraz przełożenia na język tańca tekstu dramatycznego. Wyzwaniem dla tancerek była praca z klasycznym tekstem dramatycznym. Podjęły próbę „ucieleśnienia” atmosfery i stylu teatru czechowowskiego.
13:15-1:345 Teatr Ruchu CZEKAJĄC – Kraków, „Firma portretowa” (spektakl na motywach twórczości S.I. Witkiewicza), reżyseria: Agata Rusin
Stanisław Ignacy Witkiewicz (1885-1939) – malarz, filozof, pisarz, fotograf – niemal we wszystkich tych dziedzinach sztuki był ekscentrykiem i rewolucjonistą. Eksperymentem była też „Firma portretowa S.I. Witkiewicz”. Od roku 1925 Witkacy zrezygnował zupełnie z malarstwa olejnego, nawiązującego do stylu formistów, uważając, że malarstwo nie jest już w stanie wyrażać Czystej Formy, pierwotnego składnika sztuki odwołującego się bezpośrednio do wrażliwości odbiorcy i jego „uczuć metafizycznych”. Zamiast tego ograniczył się do wykonywania pastelowych portretów (w rzeczywistości stosował techniki mieszane, używając węgla, kredek, pasteli i ołówków, ewentualnie gwaszu i akwareli). Portrety te w regulaminie „Firmy” zostały podzielone na 5 typów, w zależności od usytuowania na skali: naturalizm – Czysta Forma. – Ponieważ, jak mi to kiedyś w tramwaju powiedział Axentowicz, portrecista powinien mieć nerwy jak postronki, stworzyłem sobie regulamin, który ma pozory humorystyki, a jest wynikiem ponurych doświadczeń. Portrety moje – pisał Witkacy w regulaminie – są w pięciu gatunkach:
Typ A – najbardziej wylizany i najdroższy.
Typ B – charakterystyczny. Pewne „uproszczenia”, podkreślenia cech, robota mniej wylizana.
Typ C – zbliżony do Czystej Formy, czyli z punktu widzenia krytyków i laików karykatura i deformacja. Wykonana przy użyciu C2H5OH. – Obecnie wykluczone.
Będzie kiedyś wielką rzadkością.
Typ D – to samo bez C2H5OH
Typ E – intuicyjnie osiągnięty wynik typu A i B, bez kopiowania natury jako takiej, tzn. inne środki „ujęcia formy”.Witkacy jednak ubolewał, że największą popularnością cieszą się te „normalne” portrety, ale dzięki nim Firma Portretowa stała się przez pewien czas jego głównymźródłem utrzymania. Podstawę spektaklu stanowią fragmenty „Regulaminu Firmy Portretowej” przeplatane scenicznymi obrazami – cytatami wybranych utworów poetyckich i dramatów. S.I. Witkiewicza (m.in.: „Matka”, „W małym dworku”, „Wariat i Zakonnica”). Teatr Ruchu CZEKAJĄC (istnieje od 1992 roku) działa przy MDK im. A. Bursy w Krakowie.
17:30 Oficjalne zakończenie XXXVIII TST – ogłoszenie wyników konkursu, wręczenie pamiątkowych statuetek autorstwa Jerzego Beceli uczestnikom konkursu, wręczenie nagród laureatom.
Uwaga: Spektakle TST adresowane są głównie do widzów dorosłych lub młodzieży od lat 16. Wstęp na wszystkie przedstawienia konkursowe jest bezpłatny (obowiązują wejściówki odebrane z kasy teatru). Szkoły oraz duże zorganizowane grupy proszone są o wcześniejszą rezerwację miejsc na spektakle konkursowe.
WARSZTATY:
PODSTAWY AKTORSTWA / REŻYSERSKIE (zakończone pokazem scenicznym prowadzi Jacek Jabrzyk)
9.04 sobota godz. 10:00-12:00
10.04 niedziela godz. 10:00-11:30
11.04 poniedziałek godz. 15:00-17:00
12.04 wtorek godz. 14:00-16:00
(sala kameralna Miejskiego Centrum Kultury, ul. Bohaterów Warszawy 26)
DLA TEATRÓW RUCHU I PANTOMIMY (prowadzi Leszek Bzdyl)
9.04 sobota godz. 10:00-13:00
10.04 niedziela godz. 10:00-11:30
12.04 wtorek godz. 15"00-17"00
(sala baletowa Miejskiego Centrum Kultury, ul. Bohaterów Warszawy 26)
Wystawa towarzysząca XXXVIII TST:
Wystawa scenograficzna ze zbiorów Śląskiego Teatru Lalki i Aktora ATENEUM (w Galerii „Obok” i teatralnym holu) do 21 kwietnia; wstęp wolny