Retroperspektywy poszukują nadziei w Przebudzeniu

– Kolejnym etapem naszej festiwalowej podróży będzie otwarcie oraz poszukiwanie nowego i świeżego. To powstanie ze snu – Przebudzenie – mówi Tomasz Rodowicz, dyrektor artystyczny festiwalu.

– Na nowo chcemy zebrać siły, uwierzyć w dobro, rozbudzić nadzieję, poruszyć w nas wszystko to, co jest jasne. Wierzymy, że żywy teatr, który istnieje jedynie w sytuacji realnego i namacalnego spotkania z publicznością, ma coraz większy wpływ na kreatywność oraz poszerzanie perspektyw widza. Oddziałuje na jego wybory, otwartość i ostrość widzenia. Naszym celem jest zbudowanie sytuacji, w której wystarczy tylko przetrzeć z oczu sen i szeroko je otworzyć, by dostrzec sens i przebudzić się do żywego istnienia. W ten właśnie sposób, za pośrednictwem festiwalowych wydarzeń, chcemy się komunikować i spotkać z naszymi odbiorcami – dodaje.

Dlatego w tegorocznym programie Festiwalu nie zabraknie wątków proekologicznych, powrotów do źródeł czy silnych akcentów feministycznych. Festiwal otworzy – 23 sierpnia – premiera Teatru Chorea. „What's Demeter?" to wydarzenie zbudowane z cytatów i wyimków najważniejszych spektakli, koncertów i projektów, tworzących 20-letnią historię Chorei. Osią, a właściwie nicią, na którą artyści i artystki będą nanizywać te wydarzenia, będzie starożytna Grecja, która pierwotnie wyznaczała kierunek zespołowi – jej muzyka, śpiew, taniec i dramat. Twórcy zaczną od źródła, które stopniowo będzie się przejawiać jako kontrapunkt oraz dopełnienie nowych odsłon fragmentów spektakli i koncertów. W podobnym duchu zaplanowana została wystawa „Ewokacje. 20 lat Teatru Chorea", która będzie zaproszeniem do podróży przez dwie dekady działalności Teatru. Jej wernisaż odbędzie się również w dniu inauguracji festiwalu, który zakończy się imprezą urodzinową Teatru z udziałem łódzkiego DJ. kTO mA wIEDZIEĆ tEN wIE.

W programie festiwalu znalazł się również spektakl „Very Sad" duetu chorograficzno-dramtarurgiczno-reżyserskiego – Gruba i Głupa, zawiązanego w 2023 roku przez Dominikę Knapik i Patrycję Kowańską. Twórczynie zapraszają widzów do podróży w głąb ich ciał, nękanych rozmaitymi przypadłościami zdrowia fizycznego i psychicznego. Biorąc za punkt wyjścia „Winterreise" Schuberta, artystki opowiadają o tych bardziej i mniej wstydliwych skutkach przepracowania i naturalnego procesu starzenia się. Ten spektakl to eklektyczna fraszka performatywna z elementami muzycznymi – trashowa i zmysłowa, smutna i wesoła.

Poszukiwania nadziei w przebudzeniu podejmie się Grupa Performatywna Chłopaki w spektaklu „Teraz wiesz, jak się czuję / spektakl o czułej męskości", który jest opowieścią o relacjach między mężczyznami oraz wyrazem ich doświadczeń jako chłopaków żyjących w Polsce.
Mocnym punktem programu będzie polsko-niemiecka produkcja „Eine Winterreise/ Zimowa Podróż. Schubert/ Müller/ Baczyński" w reżyserii Łukasza Koniecznego. W tym wielopoziomowym projekcie w 24 obrazach/scenach/pieśniach, oniryzm poezji Baczyńskiego współgra z dualizmem przestrzennym kompozycji Schuberta oraz koresponduje z muzyczną grą na granicy jawy i snu w utworach Müllera z cyklu „Winterreise". To opowieść o przechodzeniu do innego wymiaru, czy to z powodu zmęczenia, snu, wspomnień, lęków, czy śmierci.
Międzynarodowa niezależna grupa z Czech – Teatr Divadlo Continuo również zabierze nas w teatralną podróż do nowego świata. W „Hic Sunt Dracones" Pavla Štourača, części ludzkiego ciała, przedmioty i materiały łączą się, tworząc niewyobrażalne krajobrazy, istoty i historie. Nie jest to jednak podróż w odległe regiony czy fantastyczne utopie, ale w głąb własnych umysłów i ukrytych zakamarków duszy.

Z kolei „Niewidzialni" to propozycja poznańskiej Sceny Roboczej. Realizowany w ciemności polifoniczny reportaż, z pogranicza słuchowiska i performance'u jest próbą odwzorowania codzienności osób niewidomych. Białoruska aktorka i debiutująca reżyserka Alena Hiranok stworzyła niewizualny spektakl, oparty na prawdziwych historiach osób niewidomych i niedowidzących z Białorusi, we współpracy z białoruskimi i ukraińskimi aktorami i aktorkami, mieszkającymi w Poznaniu.

Festiwalowa publiczność zobaczy też premierowy performance „Pauza", będący efektem pracy grupy międzypokoleniowej Teatru Chorea. Reżyser spektaklu Janusz Adam Biedrzycki podejmuje próbę zdefiniowania współczesnego człowieka, koncentrując się na kategorii, jaką jest poczucie sensu życia w perspektywie potrzeb egzystencjalnych i doświadczeń traumatycznych, które są efektem zachodzących zmian.
Na scenie Fabryki Sztuki będą prezentowane także ostatnie produkcje Chorei: „Sceny z życia palm" Najmłodszej Dziecięcej Grupy Teatralnej, „Zwierzęta maszyny" Starszej Dziecięcej Grupy Teatralnej, „Zjem twój dżem" Najstarszej Dziecięcej Grupy Teatralnej, „Eden. Baśń sceniczna w kilku obrazach" Międzypokoleniowej Grupy Teatralnej. Widzowie będą mogli również obejrzeć rejestracje video przedstawień archiwalnych i współczesnych zespołu.

Po każdym ze spektakli odbędą się spotkania z artystami i artystkami, które poprowadzi teatrolożka Małgorzata Jabłońska.

Tradycyjnie Retroperspektywy to duża porcja muzyki. Koncert „Tryptyk Biłgorajski", autorstwa Magdy Kuraś Quintet jest zaproszeniem do podróży przez tradycje muzyczne południowo-wschodniej Polski. Oryginalne teksty ludowe, które stały się punktem wyjścia do stworzenia przez zespół własnych kompozycji, korespondują tutaj z naszym współczesnym życiem i przypominają o naszych korzeniach oraz o tym kim jesteśmy.

Kolejna koncertowa propozycja to zespół Tuleje, w skład którego wchodzą Gosia Zagajewska, Wojtek Kurek, Ksawery Wójciński. Na festiwalu, grupa zaprezentuje autorskie opracowanie muzyki ludowej ze wschodniej Wielkopolski. Repertuar powstał na podstawie melodii ludowych z okolic Konina – z miejscowości Babiak, Kramsk i Osiek Wielki. Teksty inspirowane są archaicznymi pieśniami, zarówno ich warstwą dźwiękową jak i słowną. A materiał muzyczny przesiąknięty jest głębokim szacunkiem dla oryginalnego materiału, pełnym odniesień do jazzu, bluesa, muzyki dawnej, jak i swobodnej improwizacji.

Muzyczna scena Retroperspektywy to także charyzmatyczna impreza DJ-ska „The Very Polish Cut Outs". Sety dj-skie grane przez Zambona oraz związanych z nim didżejów i producentów, obfitują w nieoczywistą selekcję polskiej i wschodnioeuropejskiej muzyki, na którą składają się przykurzone oryginalne nagrania z minionych lat, wszelakiej maści edity i remixy z przepastnego katalogu wytwórni oraz współczesna muzyka taneczna disco i house.

Nieodłącznymi elementami programu Retroperspektywy są także panele dyskusyjne, spotkania i warsztaty. Paneliści i panelistki „Ekologii kultury IV. Ekologia miejska" poruszą tematy związane z nadużywaniem przyrody w mieście i brakiem rozwiązań na wsparcie natury w rejonach zurbanizowanych. Do udziału w rozmowie zostali zaproszeni specjaliści, praktycy i teoretycy z różnych środowisk: Magdalena Gałkiewicz, Marcin Gawroński, Kasper Jakubowski, Kinga Zinowiec-Cieplik czy Zofia Smolarska. W ramach wydarzenia odbędzie się premiera e-booka, powstałego w wyniku zapisu rozmów podczas panelu „Ekologie kultury II. Edukacja".

Z kolei tegoroczne warsztaty, to propozycja dla osób pasjonujących się teatrem, pedagogów, edukatorów, animatorów, instruktorów teatralnych, a także dla artystów, aktorów, tancerzy i muzyków. Warsztaty „Taniec, Słowo, Pieśń Antycznej Grecji" oparte będą na źródłowych dla Teatru Chorea technikach pracy, stworzonych przez jej pierwszą formację, którą współtworzyli: Dorota Porowska, Elżbieta Rojek i Tomasz Rodowicz – prowadzący warsztaty. Liderzy powrócą do okresu wspólnych badań nad sztukami performatywnymi starożytnej Grecji – tańcem, muzyką i dramatem antycznym.

Szczegółowy program wydarzenia znaleźć można na stronie internetowej www.retroperspektywy.com. Sprzedaż biletów, miejsc na warsztaty oraz rezerwacja bezpłatnych wejściówek rozpocznie się 29 lipca przez portal kicket.com oraz w biurze festiwalowym Teatru Chorea.