Różnorodny charakter autorskiego rysu

Obrazy na blasze stalowej zaprezentuje ośmioro artystów związanych z Pracownią Emalii Artystycznej (Dílna uměleckého smaltu) DUS we Frydku-Mistku w Czechach: Jana Hradilová, Eva Kučerová-Landsbergová, Petr Bednár, Lumír Hradil, Aleksandra Firlińska, Elżbieta Kuraj, Krzysztof Dadak I Adam Molenda.

Piętnastoletni okres współpracy (2008-2023) artystów malarzy z Instytutu Sztuki Uniwersytetu Śląskiego w Cieszynie z pracownią DUS Frydlant n. Ostrawicą (aktualnie we Frydku-Mistku) wpisuje się w inicjatywę reaktywacji tradycji emalierskich na Podbeskidziu. Rezultaty tego ważnego twórczego doświadczenia prezentowane były na wielu zbiorowych i indywidualnych wystawach, m.in. w Polsce, Czechach, Niemczech, Ukrainie czy na Słowacji.

„Sztuka ognia. Umění ohně" w Galerii Ateneum nawiązuje do projektu z 2014 roku nagrodzonego wśród Mikroprojektów Euroregionu Beskydy-Beskidy. Ekspozycja przedstawiająca artystów środowiska polskiego i czeskiego związanych z pracownią DUS, złożona z autorskich prezentacji obejmujących po kilka obrazów w technice emalii, prowadzi widza wielowątkowym tropem i sygnalizuje obszar tematycznych oraz formalnych zainteresowań twórców. Poetyka dzieł ujawnia w ich różnorodnym charakterze autorski rys, osobisty sposób wyrażania i traktowania medium.

W indywidualnym procesie twórczym czynnik emocjonalny w szczególny sposób wyraża i definiuje osobowość autora. Z jednej strony artyści kontynuują związki z tradycją, z drugiej w niekonwencjonalny sposób stosują całe spektrum pokrewnych technik malarskich, graficznych i innych eksperymentalnych działań, takich jak tworzenie kolażu czy piaskowanie. Kontekst prac prezentowanych na wystawie zasadza się na indywidualnych preferencjach artystycznych w autorskim rozumieniu i stosowaniu medium oraz szerokim spektrum wątków tematycznych.

Emalia, tradycyjna technika artystyczna, technologicznie jest szkliwem wypalanym w temperaturze ok. 800 ℃ na powierzchni blachy miedzianej lub stalowej. Formę malarską, tzw. limuzyńską, uprawiają twórcy we Francji oraz w takich krajach europejskich, jak: Holandia, Anglia, Niemcy, Czechy, Węgry, Słowacja. W Polsce technika emalii jest przywracana i adaptowana do sztuki współczesnej za sprawą nielicznej grupy artystów współpracujących z ośrodkami na Słowacji albo – tak jak malarze z Instytutu Sztuki w Cieszynie – z czeską pracownią smaltu DUS.

Na podstawie tekstu Elżbiety Kuraj