Statek w butelce

Twórcy "Żółtej łodzi podwodnej" bardzo ambitnie podeszli do tematu-rzeki, jakim jest przedstawienie losów liderów The Beatles - Johna Lennona i Paula McCartneya. Wyjątkowe osobowości, niezwykle barwne życiorysy bohaterów, ekscesy, jakie odbywały się z ich udziałem, wreszcie głośne medialnie małżeństwa, rozpad grupy czy tragiczna śmierć Lennona to ogromny materiał i prawdziwe pole do popisu. Autor sztuki i zarazem kierownik literacki Teatru Miejskiego, Paweł Huelle, całą historię postanowił opowiedzieć z perspektywy dwóch fikcyjnych groupies obu muzyków - zapatrzonej w Lennona Polly oraz zakochanej w McCartneyu Molly. Poznajemy je jako zdziwaczałe hippiski w domu opieki społecznej wspominające "stare, dobre czasy". To one przywołują bohaterów spektaklu, licytują się między sobą, która była bliżej z ukochanym muzykiem, wspominają ich występy i życie osobiste, na marginesie którego wedle deklaracji same pojawiały się niekiedy, podróżując za muzykami po świecie.

Ten ciekawy pomysł na "opowiedzenie" historii muzyków poprzedzony jest spoufalaniem się z widzami Szymona Sędrowskiego i Moniki Babickiej, odgrywających później kluczowe role Johna Lennona i jego ukochanej Yoko Ono. Aktorzy w centralnym punkcie sceny poddawani są charakteryzacji. To łagodne wprowadzenie w spektakl wywołuje na widowni pewną konsternację i ma przekonać publiczność, że warto obejrzeć przedstawienie z pewnym dystansem, zaznaczonym choćby w wyglądzie aktorów, "nie udających" bohaterów sztuki lub - jak Rafał Kowal w peruce grający Paula McCartneya - wyglądających w stylizacji na postaci dramatu co najwyżej groteskowo.

Paweł Huelle deklarował, że w trakcie przygotowań do pracy bardzo dokładnie zbadał niezwykle bogatą literaturę poświęconą dwójce legendarnych Beatlesów. Jednak efektem tej pracy jest prosty dramat biograficzny, którego niemal wszystkie fakty bez trudu odnaleźć można w Wikipedii. Sztuka jest właściwie biograficzną litanią faktów z życia Lennona i McCartneya, w klarowny (momentami wręcz łopatologiczny) sposób streszczonych przez autora.

W spektaklu wyreżyserowanym przez Krzysztofa Babickiego aktorzy po prostu referują obszerne fragmenty biografii najsławniejszych Beatlesów. Dość niefortunnie reżyser decyduje się na technikę niemal filmowego montażu, w którym przez większość spektaklu to Polly (Dorota Lulka) i Molly (Elżbieta Mrozińska) jako narratorki, komentują kolejne sceny i bohaterów.

Pozostali bohaterowie pojawiają się w na chwilę przywołanej reminiscencji, urozmaiconej dobrze ułożoną playlistą największych hitów Beatlesów. Muzyka to przede wszystkim przerywniki między kolejnymi scenami. Usłyszymy m.in. "Ob-La-Di, Ob-La-Da", którym ubarwiono pierwsze nadejście Mordercy (Piotr Michalski), czy "All You Need is Love", w akompaniamencie którego na scenę przychodzą John Lennon z Yoko Ono, wręczając widzom kartki z pacyfistycznym hasłem "Make love, not war". Nie zabraknie także "Hej Jude", podczas której Lennon z Ono wykonują sekwencję obscenicznych gestów wobec Dziennikarza (Dariusz Szymaniak), nawiązując do słynnego happeningu "Bed-In for Peace", gdy na znak protestu wobec wojny w Wietnamie przyjmowali dziennikarzy w swoim pokoju hotelowym, cały czas spędzając razem w łóżku. Na liście evergreenów są ponadto m.in. "Let It Be", "Yellow Submarine" (do którego bezpośrednio nawiązuje tytuł sztuki) czy "Yesterday".

Najbardziej brakuje tu jednak dobrych dialogów. Sama sztuka Huellego, jak i spektakl Babickiego, to właściwie recytowane monologi i krótkie, niemal filmowe migawki z przeszłości artystów, połączone z fatalnie reżysersko skomponowaną (i równie źle napisaną) narkotyczną wizją Lennona i McCartneya, w której spotykają zmarłego menedżera zespołu Briana Epsteina (Grzegorz Wolf), zdradzającego bohaterom (i widzom, oczywiście) przyszłe losy bohaterów. Ożywienie na scenie wprowadza jedynie konfrontacja Yoko Ono i Lindy McCartney (Beata Buczek-Żarnecka), przedstawionych jako architektki rozpadu Beatlesów, rywalizujące o schedę po zespole dla swoich mężów.

W trudnych dla aktorów (grających na podpokładzie fregaty "Dar Pomorza" tuż obok widzów) warunkach, cały zespół Miejskiego radzi sobie ledwie przyzwoicie. Najlepiej wypada duet McCartneyów, w wykonaniu Beaty Buczek-Żarneckiej i Rafała Kowala oraz zniesmaczony swobodnym stylem życia Lennona Policjant (Andrzej Redosz). Z dwójki narratorek bardziej przekonująca jest poruszająca się na wózku inwalidzkim Molly Elżbiety Mrozińskiej. Poprawni w rolach Lennona i Ono są Szymon Sędrowski i Monika Babicka. On gra zblazowanego lowelasa i niegrzecznego chłopca, ona swoją rolę opiera na erotyzmie bohaterki i emploi nierozumianej artystki. Zdecydowanie nie są to jednak aktorsko szczególne osiągnięcia, bo tekst oraz inscenizacja na dobrą sprawę żadnemu z aktorów nie dają szansy na rozwinięcie skrzydeł.

Szkoda, że Krzysztof Babicki sztukę Huellego wystawia wprost, choć umowna scenografia Marka Brauna - wielkie łoże, związane ze wspomnianym happeningiem Lennona i Ono, stół, za który służy płyta winylowa i kwiatki, pielęgnowane przez pensjonariuszki domu opieki - dawała szansę na grę skojarzeń, która świetnie funkcjonuje w finale sztuki, gdy rozbrzmiewa nostalgiczne "Imagine" Johna Lennona w tle. Spektakl sprawdza się za to jako powtórka z historii The Beatles, ubarwiona serią największych przebojów grupy. Jednak "Dar Pomorza" bez szkody dla przedstawienia zamienić by można było na każdą inną scenę. Podobnie jak sprzedawane naprzeciwko żaglowca pamiątkowe statki w butelkach, zgrabnie opakowano tę opowieść w muzykę jednej z najważniejszych grup rockowych na świecie. Kolekcjonerzy wspomnień znajdą tu coś dla siebie. Inni niekoniecznie.