Tydzień performance

Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski w Warszawie

W przedświątecznym tygodniu od 14 do 20 grudnia Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski prezentuje TYDZIEN PERFORMANCE, cykl unikalnych działań performatywnych z udziałem wybitnych artystów eksplorujących język ruchu, obrazu i dźwięku.

Szwedzki artysta wizualny Erik Bünger w erudycyjnym performatywnym wystąpieniu podejmie temat ludzkiego głosu oderwanego od ciała, oddalonego w czasie i przestrzeni, w kontekście najstarszej mechanicznej rejestracji ludzkiego głosu w 1860 roku i fenomenu glosolalii – mówienia językami. W spektaklu tanecznym Janusz Orlik zaprosi w podróż labiryntem ludzkiego ciała poddawanego codziennej kakofonii bodźców w sytuacji alienacji emocjonalnej. W tajniki choreografii eksperymentalnej, która tworzy warunki dla odmiennego doświadczania świata, wprowadzi w swoim performansie Magda Ptasznik. Natomiast Ramona Nagabczyńska w niezwykle energetycznym performansie pokaże, jak muzyka wnika w ciała performerów i daje impuls do kolejnych działań ruchowych. TYDZIEŃ PERFORMANCE uświetnią koncertami Phil Minton, słynny muzyk improwizowany, genialny wokalista, mistrz rozszerzonych technik wokalnych, interpretator tekstów Jamesa Joyce'a, Josifa Brodsky'ego, Williama Blake'a i poezji konkretnej, oraz Ghédalia Tazartès, francuski artysta tureckiego pochodzenia, tajemniczy nomada, który od blisko czterdziestu lat tworzy własny język, oparty na prawdziwej i wymyślonej muzyce etnicznej, poezji, noise, blues i muzyce konkretnej, i snuje swoją rytualną, transową, poruszającą do głębi opowieść.

Występy odbędę się w Laboratorium CSW i w nowym LOKALU A-I-R-Laboratory w przestrzeni miasta.

Wieczór z Erikiem BÜNGEREM
Część 1
Erik Bünger, The girl who never was (Dziewczynka, której nie było), esej performatywny
Część 2
Erik Bünger, Empire never ended, performans muzyczny
z udziałem Jana Filipa Tupy (wiolonczela)
Rozmowa z artystą, prowadzenie: Stach Szabłowski

w ramach TYGODNIA PERFORMANCE i wystawy GŁOS
Kurator: Stach Szabłowski
Koordynacja: Paulina Kowalczyk

14 grudnia (niedziela), godz. 18.00
Sala Widowiskowa im. Wojciecha Krukowskiego
Budynek Laboratorium CSW
Wstęp wolny

Ludzki głos to fenomen, który nie przestaje fascynować Erika Büngera. Szwedzki artysta traktuje go zarówno jako materię swoich prac, jak i przedmiot badań. Dubbing, brzuchomówstwo, głosy na różne sposoby transmitowane, zapisywane, przechowywane i transformowane za pomocą coraz doskonalszych technologii, głosy dochodzące do nas z drugiego końca świata, z przeszłości, a nawet zza grobu stały się tematem zbioru wideo-esejów Erika Büngera pokazywanego na wystawie GŁOS – nieformalnej trylogii rozpoczętej filmem A lecture on schizophonia i kontynuowanej w filmach The Third Man oraz The girl who never was. Bünger pokazuje, w jaki sposób "boski instrument" zainstalowany w ludzkim ciele organizuje naszą wyobraźnię, stwarza świat. Artysta sugeruje, że jeżeli szukamy uwięzionego w materii ducha, możemy go odnaleźć właśnie w głosach, które dochodzą do nas z ludzkich ust i z coraz doskonalszych maszyn.
Punktem wyjścia narracji The girl who never was (Dziewczynka, której nie było) jest zapis uważany za pierwszą w historii mechaniczną rejestrację ludzkiego głosu, której dokonał w 1860 francuski wynalazca Édouard-Léon Scott de Martinville za pomocą fonoautografu zapisującego głos w formie graficznej. Zapis ten odtworzono półtora wieku później w 2008 na uniwersytecie w Berkeley. To najstarszy słyszalny głos, jakim dysponujmy; kogo usłyszano? samego wynalazcę? czy też jego sześcioletnią córkę, która, być może, nigdy nie istniała?
Wieczór z Erikiem Büngerem rozpocznie performatywny wykład artysty, który wykona na żywo pracę wideo The girl who never was, prezentowaną obecnie na wystawie GŁOS. W drugiej części wieczoru Erik Bünger przedstawi performans Empire never ended w wykonaniu szwedzkiego wiolonczelisty Jana Filipa Tupy, podejmujący fenomen glosolalii (mówienia językami) w oparciu o pochodzące z 1948 roku archiwalne nagranie głosu człowieka przemawiającego językami. Uważa się, że mówca pozostawał w czasie nagrania w stanie transu. Dźwięki i słowa, które artykułuje, nie zostały rozpoznane jako należące do któregokolwiek ze znanych języków. Nie wiemy, jaka była ojczysta mowa tego człowieka. Nie wiemy też, czy kultywował jakieś wierzenia religijne – a jeżeli tak, to jakie.
Jako intermezzo pomiędzy pierwszą i drugą częścią wieczoru odbędzie się rozmowa z artystą, którą poprowadzi Stach Szabłowski.
Praca Empire never ended została oryginalnie napisana dla Ensemble Modern na zamówienie Fundacji BHF-Bank w ramach projektu Frankfurter Positionen Praca oparta jest na nagraniu Banta Trance Speech opublikowanym przez Thomasa Knoefela i Andreasa Fischera w antologii Occult Voices – Paranormal Music, Recordings of Unseen Intelligences 1905-2007 (CD, Kolonia, 2007).
www.erikbunger.com

Janusz ORLIK
Insight
performans

w ramach TYGODNIA PERFORMANCE i Polskiej Platformy Tańca 2014

15 grudnia (poniedziałek), godz. 19.00, Budynek Laboratorium CSW
Kuratorka: Agnieszka Sosnowska
Koordynacja: Paulina Kowalczyk
Wstęp wolny

Performans Janusza Orlika Insight poszukuje fizycznej i wizualnej reprezentacji dla emocjonalnych stanów wyalienowania z otaczającej nas rzeczywistości. Umieszczając bohatera w jednocześnie realnej i metaforycznej przestrzeni sceny gęstej od mikro gestów, cieni i głosów, spektakl zderza ze sobą świat zewnętrzny i wewnętrzny, oferując nam wgląd w niejednoznaczne stany emocjonalne. Przełożone na intensywny język ruchu i obrazu, wciągają nas w pełną napięcia podróż labiryntem ludzkiego ciała dzień po dniu zderzającego się z kakofonią otaczających je bodźców. Insight powstał jako kolejna odsłona trwającego od blisko 10 lat artystycznego dialogu między Januszem Orlikiem a Joanną Leśnierowską i jest trzecim solo Janusza Orlika w ramach programu Stary Browar Nowy Taniec.

Janusz Orlik po ukończeniu warszawskiej szkoły baletowej studiował w Brucknerkonservatorium Linz (Austria). Występował w produkcjach choreografów takich jak Olga Cobos, Peter Mika, Catherine Guérin, Rebekka Murgi, Nicole Caccivio, Charlotte Vincent. Od 2002 jest stałym członkiem Vincent Dance Theatre (Wielka Brytania). Orlik tworzy własne prace choreograficzne; jest autorem spektakli Exérese monobloc (2004), a bliźniego swego jak siebie samego (2006), Live on stage (2008), Święto wiosny (2011), Insight (2013). W 2014 wystąpił w ... (Rooms by the sea) z cyklu „Ćwiczenia w patrzeniu" autorstwa Joanny Leśnierowskiej, w spektaklu Skutki niezamierzone autorstwa Sjoerda Vreugdenhila oraz w Back to bone autorstwa Rosalind Crisp. Poza pracą sceniczną Janusz Orlik prowadzi warsztaty taneczne w szkołach tańca oraz innych placówkach edukacyjnych w kraju i za granicą.

Joanna Leśnierowska, dramaturg, krytyczka, kuratorka tańca i performerka, od 2004 prowadzi program taneczny Stary Browar Nowy Taniec prezentujący najnowsze osiągnięcia współczesnej choreografii oraz intensywnie wspierający rodzimych twórców. Pracuje jako opiekun artystyczny młodych choreografów oraz jako dramaturg, performer i artystyczny konsultant polskich i międzynarodowych artystów, takich jak: Janusz Orlik, Renata Piotrowska, Arkadi Zaides, Minimetal, Lia Haraki, czy Márta Ladjánszki.

Phil MINTON & Gerard LEBIK
koncert muzyki improwizowanej oraz instalacja dźwiękowa

w ramach TYGODNIA PERFORMANCE

15 grudnia (poniedziałek), godz. 20.30, Lokal A-I-R Laboratory, ul. Marszałkowska 9/15, Warszawa
Kurator: Michał Libera
Koordynacja: Paulina Kowalczyk

Wstęp wolny

Phil Minton (ur. 1940, Wielka Brytania), legenda muzyki improwizowanej, genialny wokalista, mistrz rozszerzonych technik wokalnych, wybitny interpretator tekstów Jamesa Joyce'a, Josifa Brodsky'ego czy Williama Blake'a oraz poezji konkretnej. Gerard Lebik (ur, 1980, Polska), muzyk zajmujący się improwizacją, kompozycją i intermedium, bada zjawiska akustyczne za pomocą saksofonu, generatorów fal akustycznych, kompresorów powietrza. Wspólny koncert muzyków będzie poszukiwaniem punktów, w których ich biegunowo różne dźwięki krzyżują się w sensie akustycznym i estetycznym.

Magda PTASZNIK
Surfing performans

w ramach TYGODNIA PERFORMANCE

16 grudnia (wtorek), godz. 19.00, Lokal A-I-R Laboratory
ul. Marszałkowska 9/15, Warszawa
Kuratorka: Agnieszka Sosnowska
Koordynacja: Paulina Kowalczyk

Wstęp wolny

UWAGA! Liczba miejsc ograniczona. Pierwszeństwo wejścia na spektakl będą miały osoby z rezerwacją. Prosimy o wcześniejszą rezerwację miejsc pod adresem e-mail: biuro@burdagstudio.com

Performans Madgaleny Ptasznik Surfing to laboratorium, w którym podmiotowość działań podlega rozproszeniu. To performans sieci aktywacji – fizyczna akcja performerki wprawia obiekty w ruch, a ich (re)akcje inicjują i transformują kolejne akcje. Surfing to rytuał uwalniania obiektów, rozluźniania naszego sposobu ich postrzegania, nowa propozycja postrzegania rzeczywistości, dodania nowych interpretacji do doświadczenia środowiska i czasu. Surfing aktywuje materię, skupiając się na jej powierzchni, w kontakcie z nią szuka doświadczania, kieruję uwagę ku temu, co na wierzchu, co widoczne i dostępne. Surfing prowokuje zderzenia powierzchni, tarcia, zarysowania, obserwuje kierunki w przestrzeni, odległości, zmieniającą się dynamikę i różnice energetyczne akcji, w których powierzchnie spotykają się.

Warszawski pokaz Surfingu został zrealizowany w ramach programu Fundacji Burdąg Badanie/Produkcja.Taniec w procesie artykulacji, który zakłada twórczą współpracę między praktykami i teoretykami sztuk performatywnych, tworzenie rezydencji artystycznych oraz budowanie dyskursu wokół choreografii eksperymentalnej. Fundacja i Dom Pracy Twórczej Burdąg oraz Instytut Muzyki i Tańca zaprosiły wybranych uczestników do udziału w powstawaniu premierowych produkcji choreograficznych autorstwa Magdaleny Ptasznik, Marii Stokłosy, Renaty Piotrowskiej i Maiji Reety Raumanni. W czasie prób uczestnicy śledzą proces powstawania spektaklu, poznają metody twórcze oraz sposoby komunikacji wewnątrz procesu tworzenia i na podstawie zebranego materiału piszą autorskie teksty będące analizą procesu powstawania spektaklu.

Magdalena Ptasznik, choreografka, performerka, absolwentka School for New Dance Development w Amsterdamie i socjologii na Uniwersytecie Warszawskim. Stypendystka programu danceWEB 2011 w ramach festiwalu ImPulsTanz w Wiedniu i programu Meet the next Generation w Bukareszcie (eXplore Dance Festival). Studiowała m.in. u Debory Hay, Rii Higler, Benoît Lachambra, Xaviera Le Roy czy Roberta Steijna. Swoje spektakle prezentowała w Holandii, Niemczech, Portugalii, Rumunii i Polsce. Jest współzałożycielką powstałego w 2011 CENTRUMwRUCHU, pierwszego w Warszawie miejsca pracy dla choreografii I zrzeszenia niezależnych twórców. O choreografii myśli jako o narzędziu umożliwiającym tworzenie warunków dla odmiennego doświadczania i postrzegania czasu, przestrzeni, ciał. Ciało postrzega jako wehikuł tego doświadczenia.

Ramona NAGABCZYŃSKA
New (Dis)Order
performans

w ramach TYGODNIA PERFORMANCE

19 grudnia (piątek), godz. 18.30, Budynek Laboratorium CSW
Kuratorka: Paulina Kowalczyk

Wstęp wolny

Taniec rockowy był zazwyczaj wybujały i w anarchistyczny sposób skomplikowany. Taniec teatralny był zaś minimalistyczny, był tańcem pieszych. Popularny żart podsumowywał tę sytuację: „We wczesnych latach 60. ludzie szli na koncert taneczny, by popatrzeć jak inni stoją. Po koncercie wszyscy razem szli na imprezę potańczyć". Cynthia Novack, Looking at Movement as Culture

Performans New (Dis)Order z udziałem trzech tancerzy w choreografii Ramony Nagabczyńskiej to pętla energii idąca z muzyki w ciała performerów i stamtąd kontynuująca swoją drogę jako impuls do podejmowania przez performerów kolejnych działań ruchowych. Działania te rozpięte są pomiędzy spontanicznością a cytatem, intymnością a hedonizmem, wyzwoleniem a destrukcją i zaraża widza nie tylko energią i napięciem, ale też empatią. Dzięki subtelnemu wpleceniu estetyki tanecznej w działania, widz odnosi wrażenie, jakby brał udział w imprezie, a nie spektaklu tanecznym.

Ramona Nagabczyńska (ur. Toronto, Kanada) uczyła się tańca w Państwowej Szkole Baletowej w Warszawie, na wydziale tańca współczesnego w Hochschule für Musik und Darstellende Kunst we Frankfurcie nad Menem, w London Contemporary Dance School. Tańczyła m.in. dla Polskiego Teatru Tańca, Saju Hari (Wielka Brytania), Darkin Ensemble (Wielka Brytania), Tom Dale Company (Wielka Brytania), 30 Bird Productions (Wielka Brytania), Carrie Cracknell i Lucy Guerin (Wielka Brytania/Australia), Emmy Martin (Irlandia), Davida Wampacha (Francja), Uia Sickle (Belgia/Kanada) oraz Marysi Stokłosy, Kayi Kołodziejczyk, Good Girl Killer (PolskaL), jak również Clod Ensemble (Wielka Brytania), z którymi współpracuje od 2008 roku. Tego samego roku Ramona dołączyła do międzynarodowego kolektywu Universal Law of Impermanence (U/LOI). Najnowsza produkcja Nagabczyńskiej to Akumulacja© Trisha Brown, wyprodukowana przez Komunę Warszawa, jako część cyklu RE//MIX. Ramona Nagabczyńska jest członkinią Centrum w Ruchu.

Ghédalia TAZARTÉS + Paweł ROMAŃCZUK + Andrzej ZAŁĘSKI
Piotr KUREK solo
koncert

w ramach TYDODNIA PERFORMANCE i Programu Strefa GŁOSY

20 grudnia (sobota), godz. 19.00, Budynek Laboratorium CSW
kurator: Andrzej Załęski
asystent kuratora: Patrycja Rómmel

bilety: 20 zł

Ghédalia Tazartès, francuski artysta tureckiego pochodzenia, jego twórczość wymyka się wszelkim kategoriom i pozostaje jedynym w swoim rodzaju, osobnym głosem operującym na pograniczu poezji, muzyki i sztuki dźwięku. Tajemniczy nomada, który od blisko czterdziestu lat tworzy własny język (dosłownie i w przenośni), oparty na prawdziwej i wymyślonej muzyce etnicznej, poezji, noise, blues i muzyce konkretnej. Potrafi wciągnąć publiczność w swoją rytualną, transową opowieść i poruszyć słuchaczy piękną i smutną melodią. Bezkompromisowy i ponadczasowy mistyk, pieśniarz stojący obok wszelkiej tradycji i jednocześnie nieodłącznie z nią związany i bezustannie ją reinterpretujący. Rzadko nagrywa płyty i występuje, uznawany za artystę kultowego, potrafiącego przyciągnąć i zahipnotyzować publiczność dużych sal koncertowych i kameralnych wystąpień. Podczas warszawskiego koncertu wystąpi z Pawłem Romańczukiem i Andrzejem Załęskim, z którymi wcześniej spotka się w studiu Rogalów Analogowy na sesji nagraniowej.

Paweł Romańczuk, muzyk, kompozytor, od 2006 rozwija poszukiwania w dziedzinie nietypowych źródeł dźwięku. Założyciel wrocławskiej grupy Małe Instrumenty, w ramach której realizuje własne potrzeby artystyczne. Jest autorem muzyki do filmów, spektakli teatralnych. Buduje własne instrumenty, konstrukcje grające, tworzy instalacje dźwiękowe. W 2010 opublikował pierwsze opracowanie historii toy piano. Prowadzi warsztaty, prezentacje, wykłady i wystawy związane z instrumentami i eksperymentami dźwiękowymi.

Andrzej Załęski, muzyk, perkusista, filmowiec, grał w zespołach Multicide, 3 Metry, Za Siódmą Górą, Mitch and Mitch. Współpracował min. z Joe Giardullo, Eugenem Chadbournem, Charlesem Haywardem, Johnem Hegre, Tatsuyą Yoshidą, Pavlem Fajtem, Sylvie Courvoisier, Vinzem Vonlanthenem, zespołem Małe Instrumenty, Johannesem Bergmarkiem, Ralfem Wehovskym, Jerzym Mazzollem, Andrzejem Przybielskim, Praffdatą, Komorą A, Jackiem Staniszewskim, Robertem Nizińskim. Współtwórca Komuny Otwock, współpracował z teatrami Gardzienice i Akademia Ruchu. Od 1993 kurator Programu Strefa w Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski.

Piotr Kurek, muzyk, znany z projektu Piętnastka oraz kilku solowych albumów wydanych przez wytwórnie Sangoplasmo, Digitalis oraz Crónica. Współpracował z grupami teatralnymi i tańca współczesnego - Lubelskim Teatrem Tańca i Centre Chorégraphique National de Rillieux-la-Pape (Lyon) oraz niezależnymi choreografami i reżyserami, m.in. Anną Ladas, Joanną Grabowiecką, Ryszardem Kalinowskim i Robertem Drobniuchem. Jest autorem bądź współautorem wielu projektów instrumentalnych, m.in. Heroiny, Suaves Figures (z Sylvią Monnier), Betaville, Piętnastka (z Hubertem Zemlerem). Uczestniczył w festiwalach muzycznych i teatralnych, m.in. Unsound (Nowy Jork, Kraków), Humanist SK (Paryż), OFF Festival (Katowice), Transmediale (Berlin).

(-)
Materiał Organizatora
11 grudnia 2014

Książka tygodnia

Wyklęty lud ziemi
Wydawnictwo Karakter
Fanon Frantz

Trailer tygodnia