Stypa?

„Imagine" - reż. Krystian Lupa - Teatr Powszechny w Warszawie i Teatr Powszechny w Łodzi

Już 23 kwietnia 2022 roku w Łodzi, podczas Międzynarodowego Festiwalu Sztuk Przyjemnych i Nieprzyjemnych, odbędzie się prapremiera „Imagine" w reżyserii Krystiana Lupy. Spektakl jest koprodukcją Teatru Powszechnego im. Zygmunta Hübnera w Warszawie oraz Teatru Powszechnego w Łodzi, realizowaną w ramach międzynarodowego projektu „Prospero. Extended Theatre".

Premiera warszawska odbędzie się 7 maja, kolejne pokazy w Warszawie: 8, 10, 11, 12 i 13 maja.

„Imagine" to artystyczna podróż do świata kontrkultury, czasów tożsamościowej i kulturowej rewolucji przełomu lat 60. i 70 XX wieku. Krystian Lupa wychodząc od słów piosenki Johna Lennona „Imagine", zadaje pytanie o żywotność utopii w dzisiejszym świecie, zwłaszcza idei New Age, wizji świata bez wojen, państw, własności i nienawiści.

– Teatr Powszechny w Warszawie od dawna poprzez swoje spektakle i działania dyskutuje o wizji lepszej przyszłości. Hasło pierwszego organizowanego przez nas od kilku lat Forum Przyszłości Kultury brzmiało: „Wolność. Równość. Wyobraźnia". „Wyobraź sobie" – tytułem piosenki Johna Lennona zwraca się dziś do nas Krystian Lupa, artysta który po raz kolejny w naszym teatrze znalazł swoją artystyczną przystań. „Imagine" jest dla nas produkcyjnym wyzwaniem, koprodukowanie tego spektaklu w ramach partnerskiej sieci czołowych europejskich teatrów „Prospero. Extended Theatre" jest też wspaniałą okazją do pogłębienia rozwoju artystycznego i współpracy międzynarodowej. Cieszę się, że premierę tego spektaklu możemy pokazać w Teatrze Powszechnym w Łodzi, to naturalna konsekwencja wcześniejszych inicjatyw oraz długoletnich wspólnych działań i zaangażowania pani dyrektor Ewy Pilawskiej. W trudnych czasach wojny i epidemii chcemy przez sztukę uprawiać dialog różnych instytucji i krajów, szukać odpowiedzi na najtrudniejsze pytania etyczne oraz pracować dla lepszej przyszłości. Nasz zespół z radością oczekuje chwili rozpoczęcia artystycznego i intelektualnego dialogu z widzami – mówi Paweł Łysak, dyrektor Teatru Powszechnego w Warszawie.

W obsadzie spektaklu znaleźli się aktorzy warszawskiego Teatru Powszechnego (Grzegorz Artman, Karolina Adamczyk, Michał Czachor, Anna Ilczuk, Andrzej Kłak, Mateusz Łasowski, Karina Seweryn, Ewa Skibińska i Julian Świeżewski), a także Michał Lacheta z Teatru Powszechnego w Łodzi oraz gościnnie Marta Zięba z Teatru Studio i Piotr Skiba.

– Niezwykle cieszę się z koprodukcji „Imagine" i prapramiery na XXVIII Międzynarodowym Festiwalu Sztuk Przyjemnych i Nieprzyjemnych w Teatrze Powszechnym w Łodzi, bo moim zdaniem Krystian Lupa to jeden z najwybitniejszych współczesnych twórców teatralnych. Łodzianie poznawali go od 2004 roku, od tego czasu pokazaliśmy osiem jego spektakli, odbyły się wystawy, dyskusje, spotkania.

Teatr Lupy jest naznaczony wielkim indywidualizmem, jest wizjonerski, w pewnym sensie profetyczny. Zawsze sięga bardzo głęboko, do istoty spraw i zjawisk. Poddaje analizie i wyprzedza to, co dopiero za chwilę ma się wydarzyć. Podobnie jest z „Imagine" – spektaklem, który ożywia wielkie marzenie ludzkości o świecie bez agresji i przemocy, bez potrzeby podporządkowywania sobie drugiego człowieka. Prapremierze „Imagine" towarzyszy także cykl wydarzeń wokół artysty. 24 kwietnia zaprosimy na konferencję „Krystian Lupa. Artysta. Wizjoner". Uczestnicy spojrzą przekrojowo na dorobek Krystiana – od początków w Jeleniej Górze, poprzez spektakle krakowskie, wrocławskie i te realizowane za granicą, kończąc na jego najnowszych realizacjach. Po konferencji ukaże się polsko-angielskie wydawnictwo poświęcone twórczości Lupy – mówi Ewa Pilawska, dyrektorka Teatru Powszechnego w Łodzi i dyrektorka Międzynarodowego Festiwalu Sztuk Przyjemnych i Nieprzyjemnych.

Spektakl realizowany jest w ramach międzynarodowego projektu „Prospero. Extended Theatre", dzięki wsparciu z programu „Kreatywna Europa" Unii Europejskiej. Długofalowy projekt współpracy ma na celu rozwój artystyczny zrzeszonych instytucji, przedefiniowanie doświadczenia teatralnego oraz poszerzenie pola oddziaływania sztuki w świecie cyfrowym, a także wspieranie integracji europejskiej. Prospero to przedsięwzięcie telewizji ARTE oraz 9 europejskich teatrów:
– Théâtre de Liège z Belgii (lider projektu)
– ERT – Emilia Romagna Teatro Fondazione z Modeny
– São Luiz Teatro Municipal z Lizbony
– Göteborgs Stadsteater ze Szwecji
– Hrvatsko narodno kazalište u Zagrebu z Chorwacji
– Teatros del Canal z Madrytu
– Schaubühne Berlin z Niemiec
– Teatr Powszechny w Warszawie
– Odéon – Théâtre de l'Europe z Paryża.

Prospero to sieć, która istnieje od ponad 10 lat. Skupia europejskich producentów teatralnych, którzy wspólnie wybierają projekty, aby wprowadzać je na sceny w ojczystym kraju, ale także w co najmniej dwóch innych państwach. Bardziej niż kiedykolwiek, po spustoszeniu, które przyniosła epidemia Covid, ważne jest, aby współpraca między krajami europejskimi była wciąż zacieśniana. Poza produkcją spektakli, naszym celem jest stworzenie platformy internetowej, która będzie dystrybuować dzieła, ale także inne treści z każdego teatru, reportaże, materiały zza kulis itp.

W ciągu 4 lat zostanie wyprodukowane, sfilmowane i umieszczone na platformie online dziewięć programów artystycznych. Zebraliśmy wschodzące talenty, ale także uznanych artystów. Wiemy, że polski teatr jest jednym z najsilniejszych w Europie pod względem dramaturgii, aktorstwa i scenografii. Propozycja współpracy z takim mistrzem, jak Krystian Lupa, przy produkcji spektaklu eksplorującego przemiany z czasów Johna Lennona, wydała nam się oczywista do realizacji – mówi Serge Rangoni, dyrektor Théâtre de Liège i koordynator projektu „Prospero. Extended Theatre".

Krystian Lupa pyta o miejsce utopii w świecie, w którym duchowość została skomercjalizowana lub upolityczniona, a wartości humanistyczne, prawa człowieka, równość i wolność jednostki uległy dewaluacji. Reżyser wraca do zjawiska psychologiczno-duchowego New Age oraz tropów z „Imagine" Johna Lennona, który jako „nowy Chrystus" epoki hipisowskiej zaproponował wyobrażenie sobie świata bez wojen, państw i granic, bez nienawiści i własności, ale i bez religii.

Czy te wizje brzmią dziś tylko naiwnie? Czy wiara w nieskończoną ewolucję człowieczeństwa i metafizykę to mrzonka, czy jednak odwieczna potrzeba ludzkości? Dlaczego w latach 70-tych pacyfistyczna idea tak szybko poniosła porażkę? Czy w czasie kryzysu zwiększa się szansa na przemianę duchową?

Odbywa się stypa, a może to tylko spotkanie dawnych przyjaciół-marzycieli ma charakter stypy...? Jeden z nas przygotował na tę okazję PERFORMANCE... POWIEDZMY SOBIE WSZYSTKO, CO MOGLIŚMY ZROBIĆ I CO ZOSTAŁO PORZUCONE...

Śmierć Lennona osobliwe zbiegła się z początkiem końca New Age i przez dekadę miała wymiar religijny, Lennon przyciągany do Ameryki przez New Age, przez pacyfizm wyrastający jak mech na wojnie w Wietnamie prowadzonej przez naszych ojców, „żywe trupy starego człowieczeństwa" → stał się lub chciał się stać choć przez chwilę, przez Warholowskie 15 minut, twarzą, bóstwem Nowej Ery...

Kim są ci ludzie na tej stypie, którzy może nigdy się nie spotkali, a może byli przyjaciółmi jedynie przez powinowactwo marzeń...? Andy Warhol, Thomas Bernhard, Caspar Hauser, Carl Gustaw Jung, Sylvia Plath, Albert Einstein, Marilyn Ferguson – media i twórcy wizji nowego człowieka... To tylko garść przypadkowych nazwisk inicjujących poszukiwanie materii myślowej i literackiej oplatającej lub przenikającej ten temat...

To nie będzie o marzeniu, ani o marzycielach. Ani o Johnie Lennonie, ani o Beatlesach. Choć stypa może mieć związek z jego (Johna Lennona albo jego mitycznego sobowtóra) śmiercią → ze strzałem z rewolweru pod drzwiami Dakoty na obrzeżach Central Park i z symboliką Pól Truskawkowych...

NEW AGE to nie jest sekta marzycieli → miesiąc platoński Junga to także nie „złoty kwiat" marzyciela → choć oczywiście w tych wizjach i wizyjnych ideach jest marzenie człowieka jako podstawowa materia religio→ i kulturo→ twórcza. Matematyka też jest dzieckiem marzyciela... Spekulatywne myślenie też... filozofia... et cetera... To idea (i jej inicjacja) jest niezbędna do ratowania planety.

Czy zdołamy odpowiedzieć, dlaczego umarła tamta wiara w przeistoczenie człowieczeństwa? Czy da się wygenerować drugą falę → przemianę religijną społeczności ludzkiej bez wiary w osobniczą nieśmiertelność?

(fragment dziennika Krystiana Lupy)

***

Koprodukcja Teatru Powszechnego im. Zygmunta Hübnera w Warszawie oraz Teatru Powszechnego w Łodzi.

Miłosz Słota
Materiał Teatru Powszechnego w Łodzi
21 kwietnia 2022
Portrety
Krystian Lupa

Książka tygodnia

Ziemia Ulro. Przemowa Olga Tokarczuk
Społeczny Instytut Wydawniczy Znak
Czesław Miłosz

Trailer tygodnia