Sztuczna Przyjaciółka

"Klara i Słońce" - aut. Kazuo Ishiguro - Wydawnictwo Albatros w Warszawie

Znakomity obraz świata oczami niecodziennej narratorki, świata, który może sami będziemy kiedyś oglądać. Noblista pokazuje, że postęp techniczny nie przyniesie nowych odpowiedzi na stare pytania.

Kazuo Ishiguro, w swojej pierwszej powieści po Noblu, przedstawia nam świat pełny skomplikowanych emocji. Jest on poddany silnemu wpływowi postępu technicznego, w tym świecie ludzi poddaje się edycji genów, a małym dzieciom zamiast zabawek prezentuje się robotycznych przyjaciół.

Właśnie taką maszyną jest Klara – Sztuczna Przyjaciółka, oglądająca ludzi przez witrynę sklepu. Czytelnik, przez cały bieg wydarzeń patrzy na projekcję Ishigury właśnie jej oczami. Pomimo tego, iż pisarz nie poświęca wiele uwagi opisowi narratorki, uważny obserwator może wiele wywnioskować ze stosunku Klary do otaczającej ją rzeczywistości. Patrzy na wszystko z zaciekawieniem, nawet coś tak prozaicznego, jak sklepowe Czerwone Półki zaczynają się w jej wspomnieniach wielką literą. Jest niezwykle spostrzegawcza, a co najważniejsze, zdaje sobie sprawę z celu jej istnienia i jest mu całkowicie oddana – została stworzona, aby w pewnym momencie stać się towarzyszem dziecka, które je wybierze.

I tak rzeczywiście się staje, pewnego dnia do sklepu przychodzi Josie z Matką i razem wprowadzają ją do ich prywatnego świata. Klara staje się obserwatorem skomplikowanych emocji dalej znajdujących swoje miejsce w życiach ludzi, pomimo nieprawdopodobnego rozwoju techniki. Ludzie dalej mierzą się z samotnością, pytaniami o sens życia i obawą przed śmiercią i chorobą bliskich. Właśnie pod wpływem tego ostatniego czynnika Klara zmuszona jest do rozmowy ze Słońcem, a także złożenia mu nietypowej propozycji.

„Klara i Słońce" to powieść minimalistyczna, ale niosąca ogromny ładunek emocjonalny. Ishiguro zamiast na opisie rzeczy materialnych, skupia się na kreowaniu postaci. Jego bohaterowie nie mają niejako fizycznych ciał, są natomiast skupiskami emocji, które przeżywają oraz poszczególnych zachowań. Niedopowiedzenia, ograniczone wyjaśnienia zachodzących zjawisk oraz w pewnych miejscach przerywana fabuła skłaniają czytelnika do pogłębionej interpretacji oraz malowania w wyobraźni swoich własnych obrazów. To właśnie sprawia, że powieść noblisty tak bardzo wpływa na uczucia czytającego.

Kazuo Ishiguro – urodzony w 1954 roku brytyjski pisarz japońskiego pochodzenia. Autor siedmiu powieści oraz zbioru opowiadań. Jego dwie książki doczekały się ekranizacji („Okruchy dnia", „Nie opuszczaj mnie"). W 1989 roku otrzymał Nagrodę Bookera. Laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 2017.

Karol Bulanda
Dziennik Teatralny Kraków
8 maja 2021
Książki
Klara i słońce
Portrety
Kazuo Ishiguro

Książka tygodnia

Wyklęty lud ziemi
Wydawnictwo Karakter
Fanon Frantz

Trailer tygodnia

Wodzirej
Marcin Liber
Premiera "Wodzireja" w sobotę (8.03) ...