Teatr uderzy w Bytomiu

14. Festiwal Teatralny TEATROMANIA

To już pewne. Na dziesięć dni Bytom zamieni się w stolicę polskiego teatru, a to za sprawą XIV edycji Międzynarodowego Festiwalu Teatromania. W dniach 17-27 maja na widzów czekać będą głośne spektakle polskich scen repertuarowych, iskrzące feerią barw widowiska plenerowe i odważne propozycje teatru eksperymentalnego.

- Festiwal będzie bardzo różnorodny. Jedną z nowości będzie większy udział przedstawień teatrów repertuarowych. Dzięki pozyskanej dotacji z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego udało nam się zaprosić wieloobsadowe spektakle. Smaczku dodaje fakt, że będą to śląskie premiery tych przedstawień, które przyjadą do nas kilka tygodni po premierach w macierzystych teatrach – mówi Dagmara Gumkowska, dyrektor artystyczny XIV Międzynarodowego Festiwalu Teatromania 2012.

Śląskie premiery

Nie lada gratką dla festiwalowiczów będzie przedstawienie, na które bilety w macierzystym teatrze rozchodzą się jak świeże bułeczki. Mowa o „Wejściu smoka. Trailer” Teatru Łaźnia Nowa z Krakowa, z udziałem m.in. Jana Peszka, Błażeja Peszka, Tymona Tymańskiego oraz prawdziwych mistrzów wschodnich sztuk walki. W tym niecodziennym projekcie teatralnym widowiskowość wschodnich sztuk walki łączy się z pastiszem filmów sensacyjnych klasy B. Ale pomimo rubasznego humoru, poruszane są tutaj też ważne kwestie społeczne. Autorzy stawiają pytania o współczesne postrzeganie męskości. Zderzają ze sobą stereotypy dotyczące kultu macho, „wiecznego chłopca” czy ojcostwa.

Szczególne mocnym akcentem tegorocznej Teatromanii będzie najnowszy spektakl najgłośniejszej pary dramatopisarsko-reżyserskiej polskiego teatru ostatnich sezonów, a mianowicie Moniki Strzępki i Pawła Demirskiego. Tuż po premierze w Teatrze Dramatycznym w Wałbrzychu, bytomskiej publiczności zaprezentowany zostanie spektakl „O dobru”.

- Będzie to ważny głos w toczącej się aktualnie debacie o kondycji polskiego teatru artystycznego. Jednym z tematów przedstawienia jest to, jak odnajdujemy się w rzeczywistości wokół nas, jak odnajdują się w niej artyści i instytucje teatralne, ale też wszelkie inne instytucje - wyjaśnia Dagmara Gumkowska.. Twórcy spektaklu pytają na ile mamy wpływ na to, co wokół nas, na ile świadomie uczestniczymy w wydarzeniach. Nie bez powodu piszą, że dedykują je wszystkim ludziom dobrej woli. Padają tu też pytania o status teatru, gusta publiczności i kwestie wyboru miedzy artyzmem a komercjalizacją.

Z nowości warto wspomnieć o spektaklu Piotra Cieplaka „Nieskończona Historia”, który do Bytomia przyjedzie niespełna dwa miesiące po premierze. Ta teatralna opowieść o jednym dniu z życia mieszkańców pewnej warszawskiej kamienicy, już została okrzyknięta jedną z najważniejszych warszawskich realizacji bieżącego sezonu teatralnego Na scenie zobaczymy gwiazdy warszawskiego Teatru Powszechnego: Mariusza Benoit, Cezarego Kosińskiego, Andrzeja Mastalerza, Marię Robaszkiewicz i Olgę Sawicką.

- Z dużym odzewem publiczności, szczególnie w Bytomiu - mieście z górniczymi tradycjami mam nadzieję spotka się spektakl „Orkiestra” Teatru Heleny Modrzejewskiej z Legnicy, w reżyserii Jacka Głomba. Przedstawia nie tylko losy pewnej górniczej orkiestry, ale też opisuje przemiany, który w ciągu ostatniego półwiecza zaszły w przemyśle wydobywczym. Akcja przedstawienia umieszczona została w cechowni kopalni i... właśnie w cechowni Kopalni Bobrek Centrum (a dokładniej Ruch Centrum) zaprezentujemy ten projekt. Mam nadzieję, że ten spektakl będzie ważnym głosem przypominającym o ludziach, którzy całe swoje życie poświęcili górnictwu – przekonuje pani Dagmara.

Teatralni eksperymentatorzy

W naszym mieście zjawi się wprost z Brazylii Eduardo Okamoto, w swoim kraju uznawany za jednego z najzdolniejszych aktorów swojego pokolenia. Zaprezentuje monodram „teraz i w godzinę, gdy nadejdzie nasza kolej” („Now and at the Time of Our Turn") przedstawiający historię masakry bezdomnych dzieci dokonanej przez brazylijską policję. Wydarzenie to opowiedziane zostanie z perspektywy chłopca, który przeżył.. Zważywszy na znakomite aktorstwo i skromną, odartą z dosłowności formę przedstawienia, możemy być pewni, że ten spektakl zapadnie nam na długo w pamięci.

Wśród festiwalowych propozycji teatru poszukującego nowych sposobów ekspresji na pewno warto zwrócić uwagę na goszczący po raz pierwszy w Polsce, niemiecki zespół Circle of Eleven, łączący w swoich projektach różne formy teatralne ze sztuką wideo, cyrku, akrobacji i tańca. Podczas Teatromanii pokazany zostanie spektakl „Leo”.

- To przedstawienie zdaje się zaprzeczać prawom grawitacji. I znów pokażemy spektakl będący dowodem na to, że tzn. teatr offowy to teatr jak najbardziej dla wszystkich. Żeby świetnie bawić się na tym przedstawieniu nie trzeba mieć żadnej wiedzy na temat teatru, nie trzeba było nigdy nawet być w teatrze. Zapraszamy natomiast... fanów... cyrku! Co więcej myślę, że spektakl zachwyci widzów w każdym wieku – i tych najmłodszych i dorosłych. Tytułowy bohater zmaga się w z codziennością, gdzieś w swoim maleńkim pokoiku. Codzienne sytuacje, marzenia, pragnienia okazują się jednak prowadzić go w świat fantazji, tajemniczych podróży. Przekracza granice tego, co wydaje się oczywiste, ściany jego pokoju nagle mogą stać się podłogą albo sufitem – grawitacja zdaje się nie istnieć! Nie zdradzając za dużo, zapraszam do tego metaforycznego świata, w którym artysta porozumiewa się z nami bez słów – zachęca Dagmara Gumkowska.

Teatromanom pokazany zostanie również przepiękny i obsypany masą nagród lalkowy spektakl „Żywoty świętych osiedlowych” wrocławskiego Teatru Ad Spectatores w reżyserii i wykonaniu Agaty Kucińskiej. To opowieść o mieszkańcach Osiedla, którzy podejrzewają, że powstało ono jakoś przypadkiem, poza planem stworzenia. Domagają się więc dla siebie legend, które dałaby im nieśmiertelność i tak powstaje szereg legend o dość nietypowych świętych: Muzykę na żywo do spektaklu będzie wykonywał Sambor Dudziński, który tego samego dnia, nieco wcześniej na Rynku zaprezentuje swój najnowszy projekt „Dźwiękowiązałka”.

Bardzo szczególnym wydarzeniem festiwalu będzie też prezentacja projektów Kabaretu Drzewo a Gada - „Efekt znikającego kolana" i Rafała Urabckiego – „W Przechlapanem”. Oba mówią o sytuacji osób niepełnosprawnych, tyle, że głosem bardzo na przekór rozmaitym utartym stereotypom. Mówią z przymrużeniem oka, czasem z gorzkim humorem, zaskakują.

Teatr młodych

- Jeden dzień festiwalu poświęcimy młodym twórcom związanym z naszym miastem. Zaprezentujemy trzy monodramy: Adrianny Jendroszek, Moniki Szomko i Doroty Furmaniuk. Pokażemy też projekt Teatru MaStuMo, który tworzą nasi wolontariusze, a obecnie studenci kulturoznawstwa. Będzie też spektakl absolwentek klas aktywności twórczej jednego z bytomskich gimnazjów. Zaprezentujemy również jeden ze spektakli nagrodzonych w ramach XXIII Festiwalu TAETRALNEGO organizowanego w IIILO im. Stefana Batorego w Chorzowie. (Lord Streisand - „Artystka bez talentu”) - – zapowiada Dagmara Gumkowska.

Widowiska plenerowe

Na Teatromanii nie zabraknie też – tradycyjnie już - widowisk plenerowych. Pierwszą z propozycji będzie „Faust” katowickiego Teatr A PART. Historia tytułowego Fausta jest tutaj punktem wyjścia do snucia rozważań nad wiecznym rozdarciem człowieka między doczesnością wypełnioną pragnieniami i żądzami ciała a starością i śmiercią. Jednocześnie będzie to opowieść o człowieku zakochanym do obłędu w kobiecie i konsekwencjach, jakie niesie ze sobą toksyczna miłość. Kolejnym przedstawieniem plenerowym będzie „Wiśniowy Sad” Lwowskiego Akademickiego Teatru Woskresinnia.

- Zapraszamy również na szaleńcza paradę Kamchatka – hiszpańskiego zespołu o tej samej nazwie. Spektakl „Kamchatka" prezentowany był już w ponad piętnastu krajach świata. To przedstawienie, które powstaje na naszych oczach, tuż obok nas. Grupa postaci przypominających te, które oglądamy na starych sepiowych fotografiach, wędruje przez miasto. Będą zaglądać do sklepów, przysiądą z przechodniami na ławce. Przypomną, że nie zawsze trzeba się spieszyć, ze tyle wokół nas pięknych rzeczy. Zaczarują Bytom swoją wyobraźnią! Na Rynku swój grający wehikuł zaprezentuje też Sambor Dudziński, o którym rozmawialiśmy wcześniej – zachęca Dagmara Gumkowska

A festiwal otworzy już 17 maja Tang Shu-wing Theatre Studio (Hongkong) spektaklem „Titus Andronicus 2.0". Będzie to opowieść o nienawiści i zemście, prowokująca widzów do zmierzenia się z mroczną stroną naszej ludzkiej natury... Dodajmy, że inna wersja tego przedstawienia będzie prezentowana podczas Światowego Festiwalu Szekspirowskiego (World Shakespeare Festiwal) organizowanego przez londyński the Globe Theatre podczas Olimpiady Kulturalnej w maju tego roku jako jedyne wydarzenie kulturalne z Hongkongu.

UWAGA! Teatromania nadchodzi!!!

Szczegółowy program festiwalu dostępny będzie na stronie: www.teatromaniafestiwal.pl oraz na plakatach.

Łukasz Karkoszka
Dziennik Teatralny Katowice
16 maja 2012

Książka tygodnia

Ziemia Ulro. Przemowa Olga Tokarczuk
Społeczny Instytut Wydawniczy Znak
Czesław Miłosz

Trailer tygodnia