Rżnijcie nam od ucha

Otwarcie Teatru Wielkiego stało się impulsem do dalszego rozwoju tego zespołu. W spektaklach wystawianych na wielkiej scenie musiał występować potężny chór, który był ozdobą kolejnych inscenizacji. Wkrótce zyskał on renomę jednego z najlepszych chórów w Polsce, przede wszystkim dzięki wybitnej dyspozycji wokalnej i umiejętności zespołowego muzykowania jego członków i członkiń. Nad jakością artystyczną zespołu przez kolejne lata czuwali Józef Bok, Zofia Urbanyi-Świrska, Henryk Wojnarowski, Lech Gorywoda, Jan Szyrocki i Bogdan Gola. Od sezonu 2016/2017 chórem kieruje Mirosław Janowski. Zespół występuje w przedstawieniach operowych, bierze udział w koncertach symfonicznych, prowadzi również samodzielną działalność koncertową.

Znakomita forma zespołu skłoniła wybitnego francuskiego dyrygenta Patricka Fournillier, od sezonu 2020/2021 dyrektora muzycznego Teatru Wielkiego - Opery Narodowej w Warszawie, do zorganizowania premiery spektaklu, którego Chór Teatru Wielkiego będzie głównym bohaterem.

Spektakl pokaże nie tylko możliwości muzyczne zespołu, ale także sceniczne efekty wizualne. Za inscenizację odpowiedzialny jest fiński reżyser Jere Erkkilä, za scenografię i kostiumy – Anna Kontek, która do tej premiery przygotowała ponad 500 efektownych kostiumów – niektóre ich zmiany odbędą się na oczach widzów. Liczne sceny taneczne zobaczymy w choreografii Ilony Molki. Całości będą towarzyszyć projekcje Ewy Krasuckiej, które razem z reżyserią świateł stworzą niezapomniane wizualne widowisko.

Wspaniałego repertuaru muzycznego na chór przecież nie brakuje. Pisanie scen zespołowych z udziałem chóru to niemal osobna umiejętność kompozytorska, której nie każdy twórca był w stanie sprostać. Patrick Fournillier sięgnął po najwspanialsze osiągnięcia w tej dziedzinie, program wydarzenia jest więc jedną wielką feerią muzycznych przebojów.

Spektakl rozpocznie się słynnym, napisanym z niezwykłym rozmachem chórem O Fortuna z kantaty scenicznej Carmina Burana Carla Orffa, następnie zaś zabrzmi muzyka włoska. Usłyszmy dwa chóry z oper Giacoma Pucciniego. Coro a bocca chiusa (Chór z zamkniętymi ustami) z II aktu opery Madame Butterfly to utwór, który nie ma sobie równych. Brzmi jak kołysanka w krainie snów. To Butterfly usypia swojego synka, czekając z utęsknieniem na przybycie ukochanego kapitana Pinkertona. Chór nuci kojącą melodię przy akompaniamencie pizzicata smyczków. Niestety jest to preludium do tragedii, która rozegra się w następnym, trzecim akcie.

Z kolei w swojej ostatniej operze Turandot potraktował Puccini chór jako bohatera zbiorowego. Każdy z trzech aktów tej opery zakończony jest wspaniałą inwokacją chóru. Usłyszymy pierwszą z nich, Perche tarda la luna (Czemu księżyc tak późno) z I aktu. Tłum przed pałacem cesarskim oczekuje z niecierpliwością opóźniającego się wschodu księżyca i przeczuwa kolejną ściętą na rozkaz księżniczki Turandot głowę. Miesza się w nim nastrój tajemniczości z triumfem (puzony).

Nie zabraknie fragmentów z oper innych kompozytorów werystów: usłyszmy Coro delle campagne z Pajaców Ruggiera Leoncavalla, zaś Orkiestra Teatru Wielkiego wykona instrumentalne Intermezzo przywołujące rześkie sycylijskie krajobrazy z Rycerskości wieśniaczej Pietra Mascagniego oraz Viva il vino spumeggiante. Nie zabraknie chórów z oper Giuseppe Verdiego (Fuoco di gioia z Otella, chór Cyganów z Trubadura). Auto da fe z Don Carlosa, które zakończy część pierwszą.

Z kolei chór z II aktu Traviaty (Coro di mattadori spagnuoli) śpiewany w tej operze przez przebranych za matadorów Hiszpanów, którzy przybyli na karnawał do Paryża, zapowie inny utwór w drugiej części gali – słynny chór Les voici...! z IV aktu opery Georges'a Bizeta Carmen. Przynosi on triumfalny temat z uwertury do tej opery i ukazuje tłum mieszkańców Sewilli czekający na występy matadorów, którzy paradują przy dźwiękach tej widowiskowej muzyki.

Nie tylko muzyka włoska zabrzmi tego wieczora. Usłyszymy chór prządek i chór marynarzy z Latającego Holendra Richarda Wagnera. Zabrzmi zmysłowa Pieśń Roksany z Króla Rogera Karola Szymanowskiego, w której królowej towarzyszy chór oraz dzieło o zupełnie innym charakterze – monumentalny Magnus Dominus z VII Symfonii Siedem bram Jerozolimy Krzysztofa Pendereckiego, w którym śpiewają trzy chóry mieszane.

Finał to śpiewany chórem mazur ze Strasznego dworu Stanisława Moniuszki, zaczynający się od słów Hej zagrajcie siarczyście, rżnijcie nam od ucha.

__

Spektakl operowy w dwóch częściach – wybór scen chóralnych
Prapremiera: 7/10/2022, Teatr Wielki - Opera Narodowa
Oryginalne: włoskie, francuskie, niemieckie i polskie wersje językowe z napisami