Sławomir Mrożek nie żyje

Sławomir Mrożek pozostawił po sobie ogromną spuściznę, która na trwałe weszła do kanonu nie tylko polskiej literatury, ale i światowej literatury. Pisał opowiadania i znakomite sztuki, które podbijały sceny w najdalszych zakątkach globu. W pamięci czytelników pozostanie także jako autor niezwykle szczerego Dziennika, świetnych listów pisanych do swych przyjaciół – najważniejszych postaci europejskiej kultury i autor błyskotliwych rysunków, które dziś są klasyką polskiego humoru.

Sławomir Mrożek był wielkim twórcą, ale też niezwykle ciepłym człowiekiem. Dla całego Wydawnictwa Literackiego było to ogromne szczęście, że mogliśmy obcować z tak wielką osobowością i publikować jego znakomite utwory. Był naszym przyjacielem  – mówi prezes Wydawnictwa Literackiego Anna Zaremba Michalska.

Sławomir Mrożek urodził się 29 czerwca 1930 r. w Borzęcinie niedaleko Krakowa. Po wojnie, w latach 50-tych, rozpoczynał w Krakowie studia na różnych kierunkach (architektura, Akademia Sztuk Pięknych, orientalistyka) jednak żadnego nie ukończył. W tym samym czasie podjął pracę w „Dzienniku Polskim", jego teksty satyryczne ukazywały się również w „Szpilkach", „ Po prostu", „Życiu Literackim" i „Nowej Kulturze". W 1953 r. w Wydawnictwie Literackim opublikował pierwsze zbiory tych tekstów: Opowiadania z Trzmielowej Góry i Półpancerze praktyczne. W 1958 r. Teatr Dramatyczny w Warszawie wystawia pierwszą sztukę Mrożka pt. Policja. W 1963 r. wyjeżdża wraz z żoną Marią Obrembą do Włoch, gdzie podejmują decyzję o emigracji. Mimo to w Polsce publikowane są jego kolejne sztuki, m.in. Czarowna noc, Śmierć porucznika. W 1964 r. ukazuje się Tango – które ugruntowało pozycję pisarza i przyniosło rozgłos na całym świecie.

W 1968 r. przenosi się do Paryża. Ogłasza w „Le Monde" i paryskiej „Kulturze" list protestacyjny przeciwko udziałowi polskich wojsk w inwazji na Czechosłowację. Wywołuje on niezadowolenie polskich władz, które wzywają go do natychmiastowego powrotu do kraju. W odpowiedzi Mrożek zwraca się o azyl we Francji. W Polsce cenzura zakazuje publikacji jego utworów i wystawiania sztuk. W 1969 r. w Berlinie Zachodnim jego żona umiera na raka.

Zakaz publikacji utworów Mrożka w Polsce powoli ustępuje pod koniec lat 70-tych – sam Mrożek odwiedzi Polskę dopiero w roku 1978. Powtórnie odwiedza Polskę w roku 1981, jednak po 13 grudnia publikuje w „Le Monde" i „International Herald Tribune" List do cudzoziemców i odmawia publikowania swoich utworów w ojczyźnie oraz pokazywania sztuk w telewizji.

W 1987 r. żeni się z reżyserką teatralną, Meksykanką Susaną Osorio Rosas. Odrzuca Nagrodę Fundacji Literackiej w Polsce, ale przyjeżdża do kraju, gdzie po raz pierwszy spotyka się z czytelnikami. W 1989 r. wyjeżdża z żoną do Meksyku.

W latach 1996-2008 Sławomir Mrożek wraz z żoną powrócił do Krakowa, w czerwcu 2008 r. państwo Mrożkowie przenieśli się do Nicei.

W 2010 roku w Krakowie z inicjatywy Wydawnictwa Literackiego odbył się festiwal „Mrożek na XXI wiek" zorganizowany z okazji jego 80-tych urodzin. Wtedy też ukazał się I tom jego Dziennika. Publikację dzienników Mrożka zakończył tom 3, który ukazał się w marcu 2013 roku. W zgodnej opinii czytelników i krytyków Dziennik Mrożka to jedno z najważniejszych osiągnięć polskiej diarystyki. Być może w przyszłości ukaże się jeszcze tom 4, obejmujący lata 90-te.

Ostatni raz Sławomir Mrożek odwiedził Polskę w czerwcu 2013 roku: wziął udział w premierze swej najnowszej sztuki Karnawał, czyli pierwsza żona Adama w Teatrze Polskim w Warszawie, miał też być największą gwiazdą Big Book Festivalu i spotkać się z czytelnikami, ale nie pozwoliły na to względy zdrowotne.

W przygotowaniu w Wydawnictwie Literackim znajduje się korespondencja Sławomira Mrożka i szwedzkiego intelektualisty Gunnara Brandella. Jesienią w Oficynie Noir Sur Blanc ukaże się także tom z rysunkami Mrożka. W październiku w Teatrze im. Słowackiego w Krakowie odbędzie się krakowska premiera Karnawału, czyli pierwszej żony Adama.

Więcej informacji o utworach Sławomira Mrożka na stronie www.slawomirmrozek.eu.