Stanisław Sielański (1899 - 1955)

Aktor teatralny i filmowy.

Urodził się 8 sierpnia 1899 w Łodzi. Zmarł 28 kwietnia 1955 w Nowym Jorku.

Właściwie Stanisław Nasielski. Studiował prawo na Uniwersytecie Warszawskim, a następnie uczył się w Warszawskiej Szkole Dramatycznej.

Występować zaczął prawdopodobnie na scenach łódzkich, później zaś przeniósł się do Warszawy, gdzie początkowo występował na scenach dramatycznych w niewielkich rólkach, przeważnie komediowych, szybko jednak przeszedł na sceny kabaretów, teatrów rewiowych i komedii muzycznych, sporadycznie tylko występując w rolach dramatycznych. Celował w odtwarzaniu typów charakterystycznych. Występował w: Teatrze im. Aleksandra Fredry (sezon 1923/24), teatrze Stańczyk (1924), dorywczo w Teatrze Polskim (sezon 1924/25) gdzie zagrał m. in. w „Cyrano de Bergerac" (Pasztetnik) Edmonda Rostanda w reżyserii Aleksandra Zelwerowicza (premiera 5 kwietnia 1924), teatrze Olimpia (1926-27), teatrze Morskie Oko (1928-29), teatrze Gong w Łodzi i Krakowie (1929), ponownie w teatrach warszawskich: Morskie Oko (1929-31), Wesołe Oko (1931), Teatrze Ateneum jako Kalle w "Kapitanie z Koepenick" w reż. Leona Schillera (premiera 3 listopada 1932), znowu w teatrze Morskie Oko (sezon 1932/33), w Teatrze Nowa Komedia m. in. w roli Krzepińskiego w "Firmie" (wrzesień 1933) i w roli Kaczulskiego w spektaklu „Rodzina" Antoniego Słonimskiego w reżyserii Stanisławy Perzanowskiej (premiera 19 grudnia 1933), w teatrze Rex (1933), w kabarecie "Casanova", który też przez pewien okres prowadził (1933), w teatrze Stara Banda (1934), teatrze Hollywood (1935), Teatrze Aktora (lipiec 1935), Teatrze Letnim w komedii muzycznej "Szczęśliwy pech" (od sierpnia 1935), Teatrze Ateneum w roli Klejka w "Gałganduchu, czyli Trójce hultajskiej" (grudzień 1935), w teatrze Cyrulik Warszawski (1936-37), teatrze Wielka Rewia (1937), Teatrze Kameralnym w komedii "Dom wariatów" (grudzień 1938), w Teatrze 815, m.in. w tytułowej roli w operetce "Baron Kimmel" (1939).

Był popularnym aktorem filmowym. W latach 1929-39 grał w kilkudziesięciu polskich filmach. Zadebiutował rolą Listonosza w filmie „Szlakiem hańby" (1929) w reżyserii Mieczysława Krawicza i Alfreda Niemirskiego. Następnie zagrał m. in. Kelnera w filmie „Janko Muzykant" (1930) w reżyserii Ryszarda Ordyńskiego, Służącego „Cham" (1931) w reżyserii Jana Nowiny-Przybylskiego i Charlesa Mere, Lamusa w „Romeo i Julcia" (1933) w reżyserii Jana Nowiny-Przybylskiego, Inspicjenta w „Kocha, lubi, szanuje" (1934) w reżyserii Michała Waszyńskiego, Wachmistrza w „Wielkiej rzece" (1936) w reżyserii Leonarda Buczkowskiego, Jana w „Papa się żeni" (1936) w reżyserii Michała Waszyńskiego oraz „Pani minister tańczy" (1937), „O czym marzą kobiety" (1937), „Książątko" (1937), „Królowa Przedmieścia" (1938), „Włóczęgi" (1939), „Przez łzy do szczęścia" (1939) i „Ja tu rządzę" (1939). Ostatnia filmowa rola to postać Cipaka w filmie w reżyserii Juliusza Gardana wg scenariusza Tadeusza Dołęgi-Mostowicza „Doktór Murek" (premiera 9 kwietnia 1939).

Podczas II wojny światowej przebywał początkowo w Rumunii, gdzie od listopada 1939 występował z zespołem aktorów warszawskich w Bukareszcie i w innych miastach w roli Bęczkowskiego ("Uciekła mi przepióreczka"). Od lutego 1940 z tymże zespołem grał w Paryżu i na prowincji we Francji. Od 1941 mieszkał w Nowym Jorku. W 1942-45 należał do zespołu Polskiego Teatru Artystów i występował w Nowym Jorku oraz w objazdach w wielu miastach USA. Występował też w amerykańskiej telewizji.

Po II wojnie światowej, nie wrócił do Polski. Przebywał na emigracji. W 1953 w Nowym Jorku obchodził dwudziestopięciolecie pracy artystycznej. 28 maja 1951 roku złożył w sądzie wniosek o naturalizację. Zmarł 4 lata później.

W 1994 nakręcono o nim film dokumentalny: "Mistrz drugiego planu. Stanisław Sielański" w reżyserii Tadeusza Pawłowicza i Zbigniewa Wawra.

Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego, FilmPolski, E-teatr

Opracował Ryszard Klimczak
Dziennik Teatralny
8 sierpnia 2023

Książka tygodnia

Twórcza zdrada w teatrze. Z problemów inscenizacji prozy literackiej
Wydawnictwo Naukowe UKSW
Katarzyna Gołos-Dąbrowska

Trailer tygodnia

Łabędzie
chor. Tobiasz Sebastian Berg
„Łabędzie", spektakl teatru tańca w c...