"Tosca" jako muzyczny kryminał.

Z Mariuszem Kwietniem - dyrektorem artystycznym Opery Wrocławskiej - rozmawia Nadia Szagdaj z Gazety Wrocławskiej.

Nadia Szagdaj: Czy Puccini myślał, że tworzy opowieść kryminalną? A może To chwyt marketingowy Opery Wrocławskiej?

Mariusz Kwiecień - Sądzę, że Puccini w ogóle się nad tym nie zastanawiał. Z pewnością myślał bardziej jak muzyk. Chciał stworzyć odpowiednią dramaturgię, dostosowywał linie melodyczne do głosów, by śpiewacy mogli zachwycić publiczność. Ale nie da się ukryć, że to... jest kryminał. Na końcu mamy w sumie trzy trupy. Pierwszy już w drugim akcie. Nie zapominajmy, że na końcu sama Tosca odbiera sobie życie. Jak inaczej nazwać taką historię? "Tosca" jest takim rodzajem dramatu, który możemy określić również mianem kryminału.

Puccini pisał o silnych kobietach. Mimi, Madame Butterfly, Tosca. A jednak są to kobiety tragiczne. Czy to oznacza, że opera dobiera repertuar tak, by poruszać problemy społeczne?

- Nie do końca kierowałem się tą myślą. Mamy taki plan, żeby 2024 roku w sezonie zagrać wszystkie opery Pucciniego. Po to, by pokazać piękno tej muzyki. I dlatego, że to setna rocznica śmierci kompozytora. Manon Lescaut, Madame Butterfly, Mimi. To wszystko są kobiety piękne, silne, dumne, ale ich mądrość i seksualność nierzadko je gubią. Widzimy jednak siłę płynącą z tych postaci. Jeśli przy okazji zwrócimy tym samym uwagę widzów na siłę kobiet, jestem jak najbardziej za.

Pozostańmy w temacie estetyki. Luciano Pavarotti, Montserrat Caballe, Joan Sutherland to wokaliści o pięknych głosach. Czy w dzisiejszych czasach jednak wciąż chodzi tylko o głos? A może też o aparycję? Na scenie królują Kaufmann i Netrebko, artyści o nienagannym wyglądzie.

- Nie umiem odpowiedzieć w sposób jednoznaczny na to pytanie. Dla mnie dobór artystów to zawsze kwestia wyczucia i muzycznego smaku jaki prezentuje sobą śpiewak. Jeśli tylko pięknie śpiewa, jego wygląd nie będzie miał dla mnie znaczenia. Tego właśnie nauczyła mnie długoletnia współpraca z nowojorską Metropolitan Opera. Tam nie porusza się tematów: śpiewak czarnoskóry, śpiewak korpulentny, czy za wysoki... Często partnerowały mi kobiety wyższe ode mnie. Musieliśmy to po prostu ograć i nauczyć współdziałać w imię sztuki.

Czy to jest właśnie trend, za którym podąża Opera Wrocławska?

- Oczywiście. Śpiewałem na scenie z Luciano Pavarottim, który nie należał do osób drobnych, natomiast anielskość jego głosu predestynowała go do śpiewania, d końca jego kariery, ról kochanków i amantów. Do dziś mam ten dźwięk w uszach. Kariera w Metropolitan Opera i innych dobrych teatrach pozwoliła mi osłuchać się ze śpiewakami, którzy śpiewają prawidłowo. W Polsce dajemy role śpiewakom na etacie, często na siłę, choć partie te nie są dla nich. My tutaj będziemy szukać nowych rozwiązań. Wciąż mamy zamiar korzystać z talentów na etacie i zasilać je znakomitymi artystami z całego świata. Choćby po to, by pokazać, że przez artystyczny "miks" można stworzyć piękny, operowy sezon.

W takim razie miejmy nadzieję, że pandemia nie powróci i teatr pozostanie otwarty.

- Zawsze jesteśmy na to gotowi. Nagrywamy wszystkie nasze przedstawienia, jak choćby "Wolnego Strzelca", który z Aleksandrą Kurzak w roli głównej, będzie mieć premierę 15 października. Nagrania realizujemy dla osób, które chcą przedstawienie zobaczyć raz jeszcze albo z jakiegoś powodu nie mogły na takowe dotrzeć. Ale nawet jeśli pandemia wróci, bilety są ważne w innych terminach. Robiliśmy tak już wcześniej. Na razie jednak gramy na sto procent, planowo, wszystkie spektakle, więc bilety można śmiało rezerwować i nabywać. Oczywiście przedstawienia dajemy przy zachowaniu wszelkich zasad bezpieczeństwa.

A jak się Pan czuje przed tym sezonem?

- Świetnie. Świetnie, świetnie...!

Widział Pan operę z każdej perspektywy. Ze sceny, z publiczności, teraz oczami dyrektora.

- Muszę przyznać, że doszedłem do wniosku, iż cała moja kariera muzyczna, jako artysty była po to, żebym dziś mógł pełnić tę funkcję jak najlepiej i mógł rozwijać Operę Wrocławską. W sumie to przecież jeden z najpiękniejszych i najstarszych teatrów operowych w Polsce.

__

Mariusz Kwiecień - śpiewak (baryton), urodzony 4 listopada 1972 w Krakowie. Występował na deskach Metropolitan Opera w Nowym Jorku, londyńskiej Royal Opera House, La Scali w Mediolanie i wielu innych teatrach operowych Europy i Ameryki Północnej. 22 maja 2009 z rąk Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Bogdana Zdrojewskiego odebrał Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis". W 2011 został laureatem Nagrody Miasta Krakowa. Postanowieniem prezydenta RP Bronisława Komorowskiego z 16 czerwca 2015 został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi za zasługi dla kultury polskiej. Od lipca 2020 pełni funkcję dyrektora artystycznego Opery Wrocławskiej. Karierę sceniczną zakończył w 2020 ze względu na problemy zdrowotne. Posiada także obywatelstwo amerykańskie.