System idealny

Stylistyka i oprawa wizualna spektaklu sugeruje, że czas akcji dzieje się w końcu dwudziestego wieku. Wydarzenia mają miejsce na lotnisku FAR Airlines, na którym to widownia staje się pracownikami lotniska. Zasady są proste, przed początkiem akcji tłumaczy je ochroniarz – odpowiedzi na każde pytanie wyświetlane są na ekranach umieszczonych nad widownią, osoba pracująca (czyli widzka lub widz) musi przeczytać tekst.

Pracujący upraszani są również o to, aby odpowiadać tylko i wyłącznie za pomocą wyświetlanych odpowiedzi – w końcu to system wie lepiej, czego potrzebują klienci. Rozpoczynamy więc pierwszy dzień w nowej pracy, a naszymi klientami jest czteroosobowa rodzina, która bardzo chce skorzystać z usługi dostępnej jedynie na naszych liniach lotniczych – lotu bezpośrednio do Australii.

Problem jest jednak w tym, że najbliższy taki lot odbywa się dopiero w następnym tygodniu, a rodzina wylecieć chce natychmiastowo. Stają się więc najgorszym koszmarem osoby pracującej w obsłudze klienta – są natrętni, głośni i robią problemy. ,,Na szczęście'' między rodziną a pracownikami zostaje utrzymana ogromna bariera nałożona przez system. Ta bariera skłania rodzinę do konwersacji ze sobą – w końcu nie mają tutaj nikogo innego. Historia staje się więc dramatem rodzinnym, a bohaterowie walczą o coś więcej, niż wylot do Australii.

Ochroniarzem, który pełni funkcję naszego przełożonego, jest Adam Wietrzyński. Kreuje on ciekawą rolę i łączy on rodzinę z systemem, samemu pozostając gdzieś pomiędzy. Jego obowiązki ograniczają go, jednak jego ludzkość i moralność skłania mężczyznę do tego, aby nie pozostawać w obojętności. Duet Ojca i Matki tworzą Mateusz Bieryt i Julia Latosińska, którzy bardzo trafnie konstruują małżeństwo, rodziców dwójki dzieci, w trakcie przeżywania kryzysu. W rolę dwójki ich dzieci wcielają się Jerzy Światłoń i Marta Waldera – ciekawy zabieg stylistyczny, w którym wizualnie to dzieci są starsze od rodziców.

Ten wybór jest masą bardzo plastyczną do interpretacji, możliwą do rozumienia na wiele sposobów. Scenografia i kostiumy stworzone zostały przez Jerzego Basiurę. Warto wspomnieć, że niesamowicie klimatyczna scenografia sięga poza obręb sceny, ponieważ wita widza już po samym wejściu do Domu Machin, w holu, w którym również pełni funkcję podczas spektaklu. Scenografia mówi jasno widzowi o tym, że ten znajduje się na lotnisku, razem z kostiumami podpowiada czas trwania akcji, czy nawet cechy charakterów postaci. W tle wszystkiego akompaniuje klimatyczna muzyka stworzona przez Nikodema Dybińskiego.

Spektakl ,,Australia'' nakłania widza do skupienia na sobie całej uwagi; robi to za pomocą interakcji, aktorów przemieszczających się nie tylko po scenie, ale również widowni. Całość zdawała mi się być odrobinę dłuższa niż potrzeba, co nie zmienia tego, że bawiłem się bardzo dobrze; ten spektakl to swego rodzaju kolejka górska, balansująca na komedii, tragedii, w tle komentująca o wiele głębsze systemowe problemy, które towarzyszą każdemu w codzienności. Bardziej specyficznie odwołuje się do aktualnego dyskursu związanego ze sztuczną inteligencją, ale nie zatrzymuje się tylko na tym, ponieważ poza tym głęboko wchodzi i wyciąga na wierzch traumy rodzinne i emocje łączące się z nimi.

Każdemu polecam uczestnictwo w spektaklu również dlatego, że od działań widowni zależne są reakcje postaci – każde odegranie spektaklu w tym wypadku zyskuje unikalność i jest przeżyciem jedynym w swym rodzaju.