W co Twoje wierzyły pradziady?

"Dziady" - reż. Agata Obłąkowska - Teatr Arka we Wrocławiu

„Czy wierzysz w piekło, w czyściec? I w co Twoje wierzyły pradziady? Ach, najpiękniejsze święto, bo święto pamiątek, Za cóż znosiłeś dotychczas obchodzone Dziady? Jednak proszę przeze mnie i ja szczerze radzę, Przywróć nam Dziady"

Funkcjonujemy w czasach pędzenia za dniem dzisiejszym, zapełniania życia przedmiotami, rzeczami materialnymi, dlatego często zapominamy, że nie wszystko należy tłumaczyć rozumem. Są tajemnice, myśli, czucia, których nie da się racjonalnie przedstawić. Nasz lęk zamyka nas przed poszukiwaniem i doświadczaniem tajemnicy. Odgradzamy się i zapominamy....ale raz do roku przychodzi ten mistyczny czas, czas wspominania naszych bliskich zmarłych. Na tą wyjątkową chwilę Teatr Arka przygotował nową premierę.

„Dziady" Adama Mickiewicza, w autorskiej adaptacji Agaty Obłąkowskiej powstały z potrzeby przypomnienia tego co najistotniejsze. Istotą spektaklu, jak i obrzędu Dziadów z czasów przedchrześcijańskich jest „obcowanie żywych z umarłymi", a konkretnie nawiązywanie relacji z duszami przodków, które okresowo powracają do siedzib z czasów swojego życia. W spektaklu tym łącznikiem są drzwi, które uchylone pozwalają duszy skontaktować się z żywymi. Jednak autor w swoim dramacie pokazuje nam daleko większe przestrzenie. Walka narodu o niepodległość, wolność, znęcanie się nad niewinnymi, jednostka przeciwko masie, cenzura, zniszczenie kultury polskiej a z nią i narodu...idąc dalej za tą myślą czy w takim wypadku nie mamy do czynienia z narodem ludzi umarłych?

Starając się być wiernymi autorowi a jednocześnie odpowiadając na otaczającą nas rzeczywistość zawieramy te wszystkie wątki i wplatamy w bieg spektaklu. Spektaklu wyjątkowego, wypełnionego mistycyzmem, pieśniami, obrzędami i walką jednostki o wartości wyższe. Wszystko spaja się w postaci Gustawa szukającego ukojenia, dla swojej ukochanej, bliskich, narodu i siebie samego. Dziady publikowane w latach 1823–1860 nabierają nowych współczesnych znaczeń z zachowaniem pełnego szacunku dla autora i jego przekazu. Ważną kwestią jest również fakt, że zespół Teatru Arka jest zespołem integracyjny.

Inkluzja tak odmiennych wrażliwości daje nową jakość, dzięki której przesłanie Dziadów nabiera wyjątkowego znaczenia. Musimy bowiem pamiętać, że podczas obrzędów zadusznych Dziadów szczególną rolę odgrywali ludzie biedni, odmienni, których w wielu rejonach postrzegano jako postacie mediacyjne, łączące nas z „tamtym światem". Spotkamy się zatem i przeżyjmy razem ten czas powrotów, w miejscu samotnym, czasie nocnym, obrzędach fantastycznych silnie przemawiających do naszej imaginacji.

Bądźmy ogniskiem oświetlającym drogę wędrującym duszom, tak by nie zabłądziły i mogły spędzić tę noc wśród bliskich.

Anna Kowalów
Teatr Arka we Wrocławiu
26 października 2020

Książka tygodnia

Ziemia Ulro. Przemowa Olga Tokarczuk
Społeczny Instytut Wydawniczy Znak
Czesław Miłosz

Trailer tygodnia