Uczta mistrzów

"Kolacja na cztery ręce" - reż. Kazimierz Kutz - Teatr Telewizji

Fascynujący spektakl o starciu dwóch wybitnych kompozytorów w wykonaniu aktorskich sław. Roman Wilhelmi gra Jerzego Fryderyka Haendla, Janusz Gajos - Jana Sebastiana Bacha.

Wielcy muzycy XVIII wieku spotykają się pierwszy i jedyny raz na kolacji, podczas której przez kilka godzin dyskutują o sztuce, sławie, pieniądzach i osobistych wyborach. Obaj urodzeni w 1685 roku są już u schyłku artystycznej i życiowej drogi.

Licytują się na dzieła, chwalą osiągnięciami, opowiadają o wyrzeczeniach i kosztach, jakie ponieśli, by poświęcić się pracy. Toczą spór, którego ludzie zajmujący się sztuką nie rozstrzygnęli po dziś dzień: Czy liczy się sukces finansowy, schlebianie gustom i zabieganie o popularność, czy może tworzenie jest celem samym w sobie, a pieniądze i sława to jedynie dodatkowe profity?

Autor „Kolacji na cztery ręce” – niemiecki muzykolog Paul Barz, wykorzystując znakomitą znajomość życiorysów obu kompozytorów, opisał sytuację fikcyjną. W rzeczywistości Haendel i Bach nigdy się nie spotkali.

Zrobił to jednak tak zręcznie, że gotowi jesteśmy wierzyć w każde padające z ekranu słowo. Roman Wilhelmi przelatuje przez telewizyjną scenę jak przeciąg. Jego Haendel jest zadufanym, aroganckim bywalcem salonów. Oburza się, gdy członkowie Towarzystwa Nauk Muzycznych, którzy spotkali się w Lipsku, nie oddali mu odpowiedniej czci. Przyzwyczaił się, że na jego widok powstają królowie i kardynałowie. Jest przecież Orfeuszem swoich czasów, najlepiej płatnym muzykiem na świecie.

Bach Janusza Gajosa to skromny, nieobyty w towarzystwie kantor z kościoła św. Tomasza. Ma na utrzymaniu żonę i dwadzieścioro dzieci. Komponuje w skromnym pokoju na plebani. Nigdy nie był we Włoszech, bo dla niego „za daleko, za drogo”. Na swojej „Pasji wg św. Mateusza” nie zarobił ani grosza.

Z pozoru podział ról jest prosty. Bach to artysta prowincjonalny, kochający żonę, dzieci i muzykę. Haendel – światowiec, z dużym majątkiem i sławą, któremu zabrakło czasu na założenie rodziny. Ale wraz z przybywaniem kolejnych potraw wnoszonych przez Jana Krzysztofa Schmidta (Jerzy Trela), a przede wszystkim wypijanych przez muzyków trunków bohaterowie zaczynają odsłaniać swoje prawdziwe charaktery.

Świetne przedstawienie Kazimierza Kutza nie zestarzało się ani trochę, mimo że od premiery minęło już prawie 20 lat.

Julia Rzemek
Rzeczpospolita
10 kwietnia 2009

Książka tygodnia

Teatr, który nadchodzi
Wydawnictwo słowo/obraz terytoria Sp. z o.o.
Dariusz Kosiński

Trailer tygodnia