Słowo staje się ważne

9. Festiwal Stolica Języka polskiego w Szczebrzeszynie - 2023

W ciągu siedmiu festiwalowych dni zorganizowano około stu wydarzeń: spotkania poświęcone patronowi Sławomirowi Mrożkowi, spotkania autorskie, koncerty, spektakle, wernisaże. Bogaty program 9. edycji Festiwalu Stolica Języka Polskiego w Szczebrzeszynie miał kilka wyjątkowych wydarzeń: to między innymi prezentacja dramatu „Złodziej" Wiesława Myśliwskiego, wręczenie Nagrody „Człowiek Słowa" Krzysztofowi Globiszowi czy koncert Mietka Szcześniaka na zakończenie festiwalu.

„Złodziej" Myśliwskiego - premiera
Wiesław Myśliwski to wybitny pisarz – doceniany zarówno przez krytyków jak i czytelników. Podczas 9. Edycji Festiwalu Stolica Języka jednym z wyjątkowych momentów była premiera wydawnicza zbioru dramatów Wiesława Myśliwskiego przygotowana przez Wydawnictwo ZNAK. „Złodziej" to pierwszy dramat napisany przez Wiesława Myśliwskiego. Powstał w szczególnych okolicznościach – autor był po sukcesie dwóch pierwszych powieści: „Nagiego sadu" i „Pałacu"- próbował nowej formy – najpierw opowiadania, które finalnie zostało wydane jako dramat. Ten utwór miał swoją prezentację na scenie festiwalowej w Szczebrzeszynie. Tekst przeczytali wybitni aktorzy: Grażyna Barszczewska, Jerzy Radziwiłowicz, Adam Ferency, Robert Więckiewicz i Michał Wójtowicz.

- Było to niezwykłe doświadczenie – sam tekst zadziałał, zatrzymał publiczność na prawie dwie godziny przed sceną – powiedział Wojciech Bonowicz, redaktor zbioru dramatów. Przywołał też historię powstania tego utworu:

- Na początku miało to być opowiadanie oparte na prawdziwych wydarzeniu z dzieciństwa Wiesława Myśliwskiego. Jako młody chłopak w czasie wojny był świadkiem jak wujkowie i dziadek przyprowadzili z pola mężczyznę, który kradł ziemniaki. Dla Myśliwskiego tamto wspomnienie stało się punktem wyjścia do stworzenia czegoś autonomicznego. Po wielu latach udało się namówić pisarza, żeby wszystkie dramaty zebrał w jednym tomie: „Złodziej", „Klucznik", Drzewo" i „Requiem dla gospodyni" – dodał Bonowicz.

„Złodziej" to dramat gęsty od znaczeń i kontekstów. Tłem do wydarzeń jest wojna. Tekst zahipnotyzował szczebrzeską publiczność, która potem długo dziękowała owacjami na stojąco aktorom, którzy podjęli się scenicznej interpretacji tekstu Myśliwskiego.

Krzysztof Globisz – Człowiek Słowa 2023
- To, że Krzysztof Globisz dostał dzisiaj taką nagrodę, to jest ważne dla nas wszystkich, bo żyjemy w takich dziwnych czasach, gdzie nie szanuje się słowa. Słowo się wylewa potokami, zabija ludzi, odbiera im godność, sieje nienawiść, a z drugiej strony my wiemy, że czasem jednym słowem można komuś uratować życie – powiedziała Anna Dymna podczas uroczystości wręczenia Nagrody „Człowiek Słowa" Krzysztofowi Globiszowi. To był wyjątkowy wieczór, kiedy każde wypowiadane ze sceny w Szczebrzeszynie słowo miało wielkie znaczenie. Laudację na cześć laureata 9. edycji FSJP napisał student i asystent Krzysztofa Globisza – Mateusz Bieryt, odczytał ją Wojciech Bonowicz.

- Jego pokora wobec słowa i przełożenie go na kreacje aktorskie niezmiennie inspiruje pokolenia studentów. Spotkanie z nim na zawsze ukształtowało ich, jak i moje spojrzenie na aktorstwo. To zawsze będą, zawsze będziemy dumnymi uczniami Krzysztofa Globisza. A u boku Krzysztofa od lat stoi niezwykła osoba o niespotykanej wrażliwości i sile. Ta relacja udowadnia, że miłość może zmieniać bieg zdarzeń i naprawiać pozornie nienaprawialne. Ma na imię Agnieszka. Jestem dumny, że mogę nazywać się ich przyjacielem. Bez słów nie ma zrozumienia. Bez zrozumienia nie ma słów. Dlatego w moim przekonaniu nikt inny bardziej nie zasługuje na ten ważny i jakże adekwatny tytuł: Krzysztof Globisz - Człowiek Słowa – to fragment laudacji na cześć Krzysztofa Globisza. Laureat dziękując za nagrodę powiedział:

- Afazja jest przerażającą i cudowną. Dziękuję – powiedział Krzysztof Globisz. Przeczytał wiersz Zbigniewa Herberta „Las". Zebrana publiczność mogła też wysłuchać bajki – słuchowiska, które Krzysztof Globisz przygotował razem ze swoimi studentami, którą ilustrowały obrazy autorstwa laureata

Szczebrzeska Nagroda „Człowiek Słowa" przyznawana jest od 2017 roku. Dotychczas otrzymali ją: pisarz Wiesław Myśliwski, aktorka Maja Komorowska, poetka Urszula Kozioł, krytyk filmowy Tadeusz Sobolewski, filozof ks. prof. Michał Heller, historyk Marian Turski. W tym roku do tego grona dołączył Krzysztof Globisz. Otrzymał symboliczną statuetkę chrząszcza zaprojektowaną przez Józefa Wilkonia

- Gram z Krzysiem w „Królestwie" w Teatrze Starym. Uświadomił mi jeszcze bardziej dobitnie jak ważne jest słowo. Jak cały Teatr czeka, na słowo, które Krzysiek - czasem z trudem - z siebie wydobywa i to jest takie zwycięstwo człowieka – to czuje się na widowni. Słowo staje się ważne. Krzysiek przywraca temu słowu godność i ważność – dodał Anna Dymna.

Podziękowania
Na zakończenie Festiwalu Piotr Duda – jego pomysłodawca i dyrektor zaprosił zebraną publiczność na dziesiątą jubileuszowa edycję FSJP. Dziękował też wszystkim, którzy przez dziewięć lat wspierali go i pomagali w organizacji Festiwalu:

- Wśród ludzi, którzy pracują przy Festiwalu jest wielu moich przyjaciół, którzy przyjęli zaproszenie do współpracy. Tych przyjaciół jest wiele w tym zespole – na nich zawsze można liczyć. Ale też chcę powiedzieć, że Państwa - naszą publiczność – również traktuję jako przyjaciół. Na pewno zobaczymy się za rok na dziesiątej edycji festiwalu. Jeszcze nie mogę ogłosić patrona, terminu, ale na pewno spotkamy się tu w Szczebrzeszynie – powiedział Piotr Duda prezes Fundacji Sztuki Kreatywna Przestrzeń, która jest organizatorem Festiwalu Stolica Języka Polskiego.

Gabriela Figura
Materiał Festiwalu
10 sierpnia 2023

Książka tygodnia

Hasowski Appendix. Powroty. Przypomnienia. Powtórzenia…
Wydawnictwo Universitas w Krakowie
Iwona Grodź

Trailer tygodnia