Przemoc i pamięć

"Król" - reż. Monika Strzępka - Teatr Polski im. Arnolda Szyfmana w Warszawie

Szczepan Twardoch w jednym z wywiadów powiedział, że "Król" to przede wszystkim powieść o przemocy. W mocnym spektaklu Strzępki i Demirskiego staje się jednak również opowieścią o pamięci.

Główny bohater-narrator, starzejący się Jakub Szapiro, zmaga się z przeszłością. Mieszają mu się fakty, ludzie, sytuacje, fantazje z rzeczywistością, samcza postawa z poczuciem niewybaczalnej winy. Czytelnik, ale i widz, do końca nie wie, co wydarzyło się naprawdę, narrator wprowadza nas bowiem w stan dezorientacji. Pod ręką Moniki Strzępki przy współudziale Pawła Demirskiego jako scenarzysty powieść Twardocha nabiera ostrości. Nie brakuje w niej mocnych słów, strumieni krwi, chrzęstu łamanych i ćwiartowanych kości, wyuzdanego seksu. Jednak temperament twórców sprawił, że zaskakująca opowieść o dwóch nieprzyjaznych Warszawach, polskiej i żydowskiej, o ich dramatycznych związkach i obcości, wpleciona w gangsterską sagę, stała się spektaklem politycznym. Mówi o podziałach klasowych i ideowych, o zmaganiach lewicy z prawicą, o różnicach dzielących ultraprawicowe ugrupowania polskie, kombatantów bojówek PPS, organizacje syjonistyczne i gangi żydowskie.

Powstaje wybuchowy kolaż, w którym historia zadaje pytania współczesnym. Wiele to przedstawienie zawdzięcza aktorom. Zespołowość wykonania budzi szacunek, a dodatkowe nadzieje - nowe nabytki aktorskie Teatru Polskiego i występy gościnne takich aktorów jak Paweł Tomaszewski (porywająca rola geja ONR-owca) czy Mirosław Zbrojewicz. Rytm nadają kolejne sceny, w których pojawiają się główni bohaterowie: narrator (Andrzej Seweryn) i jego dawna ukochana Ryfka (Grażyna Barszczewska), mający swoich odpowiedników z przeszłości (Adam Cywka i Katarzyna Strączek). Pamiętną kreację tworzy też Krzysztof Dracz jako gangster Kaplica.

Tomasz Miłkowski
Przegląd
13 lipca 2018
Portrety
Monika Strzępka

Książka tygodnia

Ziemia Ulro. Przemowa Olga Tokarczuk
Społeczny Instytut Wydawniczy Znak
Czesław Miłosz

Trailer tygodnia