Świat powierzchni i podziemia

"Alicja pod ziemią" - reż. Michał Derlatka - Teatr BOTO w Sopocie

„Alicja pod Ziemią" to „offowy" spektakl teatralny, skierowany do widzów dorosłych oraz młodzieży powyżej 16. roku życia, oparty o klasyczną literaturę dziecięcą – utwór Lewisa Carolla pt. „Alicja w Krainie Czarów", pozornie rozrywkowy spektakl utrzymany w nurcie „czarnej komedii muzycznej", skłaniający jednak do głębokiej refleksji.

„Alicja w Krainie Czarów" to bajka dla dzieci. Twórców interesuje jednak to, co może ona wyrazić przy bardziej „naturalistycznej" i dosłownej lekturze, w bardziej svankmajerowskiej i ekspresjonistycznej formie. Co stanie się, jeśli skonfrontujemy nieświadomą i naiwną bohaterkę – Alicję – ze światem wszystkiego tego, co stanowi dla niej tabu? Dzieło Lewisa Carrolla może stać się historią o inicjacji, o dojściu do świadomości i o definiowaniu na nowo samego siebie w "odczarowanym" świecie dzieciństwa. Wchodząc w ironiczny dialog z tekstem Carrolla, chcą eksplorować temat iluzji i idealizacji życia, jako sposobu obrony przed całym jego złem. Chcą mówić o konsekwencjach utraty nieświadomości i "niewinności", o życiu obarczonym ciężarem świadomości.

„Świat Alicji" dzieli się na „powierzchnię" i „podziemię". Na „powierzchni" jesteśmy w bezpiecznym świecie pokoju Alicji. Cały świat „podziemia" - świat "tabu" - mieści się "pod skórą" jej pokoju - pod dywanem sypialni, w jej szafie, w akwarium jej chomika, w pojemniku na bieliznę... Jest bardzo bliski, ale niewidoczny, nieosiągalny, "wyparty". Schodząc "pod ziemię", wchodzimy wraz z Alicją w obsceniczny świat pełen seksualności, przemocy, śmierci, perwersji i brudu. Alicja na swój sposób próbuje oswajać ten świat, podobnie jak całą menażerię szaleńców, pasjonatów i zakochanych...

W naszej lekturze Alicja wierzy w czystość zamiarów wujka Królika, godzi się na grę w krokieta przy pomocy podwładnego Królowej, nie dopuszcza do siebie myśli, że świstak wcale nie śpi, tylko nie żyje, a Kapelusznik w okrutnym żarcie podkłada mu głos. W oczach Alicji zakrwawiona chusteczka na zielonym dywanie zamienia się w czerwoną różę z ogrodu królowej... Alicja żyje w świecie iluzji, idealizuje rzeczywistość, nie dopuszcza do siebie, „boleśniejszych", prawdziwych scenariuszy. Przedstawienie „Alicja pod ziemią" będzie „śmieszną" bajką o dojrzewaniu. Dojrzewaniu do świadomości.

Monika Górka
Materiał Teatru
23 grudnia 2016
Portrety
Michał Derlatka

Książka tygodnia

Ziemia Ulro. Przemowa Olga Tokarczuk
Społeczny Instytut Wydawniczy Znak
Czesław Miłosz

Trailer tygodnia

Dziadek do orzechów (P...
Rudolf Nuriejew
Zobacz arcydzieło baletu z Paryskiej ...