VII Festiwal Kultury Żydowskiej

Święto żydowskiej kultury to barwny, trwający dziewięć dni, festiwal. Z mnóstwa koncertów, spektakli, wystaw i spotkań wybraliśmy dziesięć, naszym zdaniem, wyjątkowych.

1 Nadzwyczajny koncert "Kadysz", kościół Wszystkich Świętych, pl. Grzybowski 3/5, wejściówki w kasie Teatru Żydowskiego, środa (1.09), godz. 19
Trzy niezwykłe utwory inspirowane muzyką żydowską usłyszymy podczas uroczystego koncertu dedykowanego ofiarom Holokaustu oraz Sprawiedliwym wśród Narodów Świata. To wstrząsająca - a bardzo rzadko wykonywana w Polsce - III symfonia "Kadysz" Leonarda Bernsteina, a także napisany na 65. rocznicę likwidacji łódzkiego getta "Kadysz" Krzysztofa Pendereckiego (z narratorem Danielem Olbrychskim). Trzecia kompozycja to piękny "Kol Nidrei" Brucha, w którym solistą będzie wiolonczelista Rafał Kwiatkowski. Orkiestrą Sinfonia Varsovia oraz Chórem Opery i Filharmonii Podlaskiej dyrygować będą: Amerykanin John Axelrod i Krzysztof Penderecki.

2 Jarmark na Próżnej, ul. Próżna i okolice pl. Grzybowskiego, wstęp wolny, sobota (4.09), godz. 12.30, niedziela (5.09), godz. 12
Najbardziej rozpoznawalny, przyciągający co roku tłumy warszawiaków i turystów, punkt festiwalu. Na dwa dni zniszczona ulica Próżna znów odżywa. Pojawiają się kawiarnie i bary, w których można spróbować żydowskich przysmaków. Stragany rozkładają sprzedawcy staroci i drobni rzemieślnicy. W tłumie przechadzają się aktorzy poprzebierani w stroje z początku XX wieku. Warto tu zajrzeć wieczorem, gdy ulicę oświetlają dziesiątki pochodni, nadając starym kamienicom niepowtarzalny klimat.

3 "Projekt Próżna 2010", wystawa, ul. Próżna 7 i 9, wstęp wolny, wernisaż niedziela (29.08), godz. 17.30, poniedziałek (30.08) - niedziela (5.09), godz. 14 - 20
Nietypowa ekspozycja przygotowywana przez artystów pod kuratelą - jak co roku - Krystyny Piotrowskiej. W zrujnowanych kamienicach ulicy Próżnej zaprezentują instalacje złożone z filmów, zdjęć, obrazów, obiektów, które w różny sposób odnoszą się do Holokaustu, dziejów narodu żydowskiego i historii tej wyjątkowej warszawskiej ulicy. W tym roku swoje prace pokażą m.in. Adam Adach, Ola Cieślak, Marta Descur i Ivo Krankowki.

4 Shabat Shalom, ul. Próżna, wstęp wolny, piątek (3.09), godz. 18
Gołda Tencer, aktorka Teatru Żydowskiego i szefowa Fundacji Shalom, zaprasza wszystkich do wspólnego świętowania szabasu. To szansa lepszego poznania żydowskiej kultury i obrzędowości. Będzie wspólne zapalanie szabasowych świec, błogosławienie wina. Zabrzmią pieśni i nauki Tory. Na stołach staną tradycyjne potrawy żydowskiej kuchni.

5 Koncert Kantorów, Synagoga im. Nożyków, ul. Twarda 6, wstęp wolny po potwierdzeniu obecności - tel. 22 620 55 85, 22 652 16 48, niedziela (29.08), godz.20
W Synagodze im. Nożyków spotka się trzech wielkich kantorów. Benzion Miller występuje w najsłynniejszych salach koncertowych świata. Jego specjalnością jest muzyka liturgiczna, chasydzka i żydowska. Jacob Motzen zaczynał karierę jako sześciolatek w chórze kantora Shlomo Ravitza. Dziś jest znanym solistą. Najmłodszy w tym gronie Jacov Lemmer lubi pieśni żydowskie, ale nieobce są mu także przeboje musicalowe i arie operowe. Kantorom towarzyszyć będzie Chór Sifthey Nohman. Mężczyźni wybierający się do synagogi powinni pamiętać o nakryciu głowy.

6 Noc Klezmerów, koncert, pl. Grzybowski, wstęp wolny, sobota (4.09), godz. 19
Konfrontacja żydowskich brzmień z jazzem, folkiem i muzyką klasyczną. W koncercie, którego hasło brzmi "East Meets East", spotkają się Nigel Kennedy oraz zespół Kroke, z którym skrzypek nagrał świetną płytę pod tym samym tytułem. Słynny angielski artysta ma w Polsce wielu fanów, którzy kochają jego spontaniczność i nieprzewidywalność. W jego repertuarze można znaleźć wszystko - od muzyki poważnej po pop i rock. Domeną krakowskiego zespołu Kroke jest zaś muzyka klezmerska, którą wzbogacają jazzem i world music. Warto sprawdzić, czego razem dokonają na plenerowej scenie na pl. Grzybowskim.

7 "Żydzi polscy - zarys historii", przegląd dokumentów, Iluzjon, Biblioteka Narodowa, al. Niepodległości 213, bilety: 12 zł, rezerwacje: tel. 22 542 10 91, środa (1.09) - niedziela (5.09)
11 filmów dokumentalnych to wstrząsająca historia społeczności żydowskiej na ziemiach polskich. W programie przeglądu znalazł się m.in. obraz "Requiem dla 500 000" zrealizowany w 1963 r. przez Jerzego Bossaka i Wacława Kaźmierczaka. Z materiałów archiwalnych zmontowali poruszający półgodzinny dokument o powstaniu w warszawskim getcie.

8 "Wisła szepcze po żydowsku", koncert, barka "Herbatnik", Port Czerniakowski, ul. Czerniakowska 130/132, wstęp wolny
Pierwszy raz Warszawa Singera wychodzi poza ulicę Próżną oraz pl. Grzybowski i rozprzestrzenia się na całe miasto. W poszukiwaniu festiwalowych wrażeń można się wybrać m.in. na barkę "Herbatnik", gdzie z koncertem muzyki klezmerskiej wystąpi Trio Adama Mazurka, a Michał Piróg poprowadzi warsztaty tańca. Festiwalowe wydarzenia odbywać się będą także w Laboratorium Dramatu, Obiekcie Znalezionym w Zachęcie oraz w kawiarni Nowy Wspaniały Świat.

9 "Skrzypek na dachu", spektakl plenerowy, reż. Szymon Szurmiej, wyk. Teatr Żydowski, Scena na ulicy Próżnej, wstęp wolny, niedziela (5.09), godz. 19
Musical z librettem Josepha Steina i muzyką Jerry\'ego Bocka rozsławiła filmowa adaptacja z 1971 roku. Grający Tewiego Mleczarza Topol dostał nominację do Oscara. W teatralnej wersji wyreżyserowanej przez Szymona Szurmieja głównego bohatera gra Marek Litewka.

10 Inauguracja kwartalnika "Cwiszn", Klub Mamele, pl. Grzybowski 12/16, wstęp wolny, czwartek (2.09), godz. 19
Fundacja Shalom wprowadza na rynek kwartalnik "Cwiszn", poświęcony kulturze żydowskiej i jej miejscu we współczesnej Polsce. Czy takie pismo znajdzie czytelników? Będą o tym dyskutować m.in. Gołda Tencer, prof. Paweł Śpiewak i redaktor naczelna Karolina Szymaniak.