W bliskim kontakcie ze współczesnością

Zaczęli Niemcy z berlińskiej Schaubuhne am Lehniner Platz "Wrogiem ludu", spektaklem, w który wpletli dyskusję z widownią na temat demokracji i zagrożeń, jakie na nią czyhają. Inny berliński zespół opowiedział o historii "Mein Kampf", książki zawierającej polityczne credo Hitlera. Książki, która wciąż jest czytana, a wkrótce może być drukowana bez ograniczeń, bo wygasają prawa autorskie.

Amerykanie przenieśli widzów do pogranicznego meksykańskiego miasta Juarez, w którym zogniskowały się najboleśniejsze problemy, jakie mogą pojawić się na granicy państw. I nawet klasykę - od "Iliady" Homera po sztuki Czechowa i Ibsena - oglądaliśmy przeniesione w dzisiejsze realia. Słowami klasyków - a także nieco zapomnianego Adolfa Nowaczyńskiego - opowiadano o aktualnych sprawach narodów, społeczeństw, świata.

Publiczność zelżona

Kontaktu ze współczesną rzeczywistością widzowie nie stracili też w ostatnie wieczory festiwalu, podczas których najpierw znaleźli się w południowoamerykańskiej stolicy, a potem na północnym krańcu Europy i w samym jej sercu, w Brukseli - choć belgijski spektakl mógłby dziać się gdziekolwiek na naszym sytym, ale starzejącym się kontynencie.

W Santiago de Chile znaleźliśmy się wraz z aktorem Roberto Fariasem, wykonawcą monodramu "Dostęp", wyreżyserowanego przez Pabla Larraina, który uchodzi za najwybitniejszego chilijskiego reżysera filmowego. Chilijczycy opowiedzieli historię chłopaka ze slamsów molestowanego przez księży z ośrodka wychowawczego, człowieka, dla którego dostęp do dóbr współczesnego świata możliwy jest tylko poprzez prostytucję lub kradzież. Monodram kończą... obelgi rzucone w stronę publiczności. W stronę tych, którzy nigdy "nie ukradli nawet cukierka" i nie są w stanie zrozumieć upodlenia ludzi "bez dostępu".

Bez dostępu do szczęścia

Teatr Miejski w Reykjaviku spektaklem na motywach Czechowowskiej "Mewy" zabrał widzów do kraju z dostępem do wszelkich dóbr cywilizacji, ale bez gwarantowanego dostępu do szczęścia i twórczego spełnienia. "Mewa" przeniesiona z Rosji sprzed ponad stu lat do letniego domu pod Reykjavikiem, gdzie spotyka się grono ludzi usilnie dążących do spełnienia, poszukujących sensu także poprzez sztukę, zabrzmiała mocno i boleśnie. Za ten spektakl Yana Ross dostała nagrodę dla najlepszego reżysera festiwalu.

Starość z tajską zupą

Przejmujący a jednocześnie zabawny okazał się "Ojciec" [na zdjęciu] w wykonaniu nieprawdopodobnie sprawnych aktorów-tancerzy (również śpiewających) z brukselskiego teatr Peeping Tom i grupy amatorów z Torunia.

Oryginalne widowisko ukazuje groteskowy dom starców. Pensjonariusze oddawani tam przez zapracowane dzieci (albo, jak to w starzejącej się, bezdzietnej Europie, samotni) obsługiwani są przez egzotyczny personel, który często mówi i śpiewa po... chińsku. A może dotknięci chorobą Alzheimera podopieczni po prostu wszystko już odbierają jak chińszczyznę? Tę śmiesznie-smutną opowieść o starości we współczesnej Europie część widowni nagrodziła oklaskami na stojąco.

Standing ovation natychmiast po opadnięciu kurtyny zgotowała cała publiczność "Iliadzie" Homera w reżyserii Jermeja Lorenciego, przygotowanej we współpracy trzech instytucji kulturalnych słoweńskiej stolicy - Lubiany. I właśnie "Iliada", mądre, doskonale zainscenizowane przedstawienie o "człowieku, który stawia się w roli boga" zdobyło Grand Prix festiwalu "Kontakt 2016".