Tekst kuratorski
42. Warszawskie Spotkania Teatralne - 19 - 29 maja 2022„Wydawałoby się, że wszystko wróciło do normy. 42. Warszawskie Spotkania Teatralne po dwóch latach perturbacji spowodowanych pandemią Covid-19 ponownie odbywają się zgodnie z tradycją. Przede wszystkim możemy zaprosić publiczność na wszystkie miejsca widowni Teatru Dramatycznego – bez żadnych ograniczeń. Jak zawsze mamy nadzieję, że zobaczą Państwo przedstawienia, które warto poznać, by mieć pogląd, co ważnego i ciekawego stało się w polskim teatrze w ubiegłym roku. Selekcji niezmiennie towarzyszyło pytanie, czy w spektaklach widać coś z naszej rzeczywistości, niekoniecznie tylko tej, z którą obcujemy w mediach społecznościowych.
Wybór przedstawień był trudniejszy niż poprzednio, ponieważ życie teatralne nadrabiało zaległości spowodowane lockdownami. Program tej edycji WST można by jeszcze powiększyć. Wybraliśmy ostatecznie osiem przedstawień do prezentacji na żywo i jedną rejestrację spektaklu. Jest oczywiście w tym zestawie tytuł, na który zapewne wszyscy czekają – najgłośniejsza premiera 2021 roku: Dziady Mickiewicza w inscenizacji Mai Kleczewskiej z Teatru im. Słowackiego w Krakowie. Będzie to pokaz festiwalowy przygotowany specjalnie na scenę Teatru Dramatycznego, ale można się spodziewać, że wywoła takie same emocje, jak w macierzystej siedzibie. A może odbiór tych właśnie Dziadów w „salonie warszawskim" będzie jeszcze bardziej gorący?
Tak się złożyło, że w programie festiwalu dominują przedstawienia reżyserek różnych pokoleń. Anna Augustynowicz pokaże spektakl, którym pożegnała się po 30 latach ze swoją dyrekcją w Teatrze Współczesnym w Szczecinie: Odlot wg tekstu Zenona Fajfera. Rzecz bardzo polska i bardzo – jeśli tak można się wyrazić – Augustynowiczowa. Obok tej wybitnej reżyserki na Spotkaniach pojawi się debiutantka: Katarzyna Minkowska, która z zespołem Teatru Polskiego w Poznaniu przygotowała oryginalną adaptację klasycznej powieści Marii Kuncewiczowej: Cudzoziemka. Zobaczą Państwo także przedstawienie, które otrzymało grand prix Festiwalu Boska Komedia: Wujaszka Wanię Czechowa w reżyserii Małgorzaty Bogajewskiej i w znakomitym wykonaniu aktorów Teatru Ludowego w Krakowie. Zdecydowaliśmy się zestawić ten spektakl z inną inscenizacją tej samej sztuki, zrealizowaną pod tytułem Komedia. Wujaszek Wania w Teatrze Zagłębia w Sosnowcu przez Jędrzeja Piaskowskiego, którego adaptację Nad Niemnem zapewne publiczność ubiegłorocznych Warszawskich Spotkań Teatralnych dobrze zapamiętała.
Stałym bywalcem Spotkań jest Stary Teatr w Krakowie i tej tradycji się trzymamy: tym razem proponujemy bardzo współczesne wariacje na temat Halki Moniuszki w reżyserii Anny Smolar. Ale będziemy gościć w Warszawie również teatry, które rzadziej bywały na Spotkaniach: Teatr im. Kochanowskiego w Opolu przedstawi Badania ściśle tajne Wyrypajewa w reżyserii Norberta Rakowskiego. A Teatr im. Horzycy w Toruniu zaprezentuje autorski spektakl słoweńskiego reżysera Jerneja Lorenci zainspirowany biblijnymi tekstami Biblia: Próba.
Program krajowych przedstawień uzupełnia rejestracja Dziewicy Orleańskiej Schillera, którą wystawiła Ewelina Marciniak w Nationaltheater w Mannheim. Wiemy, jak mocną pozycję w niemieckim teatrze zdobyła nasza reżyserka. Kolejnym dowodem uznania dla jej pracy jest zaproszenie właśnie Dziewicy Orleańskiej na Berlińskie Spotkania Teatralne – najbardziej prestiżowy festiwal teatru niemieckojęzycznego.
Napisaliśmy na wstępie, że wydawałoby się, iż wszystko wróciło do normy: znowu możemy cieszyć się Warszawskim Spotkaniami Teatralnymi jak przed pandemią. Ale układając program imprezy nie wiedzieliśmy, że w tym roku odbywać się będzie ona w cieniu przerażającej wojny w Ukrainie. Czy w obliczu tego, co się dzieje za naszą wschodnią granicą, będziemy mogli ze spokojnym sumieniem oglądać festiwalowy teatr? Może – jak mówi łacińska maksyma – wśród oręża muzy powinny zamilknąć? Nie ma na te pytania dobrej odpowiedzi. Daje do myślenia opinia głoszona przez ludzi ukraińskiego teatru, że celem agresji putinowskiej Rosji jest także zniszczenie kultury jako przejawu odrębności państwowej i narodowej Ukrainy. Kultura jest ofiarą tej wojny, ale również bronią, która służy do walki o wolność. Jesteśmy z bohaterskim społeczeństwem ukraińskim w tak tragicznym dla niego czasie. Festiwalowym gestem solidarności będzie udostępniony on-line specjalny pokaz sztuki Złe drogi, autorstwa znakomitej ukraińskiej autorki, Natalii Worożbyt, przygotowany z aktorami Teatru Dramatycznego przez Aldonę Figurę.
Z okazji tegorocznych Warszawskich Spotkań Teatralnych ukaże się wydawnictwo poświęcone historii festiwalu. Przypomina ono, że Spotkania przechodziły różne koleje losu, odbijało się w nich życie nie tylko teatralne. 42. edycja jest tego kolejnym przykładem. Niezależnie jednak jak trudne byłoby to doświadczenie, nie traćmy wiary w najistotniejszy sens warszawskiego festiwalu, zawarty w słowie: Spotkania."
